|
MAJURANİ P'REZİDENT'İ: İSMET İNONU
1884-s İzmiris dibadu. Geç’k’apuroni do oşkenduri doguronepe Sivasis oçodinu. Ar 3’anaşi morgvalis Sivasişi 3iviluri Lises ik’itxu. 1897-s Mp’olişi İnjinerobaşi Liseşa idu. 1901-s Mağali Art’ileriaşi N3’opulas ok’itxuşa kogyoç’k’u. 1903-s matopeşi leit’enant’işi rutbeten gamaxtu am n3’opulaşen. 1906-s Generaluri Şt’abobaş Malimobaşi N3’opula maartanobaten oçodinu. Generaluri şt’abiş k’ap’it’anişi rutbeten, Edirnes na rt’u Majurani Armiaş maovrani p’olk’işi ar diviziaşi metauri iqu. Hareketişi Armias ixandu.
1910- 1913 3’anapeşi oşkendas, Yemenişi yedgitinuş gebaz’guşa ak’atu. Maartani Kianuri Ok’ok’idinuşi oras K’avk’asiaşi front’is metauri iqu. Suriaşi front’is ok’vak’idu. 23 İgrik’a 1920-s na guin3’k’u Turkiaş Na3iaşi Didi Meclisişa ak’atu Edirneşi dep’ut’at’i oqopinot. 3 Pukrik’as, K’abinet’işi Generaluri Şt’abişi Naziri iqu. P’olk’ovnik’i İsmet Begi, dep’ut’at’i do naziri rt’u tina, Gyulvari front’işi sardali i3xunu. Ç’erk’ez Ethemi do majura yedgitinupeş gebaz’ginus beciti roli moik’idu. 3’anağani do İgrik’a 1921-s Maartani do Majurani İnonuşi ok’ok’idinupes, mt’eri kododginu. Brigadişi generali iqu.
Mudanyaşi ostoldodginaşa Turkiaş Na3iaşi Didi Meclisişi coxoten ak’atu. Galeni Dulyapeşi Naziri do K’omisiaşi Dudmaxvance oqopinot ak’atu Lozanişi K’onferan3işa. Lozanişi Ak’t’işa imza gedvu. 1923- 1924-oni 3’anapes, maartani k’abinet’is Dudnaziri iqu. 1938-s, Turkiaş Na3iaşi Didi Meclisişk’elen Turkiaşi majurani P’rezident’i i3xunu. Resp’ublik’aşi Xalk’uri P’art’iaşiti go3’oncğoneri rt’u. “Na3ionaluri Şefi” iqu. Dobadonaşi mtel xe3ala, xe muşis okoçapt’u. Am p’eriodi molişinen “Na3ionaluri Şefuri Faşizmi” oqopinot.
1950 3’anaşi generaluri 3xunapes, go3’oncoğeri muşi na rt’u Resp’ublik’aşi Xalk’uri P’art’ia dido p’at’i gicginu. 1960-akis nana op’o3iuri p’art’iaşi Generaluri Dudmaxvance oqopinot p’olit’ik’uri skidala muşis naqonu. 27 Pukrik’aşi malimuri darbe şk’ule Mak’idaleşi Meclisişa mak’ature i3xunu. 10 3’ilva 1961-s Dudnaziri iqu. 1972-şakis meclisis rt’u. P’art’iaşi go3’oncğonerot p’art’iaşk’elen Bulent Eceviti i3xunuşi, dep’ut’at’oba naşkvu. 25 Xrist’ana 1973-s doğuru. 1916-s Mevhibe Xanumi k’ala na içilu İsmet İnonu rt’u sum bereşi baba. İsmet İnonus “Goşinupe” (jur t’omoni) coxoni svara uğun.
|
TÜRKÇE
