|
T'AMT'RAŞİ K'İLİSE AİASOFİA
T’amt’raşi K’ilise Aiasofia, T’amt’raşi mahale Aiasofias gedgimeri tarixuri k’ilise ren. St’amp’olişa Latinepeş k’elen xegeidvinuşi mt’ineri do T’amt’ras 1204 3’anas ağani art oxen3ale ge3’opxeri K’omnenosi ocaxişen mapa I. Manueliş (1238-1263) k’elen 1250-1260 3’anapeşi oşkes geidginapu. Aiasofia, art manast’iruli k’ilise ren do “xvameri maçkinoba” tkvala ren. Fatih Sult’an Mehmediş k’elen 1461 3’anas T’amt’raşi fethite cameşa niktinu do ivak’ifinu. Aiasofias, maartani kianuri limaşi orapes Rusepeş k’elen xegeidvinu do askeruli k’arargaxi, ozabunale, dep’o do limaşk’ule xolo came yado ixmarinu. 1958-1962 3’anapeşi oşkes Edinburghişi Universit’e do Vak’ifepeşi Umumi Mudirobaşi ok’omeşvelute rest’ore ixvenu do 1964 3’anas muzeşa goiktinu.
Aiasofia, yano Bizansiuri k’ilisepeşi irişen mskva timsalepeşen arteri ren do genk’ileri xanç’aloni xaçişi p’lani edo mağala silindironi k’ubbe uğun. Olande, geulva do omjore k’elendo revak’oni sum kirişi uğun. K’ida nank’ubbeşi jin çkvaneri tonozepete moitveren do ç’erişa çkvaneri mağalobape niçineren do k’eremidepe geitveren. Kva p’lastik’epes mağala ustaloba uğun do Xrist’ianuri xeşnoba k’ala Selçuk’aliş oraşi İslamuri xeşnobaşi tesirepeti iz’iren. Olande do geulva k’eleni revak’i cephepes z’ireri geomet’rik’uri me3’ipxoni madaliaonepe k’ala geulva cephes z’ireri muk’arnasoni nişepes Selçuk’aluri kvaş me3’ipxuşi xususobape uğun.
K’idaşi irişen ixtişamoni cephe omjore k’ele ren. Akonaşiş Ademi k’ala Havvaşi yeçkindinu reliefi frizepete itasvirinen. Omjore k’eleni cephes mok’irk’eşi dudikvaş jin T’amt’ras 257 3’ana xe3ala noqoneri K’omnenos xanedabişi semboli art dudoni ar3’ivişi mot’ifi gez’in. K’ubbeşi nantasviriş st’ili ren İsa, emuşi ğormoturi menceliş no3’ire Xrist’os Pantokrat’ori (İsa, namu k’arta mutxas menceli dobağineri). Emuşi tude art ketabe umosi tudeti melaikepeşi frizi ren. Pencerepeşi oşkes vitojur havari itasvirinen. Pendent’ifepes çkvaneri k’omp’ozisionepe gez’in. İsaşi dobadu, vaftizi, çarmuxişa go3’in3’u, k’eametişi dğa steri saxnepe itasvirinen.
|
TÜRKÇE
