ANASAYFA

ÖLÜMCÜL VİRÜS KUDUZ

Kuduz, çok ciddi ve ölümcül, bulaşıcı bir virüs hastalığıdır. Çakal, kurt, tilki, sırtlan, ayı, yarasa gibi vahşi memeliler ile köpek, kedi, koyun, keçi, at, inek, eşek gibi evcil memeli hayvanlarda ve bu hayvanların bulaştırdığı insanlarda görülür. Etkeni, Rhabdoviruslar grubundan bir virüstür. Kuduz, hayvanların salyasında bulunur ve genellikle ısırma suretiyle bulaşır.

Canlı virüs deri veya mukozalardan vücuda girince önce çizgili kas hücrelerinde çoğalır. Bunun ardından sinir uçlarından içeri giren virüs, merkezi sinir sistemine ulaşır. Beyinde hemen sadece gri cevherde çoğalan virüs, otonom sinirler yolu ile tükürük bezleri, böbrek üstü bezi, böbrek, akciğer, karaciğer, iskelet kasları, deri ve kalp gibi organlara ulaşır. Virüsün özellikle tükürük bezine ulaşması hastalığın salya ile bulaşmasını sağlar. Hastalığın merkezi sinir sistemine yerleşmesi ile burada kanlanma artar, sinir hücre çekirdekleri harap olmaya başlar ve bu kusurlu sinir hücreleri sahaya hücum eden savunma hücreleri tarafından ortadan kaldırılır. Bölgeye gelen iltihabi hücrelerin artışı ile bir beyin iltihabı meydana gelir.

Hastalığın kuluçka süresi sekiz günden iki yıla kadar değişebilir. Ortalama kırk gündür. Bu devrede kuduz aşısı veya anti serumu yapılırsa hastalık belirti vermeden önlenebilir. Kuduz bir hayvan tarafından ısırılıp tedavi edilmeyen bir insanda ilk belirtiler kuluçka dönemi bittikten sonra 1- 4 gün sürebilir. Bu belirtiler; ateş, baş ağrısı, ısırık yerinde hassasiyet ve kaşıntı, kırgınlık, halsizlik, boğaz ağrısı, kas ağrıları, kolay yorulma, iştahsızlık, bulantı, kusma ve kuru öksürük şeklinde olabilir. Duygusal devrede; içine kapanma, her şeyden alınma, gözlerde korku hissi, yüz mimiklerinde değişme, hatıralarla hırçınlaşma gözlenir. Daha sonra huzursuzluk, beş duyuya ait hayaller, kavgacılık, düşüncelerde garip değişmeler, kasılmalar, hava akımından, parlak ışıktan, yüksek sesten, su içmekten hatta görmekten korkma gelişir. Sudan korkmanın sebebi, yutkunma kaslarının şiddetli ağrı vermesidir. Salyasını yutamayan hastanın ağzı köpürür ve solunum felci ile ölür.

Kuluçka dönemini geçiren virüsü durdurmak mümkün değildir ve sonuç hasta için ölümdür. Bugüne kadar belirtiler ortaya çıktıktan sonra kurtulan çok az sayıda vaka bildirilmiştir. Isırılan kişi hemen en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Kuduz tedavisinde en önemli konu geç kalmamaktır. Hastalığın tedavisi için kuduz aşısı 0., 3., 7., 14., ve 28. günlerde 5 doz halinde yapılır. Hasta geç kalınmadan sağlık kuruluşuna getirilmiş ve hemen tedaviye başlanmışsa tedavinin olumlu sonuç verme oranı %100'dür.