ANASAYFA

ŞEYH AHMED EL-CEZERÎ

Kürt edebiyatının büyük şairi, İslam dünyasının büyük filozoflarından biridir. 1404-1479 yılları arasında yaşamıştır. Adı Ahmed, lakabı Molla El-Cezerî (Melaye Ciziri)’dir. Ailesi Botan aşiretindendir. Babası Şeyh Muhammed adında büyük bir âlimdir. Cizre'de önce babasının yanında, daha sonra Diyarbakır, İmadiye ve Hakkari'de okumuştur. Malatya, İstanbul ve Doğu Anadolu'nun birçok il ve ilçelerini dolaşıp görmüştür. İcazetini Setrabas'ta almıştır.

Anadili Kürtçenin bütün lehçelerini, ayrıca Arapça, Farsça ve Türkçe de bilen Cezerî, derin bir medrese kültürüne sahip idi. Halen Cizre’de cami olarak hizmet vermeye devam eden Medrasa Sor’da yıllarca ders vermiştir. Ahmed El-Cezerî, Kürtçe yazmış olduğu 2.000 beyitlik divanıyla tüm dünyaya kendisini tanıtmıştır. Şiirlerinin çoğu gazel, bir kısmı da kaside şeklinde yazılmıştır. Kasidelerinde Allah (cc) aşkı, Resulullah (as) sevgisi, Kuran ve hadis konularını işlemiştir. Tasavvufa çok yer vermiş, fenafillah ve vahdet-ul vücud gibi konulara değinmiştir. Dili sade olup istediğini veciz, kısa cümle ve beyitlerle en güzel bir şekilde ifade etmiştir. Mevcut divanının her kasidesi sonsuz edebi ve felsefi bir hazinedir. Şiirde çok büyük bir sanat kullanarak, her mısranın sonunu sırayla aynı harflerle belirtmiştir. Yani alfabetik harf sırası kullanmıştır.

Divanında Kürtçenin yanı sıra Arapça ve Farsça manzumeler de yer almaktadır. Divan sonunda Emir İmaduddin ile olan Kürtçe müsaceleleri ve Fakih Muhammed Tayran ile Kürtçe manzum mükalemeleri yer almaktadır. Divan ilkin, Sultan Ahmed camii baş imamı Şeyh Muhammed Şefik El-Arvasî tarafından 1922 yılında İstanbul’da bastırılmıştır. Daha sonraları Avrupa ülkelerinde çeşitli baskıları yapılmıştır. 1959 tarihinde Suriye’nin Kamışlı müftüsü Molla Ahmed Ez-Zivingî tarafında Arapça geniş bir şerhiyle iki cilt olarak Şam’da yayınlanmıştır. Çeşitli yazma nüshaların karşılaştırılması ile yapılan bu şerhli neşir Divan’ın bugüne kadar yapılmış en ilmi neşridir.



                                                                                                                                                              LAZURİ