|
DAYANIKLI AĞAÇKAKAN
Ağaçkakan, Picinae alt familyasını oluşturan sivri gagalı hoş renkli kuşların ortak adıdır. Bazı ağaçkakanlar bir saniyede 15- 20 vuruş yapar. İki vuruşu arasındaki zaman, bir saniyeden çok azdır. Kiraz büyüklüğündeki beyni bu sarsıntılardan etkilenmez. Ağaçkakanın sırrı, boyun kaslarındadır. Vurmaya başlayınca, baş ve gaga arasında bir paralellik görülür. Küçük bir sapma, beyinde yırtılmaya yol açar. Ağaçkakan, gagası her ağaca çarptığında başı büyük bir sarsıntıya uğrar. Böyle hızlı bir vuruşun betona kafa atmaktan bir farkı yoktur. Ağaçkakanın gaga ve kafatası, vuruşlar sırasında oluşan şoku emen sünger gibi bir madde ile birbirinden ayrılır. Bu yumuşak madde ile çok kısa aralıklarla ortaya çıkan şok emilir. Bu madde, her vuruşta ortaya çıkan şoku emer ve sonraki şoka da dayanacak hale gelir. Ağaçlara zarar veren böcek ve kurtçukları yedikleri için, ağaçkakanlar faydalıdır. İlkbaharda yeşeren ağacın kabuklarını, odun bölümüne kadar çember şeklinde didikler. Bu iş ağaçların kurumasına sebep olduğunu için, bahçıvanlar bunları kovalar.
Ağaçkakan; ceviz, badem gibi sert kabuklu ve iri taneli meyveleri, ağaçların kabuk çatlaklarına sıkıştırır. Sonra da bu meyvelerin içlerini yer. Ağaç kabuklarını gagalar, altlarında gizlenmiş tırtıl ve böcekler ile beslenir. Ayaklarında dört parmak vardır. İkisi öne ve ikisi de arkaya doğrudur. Keskin ve çengelli tırnaklara sahiptir. Bunlar ile ağaç gövdelerine sıkıca tutunur. Kuyruğu dik ve kıvrılmaz. Sivri, tüylü, güçlü kuyruğundan destek alır. Kısa kısa sıçramaları ile çabucak ağaç gövdelerine tırmanır. Çeşitli renkleri vardır. Boyları cinslerine göre, 9 ile 50 santim arasında olur. Çok ürkektir. Bu sebeple tenha orman, park ve bahçelerde yaşar. Çoğunlukla ağaçlardaki yuvalarında yaşar. Bu yuvayı gagası ile oyarak yapar.
Boyun kası çok gelişmiştir. Gagası uzun, sert ve kuvvetlidir. Gagasını bir keski gibi kullanır. Böylece ağaç kabuklarını didikler. Ağaçkakanın dili uzundur. Solucana benzer. Hızla, gaga ucundan uzağa uzanabilir. Dilin dibi, ileri gidip gelebilen kıkırdaklı bir bölüme bağlıdır. Bunun ile dil kolayca ileri uzanır. Dilinin ucu yapışkan ve kancalıdır. Böylece tırtıl ve böcekleri zıpkınlar, onları ağaç kabuğu altındaki yerlerinden kolayca çeker ve alır. Bazılarının dil ucunda ince, sert, dikencikler de bulunur. Ağaçkakan, gagası ile ağaç gövdesine zaman zaman vurur. İçeriden gelen sesleri dinler ve tırtılın nerede olduğunu anlar. Böylece boşuna uğraşmaz. Ağaçkakan, kabuk altlarındaki böcekleri görmeden yerlerini tespit eder. Bunu nasıl yapabildiği merak edilir.
Eşleşme dönemlerinde, kuru ağaç dallarını gagalar. Çıkan tik-tak sesleri ile karşı cinslerini çağırır. Dişi, 2- 3 adet beyaz yumurta yumurtlar. Erkek eş gelir ve bu yumurtaları döller. Eşler, 16 günden 18 güne kadar, sırayla kuluçkaya yatar. Yavruların bakımıyla çoklukla erkek ilgilenir. Kutuplar, Avustralya, Madagaskar ve Okyanustaki birkaç ada hariç, hemen her yerde yaşar.
|
LAZURİ
