ANASAYFA

MİLLİ CASUS: İNGİLİZ KEMAL

İngiliz Kemal lâkabıyla tanınan Ahmet Esat Tomruk, millî mücadele kahramanlarından sayılan bir casustur. 1887’de, Cerrahpaşa’nın Altımermer semtinde doğdu. Babası Evkaf Nezareti Varidat Kalemi Müdürü Mehmet Reşit Beydir. Annesi ise, Sıdıka Hanımdır. Cüretkâr, gözüpek ve kuvvetli bir çocuktur. Galatasaray Sultanisinde okur. Okulda okurken, hobi olarak kartpostallara ilgi duyar. Bu sebeple postaneye gider- gelir durmadan. Hafiyeler, 16 yaşındaki Esat'ı yakalar. Jöntürkler’in örgütünden diye işkence ederler. Dayısı, Esat'ı ülkeden kaçırtmak için bir Yahudiyle anlaşır. Ona para verir. Yahudi, küçük Esat’ı gizlice bir İngiliz gemiye bindirir. Ancak kaptan, Esat'ı yakalar. Parası yoktur. Esat kaçaktır. Kaptan, Esat'ı bir baba şefkatiyle korur. Sonra da evlat edinir. Esat, İngiliz gibi büyür. Navy College'de okur ve mezun olur. Salon adabını da öğrenir. Okul yıllarında profesyonel olarak boks yapar. Birçok birincilikler kazanır.

Birinci Dünya Savaşı başlayınca İstanbul'a döner. Topçu teğmeni olarak askere alınır. İttihatçıların istihbarat kuruluşu Teşkilatı Mahsusa'ya da girer. Çanakkale cephesinde, ünlü İngiliz casusu Lawrens'i izler. Kutulammare'de tutsak edilen İngiliz General Towshend'in yanına hapsedilir. Böylece ondan bilgi almak için çalışır. İşgal İstanbul’unda zamanını Beyoğlu'ndaki boks kulübünde geçirir. Burası Kemal Begof'a aittir. Rahat durmaz. Hapse atılır. Hapishanede Koçaki adlı Rum’u tanır. Koçaki ünlü bir yankesicidir. Koçaki’den yankesicilik sanatını öğrenir. Bu sanat casusluk yaşamında hayatını bile kurtarır. İşgal yıllarında, İstanbul'da işgal kuvvetlerinin boks şampiyonunu yenerek büyük ün kazanır.

Daha sonra Anadolu’ya kaçar. Önceleri Kuvay-i Milliye emrinde, düşman arasında faaliyet gösterir. “İngiliz Kemal” kod adının, ''Balıkesir Reddi İlhak ve Kuvay-i Milliye Cemiyeti İdare Heyeti'' tarafından verildiği söylenir. Büyük Meclis açılınca, Ankara'ya gider. Mustafa Kemal, Fevzi ve İsmet Paşalarla görüşür. Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın emri ile İngilizce, Fransızca, İtalyanca ve Rumca bildiği için, Genelkurmaya bağlı olarak İstihbarat Şubesinde çalışmaya başlar. Görevli olarak İzmir'e gönderilir. Yunan Ordusu Başkomutanı Papulas'tan mülakat bile alır. ABD'li gazeteci kimliği ile topladığı değerli bilgileri oralardan Ankara'ya yollar. Bir gün bir otelde Çerkez Ethem'in adamları tarafından tanınır. Yunan makamlarına ihbar edilir. Yakalanır. Sorgulanır. Casus olduğunu asla kabul etmez. Beş yıl hapis cezasına çarptırılır. İzmir, Atina ve Paleovastratos hapishanelerinde uzun bir hapis kalır. İnce zekâsı ve kurduğu arkadaşlıkların yardımıyla 14 ay sonra kaçar. Yankesiciliği sayesinde hayatta kalır. Macera dolu bir yolculuktan İzmir'e döner. Ankara, onu bu kez de Batı Trakya'ya yollar. O sırada Yunan ordusunun emrinde olan Ermeni General Antranik'in karargâhına girer. Ulusal Kurtuluş Savaşındaki istihbarat görevleri sırasında, İtalyan vatandaşı Celep, Trablusgarplı Abdullah Paşazade Mahmut Sait ve Amerikalı yazar Harry Willy kimliklerini kullandığı söylenir.

Ahmet Esat Tomruk, 1932 yılına kadar, hafif sıklet boks şampiyonudur. Sert yumrukları sebebiyle “Tomruk” soyadını aldı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Balkan ve Avrupa ülkelerinde casusluk yapması için tekrar göreve çağrılır. 1919’da Arap çöllerinde başlayan kariyerini 1950'lerin sonlarında yaşanan Kıbrıs sorununa kadar sürdürür. “Soğuk Savaş” yılları, Ahmet Esat Tomruk gibi kahramanlara ihtiyaç duymaz. Kumarhanelerde kazandığı paraları da mücadele için harcar. Devletten para ve mevki talep etmez. Bazen dansör, bazen boksör, bazen şoför, bazen de krupiye olarak çalışır. Dünyanın dört bucağını dolaşır. Bin bir surat Ahmet Esat Tomruk, son yıllarında sahipsizdir. Beş parasız kalır. Yolsuzluk içindedir. Yıllar sonra, 26 Haziran 1964’te, 487 sayılı kanunla TBMM tarafından vatani hizmet tertibinden 500 Lira aylık bağlanır kendisine. Maceralı bir hayat süren Ahmet Esat Tomruk, 14 Şubat 1966'da ölür. Mezarı Çankırı’dadır.