DUDBUT'K'A

AÇ'ARİSTANİŞİ AVT'ONOMİURİ RESP'UBLİK'A

Aç’aristani, Turkiaşi olandeyulvas, Artvini do Art’aanişa manz’ageri do Okorturaşi omjoregulvas avt’onomiuri resp’ublik’a ren. Okorturaşi oktalobaşa mek’ireli Aç’aristanis, Turkia k’ala ist’oriuli, religiuri do k’ult’uruli xolosoba uğun do xolo huk’uk’urotti muşi avt’onomiuroba Turkiaşi garant’orobas ren. Nananoğa muşi Uçazoğaşi p’icis limanuri noğa Batumi ren. Xopaşi Sarpiş obaje Batumişa guin3’k’en. Aç’aristanişi dixaşzoma 2.900 km², nak’onoba 376.016 adami ren. Aç’aristani, 6 oktaloni k’ortaşa ok’orteri ren: Noğa Batumi, ilçe K’eda, Kobuleti, Xelvaçavuri, Şuaxevi do Xulo.

Aç’arepek 4. oş3’anuras Romaurepeşi xeten Krist’ianoba k’abuli qves. Fatih Sult’an Mehmedi do Yavuz Sult’an Selimişi p’eriodis Osmanurepeşk’elen K’avk’asiaşi ofethu k’ala, 15. oş3’anuraşen doni xalk’iş mteli Muslimanobaşa kamaxtu. Didopeten xalk’is 1877- 1878 Osmanuri-Rusuli limaş k’ule Rusiak k’ortas xe gedvuşi Anatoliaşa oxicret’u dvaç’iru. K’ortas doskidineri Muslimani xalk’i religiuri, k’ult’uruli do dixanuri avt’onomia muşi k’ala 1921 3’anas Okorturaşi Soviet’i Sosialist’uri Resp’ublik’aşa nişkvinu do am p’eriodis Aç’aristanişi Avt’onomiuri Resp’ublik’a geidginu. Okorturas, 25 K’undura 1921 tariğis Bolşevik’epeşk’elen xe geidvinu do Soviet’uri Artonobaşa ik’atinu. 16 Mirk’anis imza na ixvenu Mosk’ovaşi akt’iten do çodinas 13 Gimua 1921 tariğoni K’arsişi akt’iten Aç’aristani, avt’onomiaşi st’at’uten Soviet’uri Okorturaşa konişkvinu.

Soviet’uri Artonobaşi p’eriodis k’arta dinepe k’ala Muslimanobakti dido n3’iru do İslamişa nç’ela dvark’inu. Okorturaşi timoşletinobaş k’ule k’ortas, ofi3ialuri unk’ilapeşk’elen na imxvacinen Krist’ianobaşi p’rop’aganda ixvenen. Mara Aç’aristanişi xalk’i andğas xoloti didopeten Muslimani ren. Aç’aristanis m3ika Krist’iani Kortu, Mesxi, Armeni, Lazi, Yunani, Azeri do Rusiti skidun. Turkia, Armenia, Azerbaycani do Okorturaş oşkendas imza xveneri K’arsişi akt’iş 6. maddeşi toliten Turkiak, Batumi do gomorgva muşi, ekonuri xalk’işi religiuri do k’ult’uruli hak’epe na çumers avt’onomiuri maktale oxor3elu do xalk’is na unon steri dixa oxmaru omumkinu, edo xolo Batumişi limani oxoşkveri oxmarinuşi şart’epeten Okorturaşa konaşkvu. Am şart’epeşi sebebiten Turkias, Aç’aristaniş avt’onomiaşi garant’orobaşi st’at’u uğun.



                                                                                                                                                              TÜRKÇE