|
MANİŞA MAPUTXE KURİ
Kuri, dğaluri maxare k’vinçepeşi (Falconiformes) t’akimişen Falconidae (Kurigilepeşi) familiaşen Falco cinsişi mono3’ipxe 60 k’onari maxare k’vinçepeş ç’eşidişi oşkari coxo ren. Namtini ç’eşidepe muşişa ank’e itkven. Ginz’enoba muşi 42-52 santimi k’onari ren. Bundğape muşi jindole cğat’a bresti, şeridoni, uçala lekoni, tudendo mç’itala xçe do uça ğaroni ren. Çengeşi uça şeridi gamaçkineri uğun. Calepes, anç’apes do genot’alepeşi ğormapes monç’va iqvenan. K’aixeşa az’irenan şeni dido mağalaşen ç’it’a maxosvalepes, maxvat’epes do k’vinçepes noxosarnan do ç’opupan. Mutepeşi dixape do artimajura dido qoropan. İn3’opilenan do k’vinçepeşi oç’opinus ixmarinenan.
Kurepek obğe mutepeşi bilasa okti anç’epunapeşi kinarepes do nadiren genot’ale obğepes gedgipan. K’arta monç’vaşi oras daduli k’vinçik xeç’ep’a muşi xçeşi jin mç’itala k’aveşperoni lekepete gono3’ipxe 4-5 markvali naşkumers. Monç’vaşi ora tak’ribi 28-35 dğa ren do markvalişen gamaxtimeri motalepe 35 dğa k’onari obğes iqvenan edo nana do baba mutepeşiş k’elen iskedinenan. Kurepek, 3as menceloni msvalepe muşite manişa do uğule xatiş morgvalis putxunan. Namtini ç’eşidepek tudeni avi mutepeşis gen3xont’u şeni moxva ora çumernan do 3as msvalepe muşi manişa patxeri iktenan. Avi mutepeşiş vasifi, ebadi do oç’opuşi met’odi ç’eşidepe muşis çkvadoçkva ren. Namtinepek muşi k’onari vana umosi ç’it’a k’vinçepe 3as ç’opupan. Namtinepekti m3kvit’ura, mtugi, ntxolari do bobola steri skidinape ç’k’omupan.
Kurepeşi irişen didi silaxepeşen arteri ren sup’er surat’işi mance oqopumu. Kurepe am surat’işa nunç’uşinu şeni eçkindineri k’vinçepe renan. Kurepe 3aşi irişen manişa putxun k’vinçepe renan. Avi mutepeşişa nat’k’va3ent’aşi 3’oxle msvalepe patxupan do imanişenan edo uk’ule otapaluşi çodinas msvalepe muşi ek’abaz’gupan. Aya sup’ersonik’i jet’epeşi z’irapas nungaps do aşote saat’is 320 k’ilomet’reşen mağala surat’işa nunç’uşunan. Oç’k’omale gorupant’aşi irişen ugegaperi p’ozisionepe ikipan do geputxinu umumkini caşi xut’ulaşa nunç’uşinu şeni tik’op’aleri dadginenan. Tak’ribi 20 3’anaşen dido skidunan. Kurepek kianas 15 milyoni 3’anaşen doni skidunan do 11 fosilişi ç’eşidi uğunan.
|
TÜRKÇE
