ANASAYFA

BİR FİLM: OTOBÜS YOLCULARI

“Otobüs Yolcuları”, 1960’lı yılların başında çekilen toplumsal konulu birkaç filmden biridir. “Otobüs Yolcuları”, hem bir aşk hikâyesini hem de fakir halkı kandıran arazi mafyasının dalaverelerini anlatıyor. Kemal, İ.E.T.T.’de otobüs şoförüdür. Her gün, aynı güzergâhta insanları bir yerden diğerine götürür. Özellikle, sabahları ilk duraktan bilen yolcular ile yakın dost olmuştur. Aynı sokağın insanı gibidirler. Bir gün bir kız biner otobüse. Adının Nevin olduğunu öğreneceğimiz bu kızı gören Kemal, birden ona aşık olur. Nevin, durumu anlamaz. Gide-gele Nevin yolcuları, yolcular da Nevin’i tanır. Tabi Kemal de Nevin’i tanır, Nevin de Kemal’i. Kemal, Nevin’e başka gözle bakar, ama önce Nevin bunu anlamaz. Kemal, entellektüel yönü olan bir şofördür, okur. Direksiyonun panzotunda her zaman birkaç gazete ve o anda okuduğu kitap bulunur. Okumayı seven, haklarını bilen ve savunan, ihtiyacı olanlara yardımcı olan dürüst bir gençtir Kemal. Yaşlıların evlâdı, akranlarının arkadaşıdır. Nevin’in ise sevdalısı. Bir gün Kemal’in kullandığı otobüs yarı yolda bozulur. Kemal iner, kaportayı açar, ne olduğunu anlamaya çalışır. O sırada Nevin de otobüsten iner ve Kemal’in yanına gider. Bunu gören Kemal, otobüsün motoru ile uğraşmayı bırakır ve eline geçen bu fırsatı kullanarak Nevin’e, kendisini sevdiğini söyler. Nevin şaşırır. Bir şeyler söyleyecekken, İ.E.T.T.’nin tamir destek otobüsü gelir. Bunu gören Nevin koşarak otobüse biner ve yerine oturur. Otobüs çalışır.

Zamanla Kemal ve Nevin birbirlerini severler. Kemal; Nevin’e, ailesini, geçmişini, yaşadığı gecekonduyu, komşularını, gittiği okulu, her şeyi anlatır. Ancak Nevin, kendisi ile ilgili hiçbir şey anlatmaz, bundan sürekli kaçar. Bir Pazar günü Kemal ve Nevin Beyoğlu’nda buluşurlar. Önce muhallebicide birer muhallebi yerler. Sonra bir sinemaya girerler. Kemal ve Nevin filme değil, sürekli birbirlerine bakarlar. Kemal, Nevin’in elini tutar. Yürüyerek Karaköy’e gelirler. Vapura binerek Üsküdar’a giderler. Sonra da Çamlıca tepesine giderler. Bir çay bahçesinde otururlar. Artık birbirlerini sevdiklerini bilirler. Sevgili olurlar.

Nevin, çok zengin bir adamın kızı olduğunu Kemal’e söyler. Kemal, Nevin’in kimin nesi olduğunu öğrenmekten mutlu olur, ancak kendisi bir kol emekçişi olduğu için, zenginleri sevmez. Bunu Nevin’e söyler. Nevin de zenginleri ve zengin babasının kirli işlerini sevmediğini söyler. Kemal rahatlar. Ancak yapacak bir şey yoktur. Kemal ve Nevin birbirlerini severler. Önemli olan da budur. Nevin, babasının zengin olduğunu söylemiştir ama adını söylememiştir. Böylece aylar geçer.

Bir sabah, otobüse binen birkaç yaşlı adam ve kadın dolandırıldıklarını söylerler. Yıllardan beri taksitlerini zamanında ödemelerine rağmen, hâlâ kooperatif evlerine kavuşamadıklarını, üstelik bir evin birden fazla kişiye satıldığını öğrendiklerini de söylerler. Kendilerine bunu yapan firmanın adını açıklarlar. Bu firmanın adını duyan yolculardan bazıları da o firmaya para verdiklerini ve kendilerinin de dolandırıldıklarını söylerler. Otobüs şoförü Kemal, hemen otobüsün güzergâhını değiştirir ve firmaya gitmek için yola koyulur. Nevin kızarır. Dikiz aynasından Nevin’in kızardığının farkına varan Kemal, ne olduğunu sorar. Nevin susar. Bir süre sonra da ağlamaya başlar. Bu arada otobüs, duraklarda durmadığı için, otobüs bekleyen bazı yolcular, durumu telefon ile İ.E.T.T. merkezine bildirir. Otobüsü, firmanın şık binası önünde park eden Kemal, mağdurlar ile birlikte binaya girerken, İ.E.T.T. çavuşu da başka bir şoför ile gelir. Otobüsü merkez garajına götürür. Kemal, bunu görmez. O, bu sırada mağdurlar ile birlikte firma yetkilileri ile görüşür. O anda odaya giren bir kişi, Nevin’i mağdurlar arasında görünce, “Kızım, senin bunlar arasında ne işin var?” diye sorar. Konu anlaşılır. Nevin, fakir halkı dolandıran firmanın sahibi olan şişman ve çirkin adamın kızıdır.

Nevin, şimdi zor bir durumdadır. Bir tarafta babası diğer tarafta sevgilisi Kemal. Bir yanda Kemal’in yaşadığı tek odalı bir gecekondu, öte yanda bir köşk, hizmetçiler, uşaklar, aşçılar. Aşk üstün gelir. Ancak bir sorun vardır: Otobüsün güzergâhını değiştirdiği ve cahil halka önderlik ettiği için işten atılır. Böylece Kemal, ezilen halkın önderi olur. Nevin, Kemal’in tek odalı, suyu, elektriği olamayan, tuvaleti de dışarıda olan gecekondusunda yaşar. Ona yemek pişirir, elbiseleri yıkar. Kemal, eve gelince yemeklerini yedikten sonra okudukları kitapları tartışırlar.

Yönetmen: Ertem Göreç; Prodüktör: Nusret İkbal; Görüntü yönetmeni: Turgut Ören; Senaryo yazarı: Vedat Türkali; Müzik: Yalçın Tura; Oyuncular: Ayhan Işık, Türkan Şoray, Salih Tozan, Suna Pekuysal, Selahattin Yazgan, Ahmet Tarık Tekçe, Senih Orkan, Avni Dilligil, Reha Yurdakul, Suphi Kaner, Atıf Kaptan, Diclehan Baban, Giray Alpan, Renan Fosforoğlu, Rıza Tüzün; Süre: 99 dakika; Yapım yılı: 1961; Ülkesi: Türkiye; Dili: Türkçe.



                                                                                                                                                              LAZURİ