ANASAYFA

İLK LAZ GAZETESİ: KIZIL YILDIZ

Mçita Murutsxi (Kızıl Yıldız), Lazca olarak basılmış ilk Laz gazetesidir. 7 Kasım 1929 tarihinde, Abhazya’nın başkenti Sohum’da, Abhazya Merkezi İcra Komitesi’nin yayın organı olarak neşredilmiştir. Gazetenin sorumlu redaktörü, İskender Tsitaşi’dir. Gazetede, Tsitaşi tarafından tasarlanan Latin esaslı Laz alfabesi kullanılmıştır. Bu gazeteden günümüze sadece ilk sayısı ulaşabilmiştir.

Kızıl Yıldız gazetesi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin XII. kongresinde alınan karar gereği çıkartılmış olmalıdır. 1 Nisan 1923’te toplanan XII. kongre, SSCB’deki azınlıkların ve ulusların ekonomik ve kültürel gelişim düzeylerinin dengeli bir şekilde yükseltilmesi için bir plan hazırlamıştır. Bu planın hazırlanmasında Lenin’in geçmişteki yazıları ve mektupları çok önemli bir rol oynamıştır. Gazetenin çıkış amacı, Lazlara Ekim devrimini ve kazanımlarını anlatmak, kendi anadillerinde okuyup yazabilmelerini sağlamaktır. Gazetede; Lenin'in 19 Nisan 1896'da hapiste iken yazdığı bir bildiri, Krupskaya'nın “Lenin’in partisi ve Ekim devrimi” başlıklı yazısı, Şubat’tan Ekim’e kadar devrim sürecini anlatan bir yazı, TASS ajansının uluslararası haberleri, Abhazya’dan Acaristan’a Lazların köy yaşamları yer almaktadır. Gazetede müstear adlarla birlikte, Ziya Nuri ve Muhammed Vanilişi (Mamedi Vanlişi) adlarına da rastlanmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 26 Şubat 1930 tarihli ve 8924 sayılı kararıyla Mçita Murutsxi’nin yurda sokulması yasaklanmıştır. Komünist çizgide olduğu ve Laz halkına Lazca Sovyet propagandası yaptığı için Türkiye'ye sokulması yasaklanan Kızıl Yıldız gazetesinin yasaklanma kararını içeren kararnamede şunlar yazılıdır: “Gürcistan'ın Sohum şehrinde çıkarılmakta olan (Mçita Murutsi- Kırmızı Yıldız) isimli gazetenin, muzir neşriyatta bulunduğu anlaşıldığından memleketimize sokulması, Dahiliye Vekaletinin 2072/930 tarih ve 1062/45 numaralı tezkeresi ile yapılan teklifi üzerine İcra vekilleri Heyetinin 26.2.1930 tarihli içtimasında kabul olunmuştur. Reisicumhur Gazi M. Kemal”



                                                                                                                                                              LAZURİ