|
"RENKSİZ" BUKALEMUN
Bukalemun, Chamaeleonidae familyasından kertenkeledir. Ne var ki, birçok bakımdan diğer kertenkelelerden farklılıklara sahiptirler. Bazı bilim adamları, kertenkeleleri Rhiptoglossa adlı alt takıma dahil ederler. Bukalemun, ayakları, dili, gözleri, biçimi ve renk değiştirme özelliğiyle tanınır. Bukalemunların dört cinsi vardır. Yaklaşık olarak da doksan türü bulunur. Bukalemun türlerinin bütün üyeleri, Eski Dünyada yaşar. Yarısından fazlası, Madagaskar adasında, diğerleri ise, Büyük Sahra Çölü'nün güneyinde yaşar. Chamaeleon türü, Akdenizin İspanya ile Suriye arasındaki bölgesinde yaşar. Bukalemunların büyük çoğunluğu Chamaeleo cinsindendir. Ağaçlık ve makilik alanlarda yaşarlar. Brookesia cinsinden olanlar ise, yeraltında veya kayalıkların arasında yaşar.
Bukalemunların uzunlukları 8-60 santim arasında olur. Ancak genelde uzunlukları 30 santim kadardır. Çok yavaş yürür. Bir dal üzerinde bir dakika içinde en fazla 12 adım atabilir. Dilleri boylarının yaklaşık 1-1,5 katıdır. Ayakları ve kuyruğuyla, dalları kavrar. Güçlüdürler. Gözler birbirlerinden bağımsız olarak hareket eder. Bir gözüyle yukarı bakarken diğeri ile aşağıya bakabilir. Derisinin rengini sarı, yeşilin tonları, kiremit kırmızısı, kestane rengi ve siyaha çevirebilir. Görünmemesini sağlayacak benekler veya çizgiler de oluşturabilir. Vücudu yanlardan basıktır. Parmaklarının ikisi bir arada üçü bir arada bitişiktir. Kıskaç gibidir. Gövdenin üst ve orta bölümünde daha büyük pullar bulunur. Bunlar uzunlamasına bir sırt çıkıntısı oluşturur. Vücudun altında çeneden kuyruğa doğru ve iri pullardan oluşmuş açık renkli bir çizgi vardır. Renk ve deseni sabit değildir, duruma göre, yeşil, gri, kahverengi, siyah ve bunların çeşitli tonlarına değişir. Zemin rengi üzerinde, koyu veya açık renkte şerit bulunur. Karın altında çeneden anüse kadar uzanan sarımsı çizgi çoğunlukla renk değiştirmez. Erginlerin boyu 24-30 santim kadardır.
Bukalemun ağaçlarda yaşar. Kıskaç ayakları ve kuyruğu ile dallar üzerinde kolaylıkla hareket edebilir. Avlanmak için dalda hareketsiz durur. Yakın bir yerde bir böcek görürse, dilini aniden dışarı fırlatarak avını yakalarlar. Dişi bir seferde 20 kadar yumurtlar. Yumurtaları toprağa kazdığı bir çukura bırakır. Elips şeklindeki yumurtaların boyu 18-20 milim kadar olur. Türkiye'de, bukalemunlar Akdeniz Bölgesi ve Ege Bölgesinin sıcak ve ağaçlı yerlerinde yaşar.
|
LAZURİ
