ANASAYFA

MORİTANYA İSLAM CUMHURİYETİ

Moritanya İslam Cumhuriyeti (El-Cumhuriyye el-İslamiyye el-Muritaniyye) bir kuzeybatı Afrika ülkesidir. Batısında Atlas okyanusu, güneybatısında Senegal, güneydoğu ve doğusunda Mali, kuzeydoğusunda Cezayir, kuzeyinde ise Batı Sahra yer alır. Başkenti Novakşot, yüzölçümü 1.030.700 km², nüfusu 3.291.000 olan ülkenin büyük şehirleri; Nawadhibu, Tazadit, Atar, Walatah’tır. Moritanya dünyanın 29'uncu büyük ülkesidir.

Ülke ismini Berberi krallığı Mauretania'dan alır. 5-7. yüzyıl arasında, kuzey Afrika'dan Berberi kabilelerin göç etmesiyle bugünkü Moritanya'nın asil sakinleri ve Soninkelerin ataları olan Bafourlar yerlerinden oldu. Bafourlar asıl olarak tarımla uğraşıyorlardı ve Sahra halkları içinde geleneksel göçebe yaşamı terk eden ilk halk da onlardı. Sahra çölü yavaş yavaş kurumaya devam ederken güneye yöneldiler. Bafourları Sahra'nın orta kesimlerinde yaşayanlar izledi. Batı Afrika'ya göç ettiler, ancak 1076'da İslam’ı yaymayı kendilerine amaç edinmiş savaşçı dervişler hücuma geçerek dönemin Gana İmparatorluğu'nu ele geçirdiler. Sonraki 500 yıl boyunca Araplar yerel halkın (Berberi ve diğerleri) direnişini bastırarak Moritanya'ya hâkim oldular. Moritanya'da 1644-1674 yılları arasındaki savaşlarda Beni Hassan kabilesinin öncülüğündeki Yemenli Arapları bölgeden çıkarma girişimleri başarısızlıkla sonuçlandı. Hassaniler, buradaki Mağrib toplumunun bir anlamda üst sınıfını oluşturdular. Fransızlar, 1800'lerin sonlarından itibaren bugünkü Moritanya topraklarını kolonisi haline getirdi. Moritanya 1920'den itibaren sekiz eyaletten oluşan Fransız Batı Afrika'sının bir eyaleti oldu. Moritanya'nın 1960 yılında bağımsızlığını elde etmesiyle başkent Novakşot kuruldu. Bağımsızlıkla beraber siyah Afrikalı kavimler kalabalık gruplar halinde ülkelerine döndüler.

Moritanya halkının %80'ini Arap-Berberi asıldan gelen Morlar (Moritanyalılar) oluşturur. Morlar Fas, Senegal, Mali ve Gambiya'ya da yayılmışlardır. Arapçanın özel bir lehçesini konuşurlar. Çoğunluğu göçebe hayatı süren Morlar hiyerarşik bir kabile düzenine sahiptirler. Morların hepsi Müslüman’dır. Moritanya'da ikinci etnik grup Tukulorlardır (%12). Tukulorlar da bütün Batı Afrika ülkelerine yayılmışlardır ve hepsi Müslüman’dır. Üçüncü etnik grup Fulbeler (%5), dördüncü etnik grup Soninkelerdir (%3). Moritanya'da yaşayan Soninkelerin tümü Müslüman’dır. Moritanya’nın resmi dili Arapçadır. Fransızca ikinci resmi dil olarak kullanılmaktadır. Halkın çoğunluğu Arapça, küçük bir azınlık da Berberice konuşmaktadır. Bunun yanı sıra etnik unsurlara özel bazı diller de konuşulmaktadır. Resmi din İslam'dır. Halkın tamamı Sünni Müslüman’dır. Büyük çoğunluk Maliki’dir.

Moritanya, coğrafi yapısı itibariyle düzlük bir ülkedir. Moritanya topraklarının %0,2'si tarım alanı, %38'i otlak, %14'ü bozkırdır. Topraklarının önemli bir kısmını Büyük Sahra'nın devamı olan çöller oluşturmaktadır. Güneyde tarıma elverişli küçük bir alanın dışında kalan toprakları genellikle kuraktır. Güney bölgesi yağmurlu geçer. Ülke genelinde gündüzler sıcak, geceler oldukça soğuk geçer. Ülke ekonomisi büyük ölçüde hayvancılığa dayanır. En çok üretilen tarım ürünleri hurma, darı, tahıl, pirinç, yer fıstığı ve çeşitli sebzelerdir. Balıkçılık da önemli bir gelir kaynağıdır. Tarım, hayvancılık ve balıkçılık sektöründe çalışanların oranı yaklaşık %75'tir. Moritanya başta demir ve bakır olmak üzere çeşitli yer altı kaynaklarına sahiptir. Demir ve bakır cevherleri ihraç edilmekte ve ülke ekonomisine önemli katkıda bulunmaktadır. Maden gelirlerinin gayri safi yurtiçi hâsıladaki payı %17'dir.



                                                                                                                                                              LAZURİ