DUDBUT'K'A

M3UMU MAZ'İRE: K'ULANURİ DUDİRA

K’ulanuri dudira ren Uskudarişi simboli. Uskudaris, Bizant’iuri p’eriodişen genomskide ut’k’uboni xvena ren. Krist’eşen 3’oxle 2475-şakis ar mcveşoba uğun ya itkven. Uçazoğa do Marmaraşi zoğak artikartis na ok’vak’aten ar sotxanis ç’iç’it’a ar k’un3’ulas gek’ideri ren. Avrop’uri matarixepeşen namtinepek u3’umernan ekonaşis Leanderişi dudira. K’ulanuri dudira şeni uk’ore3xu tkvaloba koren. Evliya Çelebişi coxoten ç’arelepe aşo ren: “Zoğaşi doloxe, dixaşen ar isinciş ot’k’ocuşi mendralas, otxo ğoconi, maxeşnoxvenobaten xveneri mağali ar dudira ren. Mağaloba muşi ren otxoneçi arşini (272 sant’imet’re). Partoba muşi ren nanç’inerot jur oşi k’uçxeşot’k’oçoba. Jur k’eles na o3’k’en ar nek’na uğun. ”Andğaneri dudiraşi temeli do tudeni k’at’işi beciti k’ortape ren 2. Mehmetiş p’eriodişi xvena. Dudiraşi gomorgvas amaxtimoba ren mçire kvapeten gen3xoderi. Medalionis na nungaps, binaş jin na gez’in mermerişi levxas geç’areli ren Sultan 2. Mahmutişi 1932 tariğoni ar tuğra. Aya ren maxat’e Rasimiş k’alemişi xvena. Dudiraşi, Eminonus na o3’k’en cepxe ren umosi mçire. Ekonaşis ren arti sarnici.

Am k’un3’ula iptinerot oxormancoba qveren ar sapulaşa, Elenuri p’eriodis. Ok’ule k’un3’ula ixmarineren gumrukişi bina oqopinot xveneri mem3xveri bina k’ala artot Bizant’iuri p’eriodis. Osmanuri p’eriodisti, seirobaşi p’lat’formi, dudoçvaluşi cixa, uçvobaşi bina, k’arant’inaşi oda steri noğirapeten ixmarineren. Mara k’arta p’eriodis, feneri muşiten gza o3’ireren na mek’ilapt’u k’aravepes. K’ulanuri dudira iağaninu 2000 3’anas. Andğaneri ndğas ixmarinen rest’orant’i oqopinot. K’ulanuri dudiraşa ilinen feluk’aten Salacaki do Ortakoyişen.

K’ulanuri dudira şeni çkvadoçkva p’aşurape oxoi3’onapinen. Antepeşen ar teri ç’areli t’eren Ovidiusişik’elen. Hero k’ala Leandrosi coxoni jur ağanmordaleşi gemzuli qoropa oxoi3’onapinen p’aşuras: Hero rt’u Afrodit’aşi raxibepeşen. Qoropaşa memnuneri rt’u. 3’anepe şk’ule, Afrodit’aşi oxvames na ixvenasunt’u ar 3eremoniaşa ak’atu şeni, kok’ui3’k’eren dudiraşen. Ekonaşis ok’onageren Leandrosi k’ala. Artikartis aqoroperenan jur ağanmordalek. Serepes, Leandrosik mulut’eren dudiraşa onçviruten. Herok Leandrosis feneriten notanapt’eren, gza muşi z’iras yado, k’arta seris. Skidut’erenan mutepeşi qoropa. K’ulanuri dudira rt’eren uneneli maçkinale, mpuleri qoropa do memnuneri oqoropinu mutepeşişi. Aşopeten mek’ilapt’eren ora. Ar seris, Leandrosik gzas gedgiteren dudiraşa oxtimu şeni onçviruten. Murenki, t’aroni rt’eren furt’unoni. Herok na notanapt’u feneri komeskireren. Ağanmordale Leandrosik gonduneren do işkvideren Bosforişi qini 3’k’arepes. Leandrosi ğuru na oxo3’oneren Herokti naşkveren ti muşi Bosforişi solağanoni 3’k’arepes.

Arçkva p’aşurati aşo ren: Ar mapas uğut’u ar k’ulani bere, namuk na dido qoropt’u. K’ahinik ar ambari komeçu. Mapaşi k’ulani vitoovro 3’aneri iqvaşi, ar 3’i3’ilaşk’elen na gak’ibinasunon do na ğurasunonşi ambari komeçu. Mapak dobargeren k’ulani zoğaş oşkendas na dgin am dudiraşa. Murenki am dudiraşa mencğoneri qurz’enişi t’ik’inaşen na gamaxteren ar 3’i3’ilak geak’ibineren p’rensesis. Mapak oxvenaperen rk’inaşi tabuti k’ulani muşi şeni. Aiasofiaşi amaxtimoni nek’naşi jin geladgineren eya. Andğaneri ndğas, am tabutis uğun jur ğorma jindolen. Ğura muşi şk’uleti, 3’i3’ilak emus raxat’oba var meçaps yado p’aşurape oxoi3’onapinen.

Masuma p’aşurati aşo ren: Evliya Çelebik na ç’arupeten, Bat’t’al Gazik Mp’oli Bizant’iaşi xeşen eç’opu şeni, Emevuri armiape k’ala komoxteren. K’ulanuri dudiraşi 3’oxleni zoğap’icis dibargeren. Arm3ika ora şk’ule, Bat’t’alik Mp’olişi Asiaş zoğap’icepeşi mancoba xes okaçuşi, Mp’olişi tekfurik şinaxeren muşi k’ulani do xazina K’ulanuri dudiras. Murenki Bat’t’al Gazik aqoroperen tekfurişi k’ulanis. Edo ar seris ideren K’ulanuri dudiraşa. Bat’t’al Gazik ezderen tekfurişi k’ulani do xazinape. Ok’ule gexederen muşi 3xenişa Uskudaris do imendraneren. Omt’ineren tekfurişi k’ulani Afyonişa. Ar cixas dobargeren eya. Ar seris, Bat’t’al Gazik cant’uşi cixaş gale, cixas na xet’eren qoropeli muşi koz’ireren mt’erepeşi moxtimu. Bat’t’ali gok’un3xinu şeni, kva ot’k’oçeren. Mu p’at’i xali ren, em kvak doqvileren Bat’t’ali.

K’ulanuri dudiraşen na miçkinan ambarepe dido m3ika ren. Emuşeni K’ulanuri dudiras “Şinaxuri dudira”ti itkven.



                                                                                                                                                              TÜRKÇE