|
P'AP'U SEYYİD RİZA
Seyyid Riza, 1862 3’anas Dersimişi oput’e Lirtik’is dibadu. Turkiaşi Cumxuriet’işi iptineri 3’anapes Dersimişi yedgitaş go3’oncğonerepeşen arteri yado go3’ok’idineri Alevi-Zaza aşiret’uri go3’oncğoneri ren. Dersimurepeşi p’ap’u yado içkinen. 1863 3’anas Şeyx Xesenan aşiret’işi jileni Abbasani xanç’alişen Seyyid İbrahimişi skiro dibadu. Seyyid Riza ocaxi muşiş, maotxani do irişen ç’it’a skiri rt’u. Mehmet Ali Efendi coxoni mamgurapeşen dersepe ezdimeri irdu. Baba muşi ğuruşk’ule Seyyid Riza, baba muşişi vesietişa moxva şeyxi iqu do rak’ani Tujik’işi 3’alendoni k’asaba Agdadis kodibargu.
Seyyid Rizak, 1921 3’anaşk’ule Dersimişi k’arta aşiret’epeşi ok’onç’inus numxvacu. 1925 3’anaşi Şeyx Saidişi yedgitaşk’uleti şilyadoşilya multecis nuşveleret’u. 1926 3’anas K’oçan aşiret’işa xveneri op’erasioniş oras Seyyid Rizak, Dersimişi majura aşiret’epek hukumetiş mencelepeşa var nanç’an yado go3’vadgitu. Seyyid Riza ham op’erasionişk’ule Baytar Nuri k’ala Diyarbekirişa idu. Hukumetiş k’elen Dersimurepek silaxepe muşi komomçan, k’arak’oli do k’işlaş ok’idus var nodgitan do K’oçgirişi yedgitas entepeşa mt’ineri mayedgitepe uk’umomçanya itkvinu. Seyyid Rizak, Ferhadan aşiret’işi reisi Cemşit ağaşi oxoris k’arta reisi k’ala ok’oistişaru. Ç’it’a oraşk’ule, 3’oxlenorasti oxen3aleşi mak’udeloba xveneri, maartani meclisişa Dersimişi mebusi yado amaxtimeri Meço ağak, Seyyid Rizaşi sica, 3’aleni Abbasani aşiret’işi reisepeşen İbrahim ağa doqvilapu. Aşiret’epeşi ok’abğinuş sebebite Agrişi yedgitas Dersimurepek m3ika namxvacines. 1936 3’anas Turkiaşi armiak Dersimişi xolos ağani garnizonepe p’k’idaminonyaşi aşiret’epek dğadodğas ok’oxtes do ok’oğarğales. Seyyid Riza ham faras Dersimis, askeruli garnizonis medgineri Zaza aşiret’epeşi matemsileş sifatite ok’oxtalapes ak’atu. Seyyid Riza iptineri ok’oxtimus mutabik’i var iqu, uk’uniktu do aşiret’epeşi k’arta reisişa oxo3’onapu. Haşo rt’utina Turkiaşi armiak tamimi gamoçkveret’u do aşiret’epeşen 200 şilya silaxi ik’orobinas yado geçinadveret’u.
Seyyid Rizak, tamimişi ojilu ak’vandu. Hukumetik Dersimişa astaxolo askerepe oncğonu do haşo coğabi meçu. Keşifi xveneri opxutxalepete askeruli op’erasionepe qinora geoç’k’uşi içodinunati Dersimişi omuhasaraşa niqoninu. 1937 3’anaşi pukrinoras mtviri ndğuluşi op’erasionişa xolo geiç’k’inu. Edo Seyyid Rizaşi skirepeşen Bra İbrami muzakere şeni mextimeri Elazizişen uk’uniktet’uşi, muxbirobaşi şefiş k’oçepeş k’elen iğurinu. Seyyid Riza, 1937 3’anaşi Dersimişi yedgitaş ok’abğinuşk’ule mo3’qvinu şeni Erzincanişa icoxinu mara ham ok’oğarğaluşa ulurt’uşi 5 Ek’enia 1937 tarixis (72 mayedgite k’ala) gzas iç’opinu. Seyyid Riza, Elazizişa iqones do askeruli omtinales imuxakemes. 18 3’ilva 1937 tarixis tanoras skiri do cuma muşi k’ala 11 k’oçi Elazizişi Buğdayi meydanis kogo3’ok’ides. “Tkvani m3udepeşa do desisepeşa var memaxondinu. Aya derdi domaqu. 3’oxle tkvanis var memdruk’i. Ayati derdi gaqvan.” yado tkvalaşi mance ren.
|
TÜRKÇE
