ANASAYFA

ÖLDÜRÜCÜ ZEHİRLENME

Herhangi bir kimyasal, organik veya fiziksel madde vücuda girdikten sonra özelliğine göre yerel veya genel hasar meydana getirerek, ölüme neden olabiliyorsa bu maddeye zehir, olaya ise zehirlenme denir. Zehirlenmenin yerel belirtileri; sokulan, ısırılan, temas eden yerde kızarıklık, şişlik, gerginlik, ağrı ve kaşıntıdır. Genel belirtileri ise; vücut ısısının yükselmesi, tüm vücutta kızarıklık, döküntü, kaşıntı, solunum sıkıntısı, hızlı ve zayıf atan nabız, baş ağrısı, kulak çınlaması, halsizlik, kendinden geçme, gelişen bilinç kaybıdır. Zehir, vücuda bilerek veya bilmeyerek sindirim, solunum, deri ve kan yoluyla olmak üzere dört yoldan alınabilir.

Sindirim yolu zehirlenmeleri: Ağız yoluyla alınan her türlü zehir etkisi yapan maddelerle meydana gelirler; bayat besinler, ilaçlar, alkol, tahriş edici maddeler ya da alerjik etki yapan maddeler vb. Eğer zehrin alınması üzerinden henüz 30 dakika geçmemişse kusturulur. Asit veya bazik madde içeren sıvılar içilmişse, petrol ürünleri içilmişse, bilinci kapalı ise kusturulmamalıdır.

Besin zehirlenmeleri: Bakteri veya bakteri salgıları ile oluşan zehirlenmelerdir. Bulantı-kusma, kramp şeklinde karın ağrısı ve ishal ile seyrederler. Enfeksiyonla bulaşmış et, süt ve yumurta yenilmesi ile (Salmonella), karbonhidratlı, sütlü ve şekerli yiyeceklerin yenilmesi ile (Stafilokok), büyük miktarda hazırlanan yiyeceklerin oda ısısında, etkisiz buharda bekletilmesi veya yeterince soğuk ortamda muhafaza edilmemesi sonucunda (Clostridium Perfringens), genellikle iyi konservelenmemiş yiyeceklerin yenilmesi sonucunda (Botulismus) oluşan besin zehirlenmeleri vardır. Yendikten sonra 2-24 saat sonra bulantı, kusma, karın ağrısı, kramp, ishal gibi belirtiler gösterirler. Botulismusta, sinirlerden kaslara giden uyarılar engellenmekte ve bunun sonucunda şiddetli halsizlik, kuvvet kaybı ve ölüm görülebilmektedir. Ağız ve boğaz kuru ve ağrılıdır, kişi gözlerini odaklamada zorluk çeker. Bitkinlik, yutma ve konuşma güçlüğü, halsizlik veya kuvvet kaybı, göz hareketlerinde kısıtlılık, göz bebeklerinde genişleme, solunum kaslarında paralizi, solunum güçlüğü, konuşamama, başın ön kısmında hissedilen baş ağrısı görülür. Gerekiyorsa suni solunum yapılır. Acilen hastaneye götürülmelidir. Mutlaka antitoksin yapılması gerekir.

Solunum yolu zehirlenmeleri: Tüp gaz, egzoz gazı, duman ve diğer zehirli gazların solunması sonucunda görülür. Özellikle renksiz ve kokusuz zehirli gazlarla meydana gelen zehirlenmelerde kişide görülen belirtilerin saptanması hayat kurtaracaktır. Baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, kendinden geçme, bulantı-kusma, deride renk değişimi gibi belirtiler gösterir. Öncelikle kaynak kapatılır, havalandırma sağlanır, kişi temiz havaya çıkartılır. Yüzüne su serpilebilir, kolları açılıp kapatılabilir, gerekiyorsa suni solunum ve kalp masajı yapılır, mutlaka hastaneye götürülür.

Deri yolu zehirlenmeleri: Kremler, tozlar, sıvılar ile temas sonucu, ya da ısırma, sokma, enjeksiyon ile meydana gelir. Etkilenme durumuna göre yerel veya genel belirtiler görülebilir. Etken madde krem veya toz şeklindeyse, bol akan su ile yıkanır; yara varsa üzeri steril gazlı bezle kapatılır. Yerel belirtiler giderek yayılıyor ve genel belirtiler görülüyorsa, kişi derhal bir sağlık kuruluşuna götürülür. Kişide gelişmekte olan alerjik şoka karşı sağlık kuruluşunda semptomatik tedavi uygulanmalıdır.