ANASAYFA

TALİHSİZ SVANCA

Svanca (Luşnu nin), Güney Kafkas dillerinden biri olup Gürcistan'ın kuzeybatı bölümünde yaşayan Svanların anadilidir. Enguri, Tskhenistskali ve Kodori nehirleri boyunca Mestia ve Lentekhi şehirlerinde ve Abhazya Cumhuriyeti’nin kuzeydoğu ucunda konuşulur. Svancayı günümüzde 30.000 kişinin konuştuğu tahmin edilmektedir. Svanca, Güney Kafkas dilleri arasında en fazla farklılık gösteren dildir. Diğer üç Güney Kafkas dili Gürcüce, Megrelce ve Lazca ile anlaşma imkânı neredeyse yoktur. Svanca, özellikle sözcük dağarcığı ile bu dillerden ayrılır. Bu dillerde artık kullanılmayan bazı eski sözcükleri ve biçimleri korumasının yanı sıra, gene bu dillerde olmayan değişimler geçirmiştir. Bütün Kafkas dilleri gibi Svanca da çok sayıda sessiz fonem içerir. Svancanın Bali ve Lentekhi diyalektleri vardır.

Svancayı yazılı bir dil haline getirmek için, 19. yüzyılın ikinci yarısında bazı girişimler olmuş ve bir alfabe geliştirilmiştir (Anban, 1864). Svanca da, Sovyet yönetiminin tanımadığı dillerden bir tanesidir. Svanca metinler, gramer ve sözlük çalışmaları hazırlanmıştır. Bundan başka masal ve bazı anlatımlar da yayınlanmıştır. Bunların Gürcüce veya başka bir dile çevirileri yoktur. Ne yazık ki, Svanca diyalog materyalleri yayınlanmamıştır. Svanlar arasında aile içi ve toplumsal iletişim dili olarak kullanılan Svancanın, Gürcistan’da resmî bir statüsü yoktur. Svanlar, eğitim ve yazı dili olarak Gürcüceyi kullanır. Folklorik amaçlı yazımında genel olarak Gürcü alfabesinin versiyonları, bazen de Kiril ve Latin alfabelerinin versiyonları kullanılır. Svanca, Gürcistan devleti tarafından desteklenmediği için giderek unutulmakta ve konuşanlarının sayısı her geçen gün azalmaktadır.



                                                                                                                                                              LAZURİ