|
MO3'QVAŞİ SiMBOLİ: T'OROCİ
T’orocarepeşi (Columbidae) familias t’oroci do k’umrupeti na ak’aten dido çkvaneri tudeloni familiape uğun. T’orocarepeşi familiaşen na ren 250 şen met’i k’vinciş ç’eşidi koren do p’olusepeşi gale k’arta t’erit’oriapes skidunan. Turkias, t’orocarepeşi familiaşen xvala şkviti ç’eşidi iz’iren. Tasiten skidunan. K’ik’ili mutepeşi ginz’e do mç’ipe ren. T’orocarepeşi oç’k’omuş purengişi jin na ren do mgvana na var şinaxups xvançki koren. K’ibiri na var uğun t’orocepek na ç’k’omespe xvançki mutepeşişa noncğonupan. Oç’k’omalepeşi oşinaxu do oşirinu xvançkis gyoç’k’aps. Omkvalu kvalobas naqonops. Entepeşi mç’u ginz’e iqven.
Mcveşi orapes, mt’k’uri t’orocepe, mgvana do xor3i muşi şeni iskedinet’u. T’orocişi mgvanak lilvepeşa dido feidoni na rt’u, na z’ires maxaçkalepek am mgvana nizamurot omancinu şeni çkvadoçkva gzalepe gorerenan. Anatolias, t’orocişi mamralobaşi ist’oriak İsaşen 3000 3’ana 3’oxle na geiç’k’ineret’u içkinen. Mgvanaşi dvaç’iroba şeni, mgvanaşi nizamurot ok’orobinu şeni namtini binapeşa dvaç’irineren. Am binape, K’ap’adokias “t’orocişi” do Diyarbakiristi “boranxana” coxoten içkinen.
Pukrinoraşi tutape k’ala t’orocarepeşi omzik’u do oskuşi p’eriodi geiç’k’en. Kimoli t’orocepek omraluşi svalepe mutepeşi, majurani kimoli t’orocepeşen çumernan. Generalurot kimoli k’vinçik ti-muşişi omraluşi svalepes oç’ik’ç’ik’uten do 3’una k’vinçi akonaşişa ocoxinuten imzik’en. 3’una k’vinçik generalurot jur markvali skups. Obğe, ncaşi t’ot’epeşi jin, nca do kvalepunapeşi xut’ulapes do namtini orapesti dixas jin ixvenen. T’orocepeşi obğepe dido perpu ixvenen. Tamli do 3xik’iten na ixvenen ç’it’a ar obğe iqven. 3’una do kimoli k’vinçik siraten monç’valoba ikipan. Monç’valobaşi p’eriodi 15 ndğa k’onari ren. Motalepek markvalişen gamaxtanşi ubundğaloni iqvernan. Tolepe muşi odveri iqven. Nana do babak motalis o3’k’ernan. Motalepeşi tolepe 5 - 6 ndğaşi doloxe guin3’k’en. Ar tuteri k’vinçis mteli bundğape arden. Na aputxinen k’onari irdenan. Motalişi k’ik’ili çiçku ren. Mutu var aç’k’omen. Nana do babaşk’elen iskedinen. K’ik’ilişi ok’ap’et’inu, 40 ndğaşk’ule iqven. Aşopeten motalepes aç’k’omenan do ap’utxinenan.
T’orocarepeşi 3’k’ari oşumuşi met’odi, majura k’vinçepeşen çkvaneri ren. Majura k’vinçepek ar xlip’i 3’k’ari şupan do dudepe muşi n3aşk’ele e3’azdimuten gyaşkumernan. Mara t’orocarepek çxvindi mutepeşiş xut’ulapeti 3’k’arişa dolon3’ipan do oç’k’omuşi purengişi k’untepeşi xe meçamu k’ala, vak’umi ikipan do 3’k’ari o3’u3’onuten şupan. Xvala t’orocarepeşi familiaşen na renan k’vinçepes uğunan am xususoba.
T’orocarepes motalepeşi oskedinu şeni “t’orocişi mja” na itkven ar mja dvabernan. Motalepek markvalişen gamaxtanşi, ar doloni k’onari am mjaten skidunan. Ok’ule nana do baba mutepeşik xvançkas na omkves do gverdot şireli tasepe oç’k’omus gyoç’k’apan. Motali k’vinçik k’ik’ili muşi nana-babaşi p’icişa amiğaps do ontxorapaps. Aşoten am mja ezdips. T’orocis, kunişi tude na uğun hip’ofizişi bezis na dvaben p’rolak’t’ini coxoni hormonik am mjaşi mek’anizma oxandapaps. Xvançkişi ğoberis na diben am madde, ok’ok’ata muşi k’ala, buz’oni 3xovarepeşi mjas nungaps. “K’vincişi mja” coxoten na içkinen am ok’ok’ata, xvala monç’valuri p’eriodişi çodinas ar doloni k’onari na diben ar madde ren.
Sum n3aluri religia şeniti t’oroci ren beciti figuri. Tevratis; Nuhi Peiğamberik, t’ufanik diçodu-i yado oguru şeni ar t’oroci oputxineren. T’orocik k’ik’ilis zeytinişi ar t’ot’i dokaçeri guikt’uşi, skidala na naqonops oxo3’onaperen. Emuşk’uleti t’oroci kianuri mo3’qvaşi simboli iqu. Krist’ianoba şeniti beciti ren t’oroci. Yahya Peiğamberişk’elen na ivaftizinu İsa Peiğamberişi dudis “Xvameri Şuri”k, xçe ar t’oroci oqopinot na noxedu oxui3’onapinen Biblias. Am sebebiten t’oroci ren Xvameri Şurişi simboli. Muslimanobas, Muhamedi Peiğamberik Kureyşurepeşen imt’ert’uşi, Sevr coxoni germas dont’k’oberen, ğormaşi amaxtimoni bombolapeşk’elen bombolamosaten itrageren do ar t’orocik obğe oxvenuten Muhamedi Peiğamberi moşletineren. T’oroci, ocağişa mek’irelobaşiti simboli ren. Ar gurişen majuraşa qoropa do mo3’qva na nimers ar skindina oqopinotti işinen.
|
TÜRKÇE
