|
YEMBUZ'ĞİNALE CAXAR DUDAYEV
Çeçenistanis oxoşkveroba na mogapu Caxar Dudayevi dibadu Çeçenistanişi oput’e Yalxos, 15 İgrik’a 1944 tariğis. 23 K’undura 1944-s Sibiriaşa na uçvinu k’oçepeşa ak’atuşi, çkva vitoxut dğaleri bere rt’u. Beroba muşi golaxtu Sibiriaşi st’epepes dido meç’ireli şart’epete. Muşi oşkari gamantana doçodinu Sibirias. 1962 3’anas Tambovişi Malimuri Op’ilot’obaşi Mağali Doguronişen, 1966 3’anasti Mendrani Gzalepeşi Putxapeş P’ilot’i do İncineri Omordinuşi Mağali Doguroni doçodinu. 1974 3’anas Gagarinişi T’aroniş Ok’vak’idinuşi Ak’ademiati na oçodinu Dudayevis maartani k’lasi p’ilot’i do incinerişi coxo niçinu. Sovetyari xe3alak meçu vitojur çkvadoçkva medali emus. Brigadaşi generali i3’opxinu. Eya rt’u Sovetari ist’orias Muslimani, namuk na ognapu coxo muşi st’rat’egiuri t’aronişi mencelepes iptineri diviziaşi sardalot.
1989-s, Est’oniaşi st’rat’egiuri t’aroniş mencelepeşi filopeş sardalobas ixandept’uşi, Balt’işi dobadonapes na gamaxtu timoşletinobaşi k’ank’alape mcixi oxmarute geğobu şeni emri niçinu emus Mosk’ovaşen. Mara var ninç’elu emri do coxo muşi ignapinu tiezdimeri generalot. Mosk’ovak var o3’k’edu am tiezdimerobas k’ai tolite edo uçves eya Groznişa, divizia muşi k’ala arto. 1990 3’anaşi Mbuloras naşku muşi misia. Rusiak çumert’u uk’orere3xu oğodape, namuk na am tiezdimeri generalik go3’oncğonasunt’u.
İç’andinu 3’ilva 1990-s na ok’oxtu Çeçeni xalk’işi didok’oxtales do ok’vaçxe "Çeçeni Nasionaluri K’ongre" yado na icoxinu am xalk’uri meclisişi xvenobaş k’omisiaşi dudmaxvence i3xunu. 19- 21 Mariaşina 1991-s, Gorbaçovişa medgineri ugecgineri darbe o3aduşi oras madarbepeşa nodgitu. Ok’vaçxe, madarbepe k’ala ar angişen na noç’k’omu Çeçen-İnguşiaşi Resp’ublikaşi xe3alas getxozu şeni na gamaxtu xalk’uri k’ank’alaşi go3’oncğoneri iqu. Demok’rat’iuri mencelepe, gamantanerepe do mtel Çeçeni xalk’ik numxvacu emus. 27 Gimua 1991-s xveneri 3xunas oşişen otxoneçdoxut xonariten i3xunu p’rezident’i Çeçenistanişa.
Caxar Dudayevik meçu xalk’işa cixadişi emri, Rusiak 11 Xrist’ana 1994 tariğis Çeçenistanişa medgineri na geoç’k’apu malimuri k’ank’alaş k’ule. Aşopete Çeçenistanik kogeoç’k’u tişen k’udelişa dobadona oçvalus. Dudayevik na go3’oncğonapt’u Çeçeni xalk’i rt’u timoşletinobaşi ok’vak’idus, nanç’inerot jur 3’anas. Caxar Dudayevis k’ap’ulaşen geçes 21 İgrik’a 1996-s edo iqu yembuz’ğinale.
|
TÜRKÇE
