ANASAYFA

ALİYA İZZETBEGOVİÇ

Aliya İzzetbegoviç, Boşnak devlet adamı ve bağımsız Bosna-Hersek'in ilk cumhurbaşkanıdır. 8 Ağustos 1925'te Bosanski Şamac kasabasında dünyaya geldi. Ailesi İslami duyarlılığa sahip bir aileydi. Saraybosna'da bir Alman lisesinde eğitim gördü. Bilime önem veren ve disiplinle çalışan bir öğrenci olarak tanındı. O dönemde bazı arkadaşlarıyla birlikte İslamî konuları tartışmak amacıyla Mladi Muslimani (Müslüman Gençler) adını verdikleri bir kulüp kurdu. Bu kulübü kurduğunda henüz 16 yaşındaydı fakat oldukça etkin ve üretken bir düşünce kabiliyetine sahip olduğu gözleniyordu. Bu yüzden kurduğu kulüp, bir aktivite kulübüne dönüştü. Birtakım eğitim ve hayır faaliyetlerine öncülük etmeye başladı.

24 yaşında İslamcılık suçundan 5 yıl hapis yattı. Cezaevinden çıktıktan sonra önce hukuk, sonra ziraat fakültesini bitirdi. 25 yıl avukatlık ve bir inşaat firmasında yöneticilik yaptı. 1970 yılında İslam Manifestosu adlı bir kitap yazdı. Bu kitap 1983’te kovuşturmaya uğradı. İzzetbegoviç, mahkemeye çıkarılıp “hakim sistemi değiştirmek ve Bosna-Hersek'i İslamî devlete dönüştürmek için çalışmak”la itham edildi ve yargılamadan sonra 14 yıl hapis cezasına mahkûm edildi. Mahkûmiyetini çekerken, yargıtay bu cezayı 11 yıla indirdi. 1989 yılında Yugoslavya’nın dağılma süreci sırasında ilan edilen af sonucu özgürlüğüne kavuştu. 1990 yılında İslam Manifestosu’nu yeniden bastırdı. Bu kitap İzzetbegoviç’in İslamî kimliğinden ziyade, siyasi kararlılığının ve mücadelesinin bir simgesi oldu.

Aliya İzzetbegoviç, Demokratik Eylem Partisi (SDA) adı verilen bir siyasi parti kurdu. Bu parti Bosna-Hersek'te 5 Aralık 1990'da gerçekleştirilen genel seçimleri kazandı. Bu seçim SDA'nın girdiği ilk seçim olmasına rağmen büyük bir başarı elde etti ve cumhurbaşkanlığını kazanmasının yanı sıra mecliste de 86 sandalye kazandı. İzzetbegoviç, 1992-1995 Bosna savaşında anahtar rol oynayan isimler arasında yer aldı fakat sağlık sorunları nedeniyle 2000 yılında başkanlıktan ve partisinin başkanlığından çekildi. Daha önce iki kez kalp krizi geçiren İzzetbegoviç, 10 Eylül 2003’de evinde aniden bayılması ve düşerek dört kaburga kemiğini kırması üzerine hastaneye kaldırıldı. 78 yaşındaki Boşnak lider, daha sonra iç kanama geçirmişti. Eski Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, 19 Ekim 2003 günü vefat etti. İslam Manifestosu, İslam Deklarasyonu ve İslami Yeniden Doğuşun Sorunları, Doğu ve Batı Arasında İslam, Tarihe Tanıklığım başlıca eserleridir.