|
FONET'İURİ NENA ABAZURİ
Abazuri (Abaza bizşva), Olandegulva K’avk’asiuri nenapeşi Abxazi-Adiğe grup’iş doloxe ren. Abxazuri grup’i, Abxazi do Abazini yado jur no3’ileşa ok’uirten. Abazinuri yadoti na icoxinen Abazuri nenasti Aşuva (Tapanta) do Aşaruva yado jur dialekt’i uğun. Ç’aralobaşi nena didot na iğarğalen Aşuvaş dialekt’iten ge3’opxeri ren. Masumani dialekt’i Apsuva, Apsniuri (Abxazia) Abxazepeş k’elen iğarğalen. Abxazepe do Abazinepek na ğarğalapan nenapes çkvaneroba uğunnati artneri nena ren. Jur k’eleni adamepesti artikarti oxva3’onenan.
Abazuri nena şeni maartani sist’emiuri xandape na qu k’oçi ren, Abazuri nena k’onari Adiğuri nenasti didi amagi meçameri Tobil Talustan (1879- 1956). Jir Hamid dudot Talustanişa me3’k’omileri moxtanoraş neslişi dido idealist’i Abaza gamantanerik Talustanişi gon3’k’imeri gzaşen naqones. Abazuri nenaşi ç’araloba do nenaçkinaş ge3’opxu 1932 3’anaşakis geinç’işen. Am 3’anas Xubina-Albirğanişi dialekt’iten 3’opxineri Latinuri bonconi Abazuri alboni 1938 3’anaşakis ixmarinu. Am 3’anaş k’ule iktirinu andğasti na ixmarinen K’iriluri bonconi alboni k’ala.
K’araçay-Ç’erk’eziaşi Resp’ublik’aş ofi3ialuri xut nenaşen ar teri na ren do 1930-oni 3’anapeşen doni doguronepes na igurinen Abazuri nenas, sumi nişanuri 68 bonca uğun. Abazuri nenaşa moxva alboni gei3’opxinuş k’ule Abazuri gazetape, lit’erat’uruli do çkvadoçkva etnografiuri svarape kogamiçkvinu do naqoneri 3’anapes K’araçay-Ç’erk’eziaşi regionaluri radios Abazuri oç’andinus kogeiç’k’inu. K’araçay-Ç’erk’eziaşi Resp’ublik’as dolonuri do “Abazaşta” coxoni gazeta gamiçkvinen. Edo xolo K’araçay-Ç’erk’eziaşi lok’aluri t’v k’analis, dolonis ar-jur saat’oni Abazuri ç’andina ixvenen.
|
TÜRKÇE
