ANASAYFA

AZERBAYCAN CUMHURİYETİ

Azerbaycan Cumhuriyeti, Avrupa ve Asya kıtaları arasında, Güney Kafkasya'da yer alan bir devlettir. Kuzeyinde Rusya, kuzeybatısında Gürcistan, güneybatısında Ermenistan, güneyinde İran ve doğusunda Hazar denizi bulunur. Nüfusu 8.753.000, yüzölçümü 86.600 km2, başkenti Bakü olan ülkenin diğer önemli şehirleri Gence, Lenkeran, Sumgayt ve Mingeçaur'dur. Üniter bir devlet olan Azerbaycan Cumhuriyeti, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, 66 rayon, 13 şehir rayonu, 70 şehirden ibarettir.

Eski zamanlardan Ortaçağa kadar, Azerbaycan terimi coğrafi olarak bugün İran'ın bir bölgesi olan Azerbaycan için kullanmaktaydı. Günümüzde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bulunduğu yer ise Albanya veya Aran olarak tanınan bölgenin bir parçasıydı. Selçukluların Azerbaycan'da görülmeleri 1015- 1021 yılları arasındadır. Bu dönemde Oğuzların göçlerinin sonucu Azerbaycan'ın Türkleştirilme ve İslamlaştırılma süreci hızlanmıştır. 1136'da İldenizliler tarafından Tebriz'de kurulan atabeyliğin egemenliğine girmiştir. Moğol istilalarından sonra İlhanlıların egemenliğine, 14. yüzyılda Karakoyunlular ve Akkoyunluların egemenliklerine girmiştir. Daha sonra da Afşarlar, Zendler ve Kaçarlar tarafından yönetilmiştir. 1804–1813 Rus-İran Savaşlarının ardından 1813 yılında bu hanlıkların büyük bir kısmı Rusya İmparatorluğu hâkimiyetine girmiştir. 28 Mayıs 1918'de de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kurulmuş, 1920'de Transkafkasya Sosyalist Sovyet Cumhuriyetler Birliği’ne katılmıştır. 30 Ağustos 1991'de SSCB çöküşüyle bağımsızlığını yeniden ilan etmiştir.

Azerbaycan’ın güneyinde Ermenistan'ın dağ kütleleri, kuzeyinde ise yüksek Kafkas dağları vardır. Azerbaycan 657 metre deniz seviyesinden yüksektir ve topraklarının çoğunluğu dağlık alanlardır. Çevresinin dağlar ve yüksek tepelerle çevrili olmasına rağmen Azerbaycan'ın büyük bir bölümü ovadır ve topraklarının en verimli yerleri Kura ve Aras nehirlerinin karıştığı deltadır. Azerbaycan’da ılıman bir iklim vardır fakat Hazar Denizinden içeriye doğru, yüksek dağlarda ve diğer yüksek kesimlerde sert bir iklimle karşı karşıya kalınır. Yüksek kesimlerde kışlar uzun, soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise serin geçer. Ovalarda ise kışlar serin ve yağmurlu ve bazen karlı, yazlar sıcak ve kurak geçer. Yıllık ortalama sıcaklığı 10 °C'nın üzerindedir. Azerbaycan iklimi dünyadaki 11 iklim çeşidinden 9 una sahiptir.

Azerbaycan verimli tarım arazileri, doğalgaz, petrol ve demir cevheri bakımından zengin kaynaklara sahip bulunmaktadır. Azerbaycan’da petrokimya, enerji, metalurji, makine, îmal, kimya, orman ürünleri gibi ağır sanayi, dokuma, dikiş, deri, kürk, kundura gibi hafif sanayi gelişmiştir. Turizm potansiyeli yüksek bir cumhuriyettir. Bankacılık ve sigortacılık gelişme süreci göstermektedir. En önemli ihracatı petrol ve petrokimya ürünleridir. Ülkede tarım büyük ölçüde sulamaya dayanmaktadır. Yetiştirilen başlıca ürünler tahıl, meyve, pamuk, çay, tütün ve üzümdür. Azerbaycan tarımında ve ekonomisinde hayvancılığın da önemli yeri bulunmaktadır.

Azerbaycan nüfusunun %54’ü kentlerde, %46’sı köylerde yaşamaktadır. Toplam nüfusun %60’a yakın kısmı 30 yaşın altındadır. Azerbaycan nüfusunun %96'sı Müslüman (çoğunluğu Şii), %3-4'ü Hıristiyan’dır (çoğunluğu Rus Ortodoks Kilisesi, Gürcü Ortodoks Kilisesi ve Malakan). Okuma yazma oranı %99,5 olduğu Azerbaycan'da 6.500 kültür tesisi, 4.605 kütüphane, 125 müze, 125 müzik okulu, 43 halk tiyatro salonu, 3.680 kültür evi bulunmaktadır.



                                                                                                                                                              LAZURİ