K’oçişi Zamirepe : Şahıs Zamirleri Ma: Ben Si: Sen Eya: O Emus: On(d)a (datif) Emuk: O (ergatif) Çkin: Biz Tkvan: Siz Entepe: Onlar Entepes: Onlar(d)a (datif) Minobaşi Ok’um3xvalepe : İyelik Ekleri Çkimi: Benim Skani: Senin Emuşi: Onun Çkini: Bizim Tkvani: Sizin Entepeşi: Onların Guri çkimi: Kalbim, Nena çkimi: Dilim Toli skani: Gözün, Çarbi skani: Dudağın Çxvindi muşi: Burnu, K’uçxe muşi: Ayağı, Ti muşi: Başı Dulya çkini: İşimiz, Oput’e çkini: Köyümüz Oxori tkvani: Eviniz, Dixa tkvani: Araziniz Muşi: Kendisinin Coğorepe muşi: Köpekleri (özne çoğul) Coğorepe muşi va moxtes: Köpekleri gelmediler. Coğori mutepeşi: Köpekleri (özne tekil) Coğori mutepeşiti moxtu: Köpekleri de geldi. Ocağişi K’oçepe Do Zamirepe : Aile Fertleri Ve Zamirler Baba skani so ulun?: Senin baban nereye gidiyor? Nana çkimik gyari ikips: Benim annem yemek yapıyor (ergatif) Emuşi cuma k’ap’et’i k’oçi ren: Onun kardeşi kuvvetli adamdır Da çkimi si mu zop’on?: Benim (kız) kardeşim sen ne diyorsun? Bere çkimi komoxti ak: Oğlum gel buraya Bozo çkimi muperi mskva ren: Benim kızım ne kadar güzel Cumadi skani so ren?: Senin amcan-dayın nerede? Em na mulun dadi skani va ren i?: Bu gelen senin halan-teyzen değil mi? Sica çkini dido guroni k’oçi t’eren: Bizim damat cesaretli adammış Nisa tkvani so idu?: Sizin gelin nereye gitti? P’ap’uli çkimi namazişa ulun: Benim dedem namaza gidiyor Nandidi skani zabuni ren i?: Senin ninen hasta mı? Eksale skani (z’irop i) muperi kimoli k’oçi t’eren: Senin kuzenin (erkek) ne delikanlı adammış Megabre çkimi imt’eren: Benim dostum kaçmış Megabre skani dideleren: Senin arkadaşın delirmiş (Ma) mevulur: Ben gidiyorum Si nam oput’eşen re?: Sen hangi köydensin? Eya so ulun?: O nereye gidiyor? Ç’umen tkvanda moptaminonan: Biz yarın size geleceğiz Tkvan mundes moxtit?: Siz ne zaman geldiniz? Entepe so ulunan?: Onlar nereye gidiyor? Entepek mu ikipan?: Onlar ne yapıyorlar? (ergatif) (Ma) Xopuri vore: Ben Hopalıyım (Si) Lazuri giçkin i?: Sen Lazca biliyor musun? Eya muç’oşi k’oçi ren?: O nasıl adamdır? Emuk mu ikips?: O ne yapıyor? (ergatif) Cuma çkimi so ren?: Benim (erkek) kardeşim nerede? Da çkimi so ren?: Benim (kız) kardeşim nerede? Cuma çkimik mu ikips?: Benim (erkek) kardeşim ne yapıyor? Da çkimik mu ikips?: Benim (kız) kardeşim ne yapıyor? Baba skani mundes mulun?: Senin baban ne zaman geliyor? Cumadi muşi so idu?: Onun dayısı-amcası nereye gitti? Si çkin pasta mixvenupt i?: Sen bize yapar mısın? Ma tkvan p’aramiti gi3’vat i?: Ben size masal anlatayım mı? Entepeş neknaş 3’oxle mu go3’adgin?: Onların kapısının önünde ne duruyor? Nesneluri K’itxaşi Zamirepe: Nesnel Soru Zamirleri Ma: Si: Eya: Çkin: Tkvan: Entepe Ben: Sen: O: Biz: Siz: Onlar Ma/çkimda: Si/skanda: Emus: Çkin(da): Tkvan(da): Entepes Bana: Sana: Ona: Bize: Size: Onlara Ma: Si: Emus: Çkin(da): Tkvan(da): Entepes Bende: Sende: Onda: Bizde: Sizde: Onlarda Çkimden: Skanden: Emuşen: Çkinden: Tkvanden: Entepeşen Benden: Senden: Ondan: Bizden: Onlardan Çkimi: Skani: Emuşi: Çkini: Tkvani: Entepeşi Benim: Senin: Onun: Bizim: Onların Çkimik’ala: Skanik’ala: Emuk’ala: Çkinik’ala: Tkvanik’ala: Entepek’ala Benimle: Seninle: Onunla: Bizimle: Onlarla Noğiruşi Zamirepe : İşaret Zamirleri Aya: Bu, şu (işaret) Am: Bu, şu (kavram, işaret) Amuk: Bu, şu (ergatif) Amus: Bun(d)a, şun(d)a (datif) Eya: O Emuk: O (ergatif) Emus: On(d)a (datif) Antepe: Bunlar, şunlar Antepek: Bunlar, şunlar (ergatif) Antepes: Bunlar(d)a, Şunlar(d)a (datif) Entepe: Onlar Entepek: Onlar (ergatif) Entepes: Onlar(d)a (datif) Ameri: Bura(sı), şura(sı) Emeri: Ora(sı) Amk’ele: Bu taraf(da), şu taraf(da) Emk’ele: O taraf(da) Aşo: Böyle, şöyle Aşopete: Böylelikle, böylece, bu/şu şekilde Eşo: Öyle Eşopete: Öylelikle, öylece, o şekilde Soti do K’elenişi Zarfepe : Yer ve Yön Zarfları 3’ale: Aşağı K’ap’ula: Arka Elamti: Yukarıya doğru Gelamti: Aşağıya doğru Mçire: Geniş Mçiroba: Genişlik, en Doloxe: İç, içerde Oşkena: Orta 3’oxle: Ön Marz’gvani: Sağ K’vazali: Sol Çodina: Son K’un3’uli: Uç Dudi: Zirve Jile: Üst Xolos: Yan K’ele(ni): Yön Dğalepe : Günler Mjaçxa: Pazar Tutaçxa: Pazartesi İk’inaçxa: Salı Cumaçxa: Çarşamba Çaçxa: Perşembe P’araske/Obiçxa: Cuma Sabat’oni/Şuriçxa: Cumartesi Tutape : Aylar 1. 3’anağani: Ocak 2. K’undura: Şubat 3. Mirk’ani: Mart 4. İgrik’a: Nisan 5. Maisi: Mayıs 6. Mbulora: Haziran 7. X3ala: Temmuz 8. Maraşina: Ağustos 9. St’aroşina: Eylül 10. Gumatuta: Ekim 11. 3’ilva: Kasım 12. Xrist’ana: Aralık Droepe : Mevsimler Pukrinora/K’inua: İlkbahar Mapxa: Yaz Stveli: Sonbahar Qinora: Kış Orape : Zamanlar Ç’umani : Sabah Ondğeri : Öğlen Limci : Akşam Seri : Gece Dğaleri : Gündüz Perepe : Renkler Xçe: Beyaz Kvint’eli: Sarı Zuğaşperi: Mavi Mç’ita: Kırmızı Mjvari: Yeşil Uça: Siyah Organepe do Xura Çkini : Organlarımız ve Bedenimiz Xe: El K’uçxe: Ayak Nunk’u: Yüz P’ici: Ağız Ti, dudi: Baş, kafa Oç’işi: Sırt Ğva: Yanak Qva: Alın Quci: Kulak Çxvindi: Burun K’iti: Parmak T’rik’i: Bacak Toma: Saç Toli: Göz T’k’ebi: Deri Xura: Beden Bu3xa: Tırnak K’ibiri: Diş Nena: Dil-lisan Burgili: Diz Qali: Boyun Xurxi: Gırtlak T’ani: Boy Çenge: Çene Siniri: Sinir Mt’k’o: Karış Guri: Kalp Korba: Karın Xeşguri: Avuç Mcixi: Yumruk K’udeli: Kuyruk Kra: Boynuz Çarbi: Dudak Skindinape : Hayvanlar K’vinçi: Kuş Zağanozi: Kartal Ot’rik’e: Bıldırcın T’oroci: Güvercin Lomi: Aslan Qilo: Kaplan Mgeri: Kurt Mtuti: Ayı Ğeci: Domuz Meli: Tilki M3kivut’ura: Tavşan Boçi: Koç Txa: Keçi Mçxuri: Koyun Puci: İnek Xoci: Öküz Geni: Dana K’at’u: Kedi Coğori: Köpek Mamuli: Horoz Kotume: Tavuk K’ok’uçi: Hindi Bibi: Ördek Ğorğoci: Kaz Ç’uç’uli: Civciv Tik’ani: Kuzu K’ambeşi: Manda 3xeni: At Girini: Eşek Cori: Katır Mskveri: Geyik Çxomi: Balık Kapçiya: Hamsi 3’i3’ila: Yılan Mk’oli: Çekirge Mtugi: Fare Ank’e: Kerkenez Bombula: Örümcek Bobonç’va: Hamamböceği But’k’uci: Arı Ç’ağana: Yengeç Ç’urç’a: Çalıkuşu Cino: Martı Depina: Yunus Dimç’k’u: Karınca P’inç’k’u: Ateşböceği Golamamuli: Çavuşkuşu Ğanç’k’a: Kene Ğaç’o: Çekirge kuşu Ğvap’a: Danaburnu K’uri: Kuzgun K’idi: Ağaçkakan K’orğoni: Sivrisinek Mşkirdoni: Kırlangıç K’uk’ulina: Karabatak K’vai: Karga Mkyapu: Çakal M3’k’iri: Pire Mç’aci: Sinek Ololi: Baykuş Mjvabu: Kurbağa Maqaqi: Su kurbağası K’orida: Tahtakurusu Msirida: Sığırcık Mt’i: Bit Muxuxi: Köstebek Munçkvi: Porsuk Munt’uri: Meyve kurdu Mzesku: Karakuş P’urzi: At sineği Parpali: Kelebek Pen3’o: Sümüklü böcek Çiçi: Güve Sifteri: Atmaca Zerdeva: Sansar 3’i3’i: Solucan Mt’k’aşkotume: Çulluk Xilape : Meyveler Uşkiri: Elma M3xuli: Armut Ant’ama: Şeftali Aranz’i: Greyfurt Mjoli: Dut Mbuli: Kiraz M3’k’o: Karayemiş Qomuri: Erik K’andğo: Çilek Daz’ik’andğo: Böğürtlen Qurz’eni: Üzüm Nez’i, k’ak’ali: Ceviz Luği: İncir Ç’uburi: Kestane Txiri: Fındık Lilvepe : Sebzeler Diç’k’ici: Isırganotu Nergi: Fide Balur3aği: Domates Şuk’a: Salatalık Qoqore: Kabak P’ip’eri: Biber Kinz’i: Dereotu Bulek’i: Turp Leri: Sarmısak Loiginz’e: Havuç Lazut’i: Mısır K’romi: Soğan Minta: Nane Lobia: Fasülye Pat’licani: Patlıcan Dixamarkvali: Patates Luqu: Lahana Dik’a: Buğday Kveri: Arpa Ğaramso: Maydanoz Sot’oliya: Pazı P’raska: Pırasa Frasuli: Bezelye M3xuk’uburi: Dereotu Mzgudape : Bitkiler But’k’a: Yaprak Ca: Ağaç Mt’k’a: Orman Ont’ule: Bahçe Tipi: Ot Pukiri: Çiçek Limxana: Eğrelti otu Ç’k’oni: Meşe Msici: Sarmaşık Binexi: Asma Daz’i: Diken Du3xu: Ihlamur 3xik’i: Çalı Mşkeri: Orman gülü 3’ipuri: Kayın ağacı Txomu: Kızılağaç Oçinu : Tanışma Doçinapi: Tanıştır Domoçinapi: Beni tanıştır Coxo mu gegoz’in?/Coxo mu giğun?: Adın ne? Coxo… gemoz’in/Coxo …. miğun/: Benim adım...dır Sizi tanıştırayım: Dogoçinapa Bozo çkimi: Kızım Bere çkimi: Oğlum Çili çkimi: Eşim (karım) Kimoci çkimi: Eşim (kocam) Megabre çkimi dogoçinapa: Dostumu size takdim edeyim Çkin artikarti viçinopt: Biz tanışıyoruz Muç’oşi ret?: Nasılsınız? Didi mardi, k’ai vore. Tkvan muç’oşi ret?: Teşekkür ederim iyiyim. Siz nasılsınız? Sonuri ret?: Nerelisiniz? Solen mulut?: Nereden geliyorsunuz? Mu dilya ikipt?: Ne iş yapıyorsunuz? Ma doxtori vore/ma muendisi vore/ma mamgurapale vore: Ben doktorum/mühendisim/öğretmenim Artikarti na viçinit şeni dido k’ai ma3’onu/Artikarti na viçinit şeni dido maxelu: Tanıştığımıza çok memnun oldum Manti tkvan na giçinit şeni dido k’ai ma3’onu/Manti tkvan na giçinit şeni dido maxelu: Ben de tanıştığımıza çok memnun oldum K’oçumçane: Bay Kimoceri: Evli bayan Çileri: Evli erkek Ukimoceri, ugamatxveri: Bekar bayan Uçilu: Bekar bay Megabre: Arkadaş Yeç’opinu-Gamaçamu : Satınalmak-Satmak Meraba, ek’o k’ai mu rt’u na moxtit/gecginoba, k’uçxe bedineri moxteret: Merhaba, hoş geldiniz Xoş moxtit. Kamaxtit.: Hoş geldiniz. Buyurun … (ko)ren i?: ... var mı? Ho, (ko)ren: Evet, var Var, va ren: Hayır, yok Muk’o ren?/Muk’o lira ren?: Ne kadar?/Kaç lira? Meraba, 3’k’ari giğunan i?/meraba, 3’k’ari ren i?: Merhaba, suyunuz var mı?/merhaba, su var mı? Ho, miğun/ho, (ko)ren: Evet, sahibim/evet, var 3’k’ari qini ren i?: Su soğuk mu? Ho, qini ren: Evet, soğuk K’uçxe bedineri moxteret/mu k’ai moxteret/xoş moxteret: Hoş geldiniz Z’igara giğun i?: Sigara var mı? Var, va miğun: Hayır, yok Kamaxtit/komoxtit/buyurun: Buyurun Muk’o?: Ne kadar? Jureneçdovit lira?: 50 lira Didi mardi: Teşekkürler Gyari ren i?: Yemek var mı? Ho, (ko)ren: Evet, var K’ai dğalepe: İyi günler Sifatepe : Sıfatlar Mk’olo-Loqa: Acı-Tatlı Gon3’k’eri-K’ileri: Açık-Kapalı Upşu-Yopşa: Boş-Dolu Didi-Ç’it’a: Büyük-Küçük Mç’oxa-Loqa: Ekşi-Tatlı Paxali-Epi: Pahalı-Ucuz Tu3’a-Qini: Sıcak-Soğuk Ağani-Mcveşi: Yeni-Eski Meç’ireli-Perpu: Zor-Kolay Mskva-P’at’i: Güzel-Kötü Ndğili-Bayati: Taze-Bayat Cumoni-Uncumeli: Tuzlu-Tuzsuz Çkva Mutxanepe : Diğer Şeyler Xçe: Beyaz Mç’ita: Kırmızı Zuğaşperi: Mavi K’vint’eli: Sarı Uça: Siyah Mjvari: Yeşil Gamauçaneri: Koyu(laşmış) Gamaxçaneri: Açık(laşmış) T’aroni muç’oşi ren?: Hava nasıl? Mç’ima/mp’ula medgineri ren: Bulutlu Mç’ima ren: Yağmurlu/yağmur var T’u3a : Sıcak Çxopa : Sıcak hava Qini : Soğuk T’ibu: Ilık Çuçuna: Serin Xoşi: Hoş Xomula: Kuru İxi: Rüzgar Mskva: Güzel Ç’it’a: Az Dido: Çok M3ika: Biraz Çkar: Hiç Soti, sva: Yer So?: Nerede? Oxoris: Evde Odas: Odada Mp’olis: İstanbul’da Steğos, sokağis: Sokakta Otobusis: Otobüste Xopas: Hopa’da Rak’amepe : Sayılar Ar: Bir Jur: İki Sum: Üç Otxo: Dört Xut: Beş Aşi: Altı Şkvit: Yedi Ovro: Sekiz Çxoro: Dokuz Vit: On Vit’oar: On bir Vit’ojur: On iki Vit’osum: On üç Vit’ootxo: On dört Vit’oxut: On beş Vit’oaşi: On altı Vit’oşkvit: On yedi Vit’oovro: On sekiz Vit’oçxoro: On dokuz Eçi: Yirmi Eçidoar: Yirmi bir Eçidojur: Yirmi iki Eçidovit: Otuz Jur(n)eçi: Kırk Jur(n)eçidovit: Elli Sum(en)eçi: Altmış Sume(en)eçidovit: Yetmiş Otxo(n)eçi: Seksen Otxo(n)eçidovit: Doksan Oşi: Yüz Oşidoar: Yüz bir Oşidojur: Yüz iki Oşidovit: Yüz on Juroşi: İki yüz Sumoşi: Üç yüz Çxoroşi: Dokuz yüz Şilya: Bin Xutşilya: Beş bin Vitşilya: On bin Oşşilya: Yüz bin Ar milyoni: Bir milyon K’itxaşi Metkvalape : Soru Sözcükleri Namu: Hangi(si) Namuk: Hangi(si) (ergatif) Namus: Hangisin(d)e (datif) Namuşi: Hangisinin Muk’o: Ne kadar Muk’o fara: Kaç defa Muk’os: Kaça Mi: Kim Mik: Kim (ergatif) Mis: Kim(d)e (datif) Mirt’u: Kimdi Mişi: Kimin(ki) Mişi t’u: Kimindi Namuşi: Kimin(ki), hangisinin Muç’oşi: Nasıl Mundes: Ne zaman Mu: Ne Mundeşa(kis): Ne zamana kadar Mondeşen doni: Ne zamandır/ne zamandan beri So: Nereye, ner(d)e Someri: Neresi Sok'ala: Nerde, hangi yerde Sole: Nereye, ne tarafa Solendo: Ne tarafta(n) Soleşakis: Nereye kadar Sonuri: Nereli Soşa: Ne tarafa, hangi tarafa, nereye Muşeni: Niçin Mot: Neden Saat’iş Ok’itxu : Saat Sormak Nam saat’is?: Saat kaçta? Saat’i muk’o ren?: Saat kaç? Saat’i gverdi ren: Yarım Gverdogverdi (ren): Çeyrek Mek’ilaps: Geçiyor Mez’in: Var (saat kavramı olarak) Mez’it’aşi: Kala (saat kavramı olarak) Ok’oxtale saat’i şkvitis ren: Toplantı yedide. Dersi saat’i muk’os ren?/dersi nam saat’is ren?: Ders saat kaçta? Dersi saat’i vit’oaris ren: Ders onbirde. Misali Cumlepe (1) : Örnek Cümleler (1) Ma: k’ai vore: zabuni vore: upşu vore: xeleberi vore-vore Ben: iyiyim: hastayım: boşum: sevinçli (y)-im Si: k’ai re: raxat’i re: xaziri re: doçk’inderi re-re Sen: iyisin: rahatsın: hazırsın: yorgunsun -sın Eya: mskva ren: meşguli ren: raxat’i va ren/raxat’i va uğun: noseri ren-ren O: güzel (dir): meşgul: rahatsız: akıllı-dir Çkin: k’ai voret: memnuni voret: upşu voret: zabuni voret-voret Biz: iyiyiz: memnunuz: boşuz: hastayız (y)-yız Tkvan: k’ai ret: upşu ret: noseri ret: raxat’i ret-ret Siz: iyisiniz: boşsunuz: akıllısınız: rahatsınız-sınız Entepe: k’ai renan: doç’k’inderi renan: mskva renan: xaziri renan-renan Onlar: iyiler: yorgunlar: güzeller: hazırlar-lar K’ai vore: İyiyim K’ai re: İyisin K’ai ren: İyi K’ai voret: İyiyiz K’ai ret: İyisiniz K’ai renan: İyiler K’itxaşi şekli: Soru şekli Ma: k’ai vore i?: zabuni vore i?: upşu vore i?: xeleberi vore i?-vore i? Ben: iyi miyim?: hasta mıyım?: boş muyum?: üzgün müyüm?-mıyım? Si: k’ai re i?: zabuni re i?: xaziri re i?: noseri re i?-re i? Sen: iyi misin?: hasta mısın?: hazır mısın?: akıllı mısın-mısın? Eya: k’ai ren i?: zabuni ren i?: doç’kinderi ren i?: xaziri ren i?-ren i O: iyi mi?: hasta mı?: yorgun mu?: hazır mı?-mı(dır)? Çkin: k’ai voret i?: noseri voret i?: upşu voret i?: zabuni voret i?-voret i? Biz: iyi miyiz?: akıllı mıyız?: boş muyuz?: hasta mıyız?-mıyız? Tkvan: k’ai ret i?: noseri ret i?: upşu ret i?: zabuni ret i?-ret i? Siz: iyi misiniz?: akıllı mısınız?: boş musunuz?: hasta mısınız?-mısınız? Entepe: k’ai renan i?: zabuni renan i?: noseri renan i?: upşu renan i?-renan i? Onlar: iyiler mi?: hastalar mı?: akıllılar mı?: boşlar mı?-(ler) mi? Uqopineri Cumlepe : Olumsuz Cümleler … va vore: … değilim … va re: … değilsin … va ren: … değil … va voret: … değiliz … va ret: … değilsiniz … va renan: … değiller … va ren i?: … değil mi … va vore i?: … değil miyim? … va re i?: ... değil misin? … va ren i?: ... değil mi? … va voret i?: ... değil miyiz? … va ret i?: ... değil misin? … va renan i?: ... değiller mi? Fiilepe (1) : Fiiller (1) O3’k’edu: Bakmak Dodgitu: Durmak Osiminu: Dinlemek Oçalişu: Çalışmak Moxtimu: Gelmek Oxtimu: Gitmek Oz’iru: Görmek Oz’i3u: Gülmek Oşu: İçmek Oşvu: Örmek Oç’k’omu: Yemek Oşumu: Kızmak Oğarğalu: Konuşmak Ok’itxu: Okumak Doxedu: Oturmak Onciru: Uyumak Oxvenu: Yapmak Oç’aru: Yazmak Oskidu: Yaşamak Osteru: Oynamak Goxtimu: Gezmek Oguru: Öğrenmek Oxmaru: Kullanmak Oqoropu: Sevmek Ok’vandu: İstemek Gamaxtimu: Çıkmak Otku: Söylemek Oçvu: Beklemek Oç’k’omu: Yemek Oxo3’onu: Anlamak Oçkinu: Bilmek Geç’k’u: Başlamak Dolokunu: Giyinmek Oğodu: Etmek Oxo3’onapu: Anlatmak Ogibu: Pişirmek Yeç’opinu: Almak Meçamu: Vermek Oçodu: Bitmek Oz’iru: Bulmak Ok’oxtimu: Buluşmak Otiru: Taşımak Oçxu: Yıkamak Mencğonu: Yollamak Omgaru: Ağlamak Onç’elu: Özlemek Mo3’ondu: Hoşlanmak Ok’onağuru: Bayılmak Ok’oxteri fiilepe: Birleşik Fiiller Şuriş nadu: Canı sıkılmak Dansiş oxvenu: Dans etmek Dersiş oçalişu: Ders çalışmak İnk’raxişi oqopinu: Nefret etmek Z’igaraşi oşvu: Sigara içmek Obiru: Şarkı söylemek Telefoniş oğodu: Telefon etmek Telefoniş gelaçamu: Telefon çalmak Oç’k’omu: Yemek yemek Gyariş oxvenu: Yemek yapmak Op’aramitu: Masal anlatmak Yeç’opinu, Oqindru: Alışveriş yapmak Mektebişa/dulyaşa oxtmiu: Okula/işe gitmek Margaluri oguru: Margalca öğrenmek A3’ineri Ora : Şimdiki Zaman Ma: movulur-viz’i3ap-pxer-dobdgitur Ben: geliyorum-gülüyorum-oturuyorum-kalıyorum Si: mulur-iz’i3ap-xer-dodgitur Sen: geliyorsun-gülüyorsun-oturuyosun-kalıyorsun Eya: mulun-iz’i3aps-xen-dodgitun O: geliyor-gülüyor-oturuyor-kalıyor Çkin: movulurt-viz’i3apt-pxert-dobdgiturt Biz: geliyoruz-gülüyoruz-oturuyoruz-kalıyoruz Tkvan: mulurt-iz’i3apt-xert-dodgiturt Siz: geliyorsunuz-gülüyorsunuz-oturuyorsunuz-kalıyorsunuz Entepe: mulunan-iz’i3apan-xenan-dodgitunan Onlar: geliyorlar-gülüyorlar-oturuyorlar-kalıyorlar Mulun: Geliyor Ulun: Gidiyor Şups: İçiyor Z’irops: Görüyor İz’i3aps: Gülüyor Dgin (cansız), dodgitun (canlı): Duruyor Xen: Oturuyor İkips: Yapıyor İncirs: Uyuyor Ğarğalaps: Konuşuyor Gyari ikips: Yemek yapıyor Oxo3’onaps: Anlıyor İmgars: Ağlıyor Geç’k’aps: Başlıyor Çumers: Bekliyor İsimins: Dinliyor Unon: İstiyor İsters: Oynuyor Anç’elen: Özlüyor İbiraps: Şarkı söylüyor Nomskun: Yakışıyor Doloxups: Yıkıyor Mendoçkumers (canlı): Yolluyor Mencğonups (cansız): Yolluyor Uçkin: Biliyor İçalişeps: Çalışıyor Mulun: Geliyor Meçaps: Veriyor Naxups: Yıkıyor İbons: Yıkanıyor (banyo yapıyor) Tkumers, zop’ons: Söylüyor, diyor A3’ineri Ora Uqopineri : Şimdiki Zaman Olumsuz Ma: va miçkin-va vognap Ben: bilmiyorum-duymuyorum Si: va giçkin-va ognap Sen: bilmiyorsun-duymuyorsun Emus: Emuk: va uçkin-va ognaps O: bilmiyor-duymuyor Çkin: va miçkinan-va vognapt Biz: bilmiyoruz-duymuyoruz Tkvan: va giçkinan-va ognapt Siz: bilmiyorsunuz-duymuyorsunuz Entepes: Entepek: va uçkinan-va ognapan Onlar: bilmiyorlar-duymuyorlar (Si) Margaluri giçkin i?: Sen Margalca biliyor musun? Ma Lazuri vogurap i?: Ben Lazca öğretiyor muyum? Emus k’abğa k’ai u3’onun i?: O kavgayı seviyor mu? Çkin z’igara pşupt i?: Biz sigara içiyor muyuz? Entepek dansi ikipan i?: Onlar dans ediyorlar mı? Si Lazuri va oxo3’onap i?: Sen Lazca anlamıyor musun? Si polit’ik’as quci va meçap i?: Sen politikayla ilgilenmiyor musun? Mamgurepe skani va megisiminan i?: Öğrencilerin seni dinlemiyorlar mı? Çkin vincirt i?: Biz uyuyor muyuz? So içalişep?: Nerede çalışıyorsun? Nam mektebişa ulur?: Hangi okula gidiyorsun? Mektebişa mute mulur?: Okula neyle geliyorsun? Si so xer?: Sen nerede oturuyorsun? Seri muk’os incir?: Gece kaçta yatıyorsun? Mapxas so ulur?: Yazları nereye gidiyorsun? Ç’umani mundes yisel?: Sabah kaçta kalkıyorsun? Ondğeris gyari so imxor?: Öğlen nerede yemek yiyorsun? Mektebis mupe ikip?: Okulda neler yapıyorsun? K’arta seris televizyonis o3’k’er i?: Her akşam televizyon izliyor musun? Andğalepes dido doç’k’inderi re i?/andğalepes dido dogaç’kindu i?: Bugünlerde çok yorgun musun? K’arta dğas dulyaşa ulu ri?: Her gün işe gidiyor musun? K’arta dğas gazeta ik’itxup i?: Her gün gazete okuyor musun? Mani mani kutupxanaşa ulur i?: Sık sık kütüphaneye gidiyor musun? K’arta ondğeris gyari imxor i?: Her öğlen yemek yiyor musun? Mankana skanis mu rengi uğun?: Senin araban ne renk? Oxori tkvani so ren?: Sizin eviniz nerede? K’alemi skani so ren?: Senin kalemin nerede? Tolepe skani mu perişi ren?: Senin gözlerin ne renk? Gvari mu giğunan?: Sizin soyadınız ne? Dersi skani nam saat’is ren?: Senin dersin kaçta? Mektebi skani so ren?: Senin okulun nerede? Ocaği Çkimi : Benim Ailem Da (didi da): Kız kardeş, abla Cuma (didi cuma): Erkek kardeş, ağabey Cumadi: Amca Nana: Anne Baba: Baba Nandidi: Anneanne Megabre: Arkadaş Nandidi: Babaanne P’ap’uli: Büyükbaba P’ap’uli: Dede Sica: Enişte Biç’megabre: Erkek arkadaş Çili: Eş (bayan) Kimoci: Eş (bay) Cumadi: Amca, dayı Dadi: Hala, teyze Biç’i: Erkek çocuk Bozo: Küçük kız K’ulani: Yetişkin kız Ağanmordale: Delikanlı Çinaperi: Tanıdık Animse: Yeğen Nisadi: Yenge K’itxape : Sorular Mu: Ne Mi: Kim Mik: Kim (ergatif) Mik’ala: Kimle So(le): Nereye So: Nerede Muç’oşi: Nasıl Mute: Neyle Mundes: Ne zaman Muç’oşi: Nasıl A3’i: Şimdi Andğa: Bugün Ç’umen: Yarın Ğoman: Dün Bazi: Bazen Arm3ika: Biraz Mani mani: Sık sık İro: Her zaman K’arta dğa: Her gün Si andğa mektebis re i?: Sen bugün okulda mısın? Tkvan mamgure ret i?: Siz öğrenci misiniz? Si ç’umen meşguli re i?/ç’umen dulya giğun i?: Siz yarın meşgul müsünüz? Si a3’i dulyas re i?: Siz şimdi işte misiniz? Si dulyamxvenu re i?: Sen çalışkan mısın? Si bunduri re i?: Sen tembel misin? Si ç’umen upşu re i?: Sen yarın boş musun? Tkvan k’arta dğas mektebis ret i?: Siz her gün okulda mısınız? Si Lazi re i?: Sen Laz mısın? Tkvan raxat’i ret i?: Siz rahat mısınız? Si nosimt’ineri re i?: Sen deli misin? Şursağoba Şeni : Sağlıkla İlgili Korba m3’k’uns: Benim midem ağrıyor Ti m3’k’uns: Benim başım ağrıyor Arm3ika şuri memadven: Benim biraz canım sıkılıyor Korba m3’k’uns: Karnım ağrıyor Qucik mi3’irups: Benim kulağım çınlıyor Tolepe maç’uns: Gözlerim yanıyor Guri makten: Benim midem bulanıyor K’elenepe : Yönler 3’oxle-K’ap’ula: Ön-Arka Jin-Tude: Üst-Alt Doloxe-Gale: İç–Dış Marz’gvani-K’vazali: Sağ–Sol Oşkena-Mele: Orta-Karşı Jilentuna-3’alentuna: Kuzey-Güney Yulva-Gyulva: Doğu-Batı Şka-Gomorgva: Ara-Etraf Geç’k’apa-Çodina: Başlangıç-Sonuç Sotepe, Svape : Yerler Daz’epuna: Dikenlik Txirepuna: Fındıklık Oxoriş 3’oxle: Evin önü Nek’naş k’ap’ula: Kapının arkası Caş tude: Ağacın altı Masaşi jin: Masanın üstü Zuğaşi tudele: Denizin dibi Odaşi gale: Odanın dışı Çantaşi doloxe: Çantanın içi Mektebişi ekole/jile: Okulun ilerisi Caşi k’ap’ula: Ağacın gerisi Dukyanişi marz’gvani: Dükkanın sağı K’aveşi k’vazali: Kahvenin solu Pencereşi yani: Pencerenin yanı Gzaşi kinari: Yolun kenarı Xopaşi jilentuna: Hopa’nın kuzeyi Xopaşi 3’alentuna: Hopa’nın güneyi Oxori do mektebişi şka: Evle okulun arası T’ibaşi gomorgva: Gölün etrafı Dersişi geç’k’apa: Dersin başı Filmişi çodina: Filmin sonu Oxorişi mele: Evin karşısı Andğa tutaşi nam dğa ren?: Bugün ayın kaçı? Lazuri (oğarğalu) zori ren i?: Lazca zor mu? Sundura someris ren?: Sundura nerede? Sundura Xopaşi nam k’ele ren?: Sundura Hopa’nın neresinde/ne tarafında? Saat’i muk’o ren?: Saat kaç? Andğa t’aroni muç’oşi ren?: Bugün hava nasıl? Mektebişa solen mulur?: Okula nereden geliyorsun? Ç’umen tutaşi nam dğa ren?: Yarın ayın kaçı? ‘’Mi’’ mu tkvala ren?: “Kim” ne demek? Andğa dğalepeşi mu ren?/andğa nam dğa ren?: Bugün günlerden ne? Çai mu rengi ren?/çais muperi peri uğun?: Çay ne renk? Lazuri dersi nam saat’is ren?: Lazca dersi saat kaçta? Marz’gvani k’ele mi elagixen?: Senin sağında kim oturuyor? Melendo skanis mi ren?: Senin karşında kim var? Skaniş met’a mipe moxtasunon?: Senden başka kimler gelecek? K’arta dğas mektebişa mulur i?: Her gün okula geliyor musun? Mek’amaleri Ora : Geçmiş Zaman Yezdu-yezdu-va yezdu: Almak (alıp yerinden kaldırmak)-aldı-almadı Ogoru-goru-va goru: Aramak-aradı-aramadı Oçodu-diçodu-va içodu: Bitmek-bitti-bitmedi Geç’k’u-(ko)geç’k’u-va geç’k’u: Başlamak-başladı-başlamadı Oçalişu-içalişu-va içalişu: Çalışmak-çalıştı-çalışmadı Moxtimu-moxtu-va moxtu: Gelmek-geldi-gelmedi Oz’iru-z’iru-va z’iru: Görmek-gördü-görmedi Oz’i3u-iz’i3u-va iz’i3u: Gülmek-güldü-gülmedi Oşumu-dişumu-va işumu: Kızmak-kızdı-kızmadı Ok’itxu-ik’itxu-va ik’itxu: Okumak-okudu-okumadı Meçamu-meçu-va meçu: Vermek-verdi-vermedi Oxvenu-qu-va qu: Yapmak-yaptı-yapmadı Fiilepe (2): Fiiller (2) Oxo3’onu: Anlamak Omşkironu: Acıkmak Oşkurinu: Korkmak O3’k’edu: Seyretmek Ok’itxu: Sormak Mo3’ondu: Beğenmek Misali Cumlepe (2) : Örnek Cümleler (2) T’okseneri dolonis dersiş oxvenu gomoç’k’ondu: Geçen hafta ödevimi yapmayı unuttum Arabaşi yezdimu gomoç’k’ondu: Arabayı almayı unuttum Skanda otku gomoç’k’ondu: Sana söylemeyi unuttum Mixat’iri, skani ogoru kogomoç’k’ondu/si kogomoç’k’ondu: Affedersin, seni aramayı unuttum Filmis o3’k’omilu kogomoç’k’ondu: Filmi izlemeyi unuttum K’at’uşi oskedinu kogomoç’k’ondu: Kediyi beslemeyi unuttum Ok’itxu kogomoç’k’ondu: Sormayı unuttum Nek’naş mezdu kogomoç’k’ondu: Kapıyı kapamayı unuttum Mektebişa idi i?: Okula gittin mi? Zuğak dersi içalişu i?: Zuğak ders çalıştı mı? Fadimek televizyonis menda3’k’edu i?: Fatma televizyon seyretti mi? Kamilik gazeta dik’itxu i?: Kamil gazete okudu mu? Muammedik Ankaraşa idu i?: Muhammed Ankara’ya gitti mi? Xarcek dersişa moxtu i?: Hatice derse geldi mi? Xoca mundes z’iri?: Hocayı ne zaman gördün? Dersi mundes oçodinu?: Dersi ne zaman bitirdin? Gyari mundes ç’k’omit?: Yemeği ne zaman yediniz? Megabre tkvani mundes idu?: Arkadaşınız ne zaman gitti? Aşe mundes z’iri?: Ayşe’yi ne zaman gördün? Lazuri oğarğalus mundes gevoç’k’it?: Biz Lazca konuşmaya ne zaman başladık? Xopaşa mundes moxtit?: Hopa’ya ne zaman geldiniz? Entepek trenis mundes gexedes?: Onlar ne zaman trene bindiler? Xopaşa mundes idi?: Hopa’ya ne zaman gittin? Si çkar tavla isteri i?/si çkar tavla gisteramun i?: Sen hiç tavla oynadın mı? Si çkar k’ave şvi i?/si çkar k’ave gişvapun i?: Sen hiç kahve içtin mi? Tkvan çkar resmi gixvenapunan i?: Siz hiç resim yaptınız mı? Amedik andğa zabuni va rt’u: Ahmet bugün hasta değildi. Andğa t’aroni k’ai t’u: Bugün hava güzeldi Siras kitabi gez’it’u: Sırada kitap vardı Televizyonis filmi va rt’u: Televizyonda film yoktu Dersi miğut’es: Bizim dersimiz vardı Megabre çkimis upşu ora uğut’u: Arkadaşımın boş zamanı vardı Ğoman t’aroni muç’oşi t’u?: Dün hava nasıldı? Maçi mundes geç’k’u?: Maç ne zaman başladı? Ğoman na moxtu mi rt’u?: Dün gelen kimdi? Skani dersi saat’i muk’os t’u?: Dersin saat kaçtaydı? Ğomamci gyaris mu rt’u?: Dün akşam yemekte ne vardı? Gyari muç’oşi t’u?: Yemek nasıldı? İmtiani muç’oşi t’u?: Sınav nasıldı? Memet’ik zabuni t’u i?: Mehmet hasta mıydı? Filmi k’omiği t’u i?: Film komik miydi? Gyari nostoneri t’u i?: Yemek lezzetli miydi? Mç’ima mç’ipt’u i?: Hava yağmurlu muydu? Tkvani muellimi Memet’i t’u i?: Mehmet sizin öğretmeniniz miydi? Ca oxoriş 3’oxle dgit’u i?: Ağaç evin önünde miydi? Muaremi ğoman oxoris t’u i?: Muharrem dün evde miydi? Hemidik ğomamci derdoni/gemzuli t’u i?: Hamit dün akşam üzgün müydü? Marketi gon3’k’eri t’u i?: Market açık mıydı? Ğoman dersi t’u i?: Dün ders var mıydı? Ğoman oxoris miti t’u i?: Dün evde kimse var mıydı? T’okseneri xaftas imtiani va rt’u i?: Geçen hafta sınav yok muydu? Ğoman dido dulya giğut’u i?: Dün çok işin var mıydı? Mutu şikayeti va giğut’u i?: Bir şikayetin yok muydu? Emrişi (Direktifişi) Kipi : Emir Kipi (Si) mo ğarğalap-mo zop’on-mo isimin-mo ikip: Sen konuşma-söyleme-dinleme-yapma (Tkvan) mo ğarğalapt-mo zop’ont-mo isimint-mo ikipt: Siz konuşmayın(ız)-söylemeyin(iz)-dinlemeyin(iz)-yapmayın(ız) Quci mo meçap!: Aldırma! Narği/Derdi mo zdip!: Üzülme! Mo ikip!: Yapma! Mo goşubğap!/mo barbalap!: Saçmalama! Mo k’itxup!: Sorma! Mo gondginap!: Abartma! Alayi mom3’ipxup!: Dalga geçme! Şuri momindarup!: Canımı sıkma! Mo gamikibire!: Ukalalık etme! Jin mo ejodgitur!: Üstünde durma! Mo ideler!: Deli olma! Dido mo ğarğalap!: Çok konuşma! Mo moşumapt!: Beni kızdırmayın! Mardi do Xvama : Teşekkür ve Dua Ğormotik dogoxelas/Ğormotik razi gaqvas!: Allah razı olsun Ğormotik mo megiç’aras: Allah göstermesin Ğormotik dokçvas: Allah korusun Ğormotik va megiç’aras: Allah esirgesin Ğormotik raxatoba mekças: Allah rahatlık versin Ğormotik dogoxelas: Allah mesut etsin Ğormotik dogok’aras: Allah şifa versin Gormotik dogixvamas: Allah mübarek etsin Ğormotik ar dğa oşi dğa dogi3’opxas: Allah bir gününü yüz gün eylesin Ğormotik p’at’işi dğa va mego3’iras/megaç’aras: Allah sana kötü gün göstermesin Na Moxtasunon Ora : Gelecek Zaman Mendaptaminon: Gideceğim Mendaxtaginon: Gideceksin Mendaxtasunon: Gidecek Mendaptaminonan: Gideceğiz Mendaxtaginonan: Gideceksiniz Mendaxtasunonan: Gidecekler Va mendaptaminonan: Gitmeyeceğim Va mendaxtaginonan: Gitmeyeceksin Va mendaxtasunon: Gitmeyecek Va mendaptaminonan: Gitmeyeceğiz Va mendaxtaginonan: Gitmeyeceksiniz Va mendaxtasunonan: Gitmeyecekler Ç’umen so idaginonan?: Yarın nereye gideceksiniz? Gendğani so iqvaginonan?: Öbür gün nerede olacaksınız? Am seris nam saat’is gyari ç’k’omaginon?: Bu akşam kaçta yemek yiyeceksin? Ç’umani mundes yiselasunonan?: Sabah kaçta kalkacaklar? İk’inaçxas mik’ala ğarğalaginon?: Salı kiminle konuşacak? Mi moxtasunon?: Kim gelecek? Mundes moxtaginon?: Ne zaman geleceksin? Muç’oşi dolikunaginon?: Nasıl giyineceksin? Daha dopxedaminonan i?: Daha oturacak mıyız? Mişa vidaminonan?: Kime gideceğiz? Andğa mu vik’itxaminonan?: Bugün ne okuyacağız? Entepe mu ç’k’omasunonan p’ia?: Onlar ne yiyecekler, peki? Si muç’oşi iqvaginon?: Sen nasıl olacaksın? Na mulun tutas makine yep’ç’opaminonan i?: Gelecek ay makinayı alacak mıyız? Am seri kitabi mik’itxaginon i?: Bu aksam kitap okuyacak mısın bana? Xoloti p’aramiti mi3’vaginon i?: Tekrar hikaye anlatacak mısınız? Namtini Kelimepe : Bazı Kelimeler K’oçi: Adam Magyare: Aşçı Mara: Ama, fakat Kandara: Aptal Mankana: Araba Megabre: Arkadaş 3xeni: At Daçxiri: Ateş K’uçxe: Ayak Ont’ule: Bahçe Aya: Bu Andğa: Bugün Antepe: Bunlar Oçalişu: Çalışma Pukiri: Çiçek Bere: Çocuk Va ren: Değil Elapatxeri, nosimt’ineri: Deli Zuğa: Deniz Gofit’nu: Dikkat Nena: Dil, lisan Mtini: Doğru Cumak’oçi: Dost Daraba, ğoci: Duvar Ğoman: Dün Mç’k’idi: Mısır ekmeği Kuvali: Buğday ekmeği Xe: El Uşkiri: Elma Girini: Eşek Oxori: Ev Ho: Evet Magazete: Gazeteci Dadali, vardi: Gül Dğa: Gün Mjora: Güneş T’aroni: Hava Skidala: Hayat Va: Hayır Skindina: Hayvan Xemşire, zabuno3’k’edale: Hemşire Şuri dololaperi: Heyecanlı Madulye: İşçi Oxorca: Kadın Kart’ali: Kağıt K’ave: Kahve K’alemi, oç’aruşi: Kalem Guri: Kalp Nek’na: Kapı Cuma: Erkek kardeş Da: Kız kardeş K’at’u: Kedi Mk’ule(şi): Kısaca Kim: Mi Kitabi, sup’ara, svara: Kitab Xinci: Köprü Quci: Kulak K’vinçi: Kuş Kutupxana: Kütüphane Masa, stoli: Masa Xila: Meyva K’uç’i: Mide Ti: Baş Dudi: Zirve Muendisi: Mühendis Muç’oşi: Nasıl Mu: Ne Mu peri: Ne biçim Nam peri: Ne renk So: Nerede Eya: O Emuk: O (ergatif) Entepe: Onlar Entepek: Onlar (ergatif) Oşkendari, ortaği: Ortak Sterapa: Oyun Mamgure: Öğrenci Mamgurapale: Öğretmen Otole: Pencere Qvali: Peynir Resmi, sureti: Resim Saat’i: Saat Uxonaroni, userseli: Sakin Troni: Sandalye Gverdi, but’ka: Sayfa Sinifi, k’lasi: Sınıf Steğo, sokaği: Sokak Nena: Sözcük 3’k’ari: Su Mja: Süt Noğa: Şehir Aya: Şu, bu Amuk: Şu, bu (ergatif) Antepe: Şunlar, bunlar Antepek: Şunlar, bunlar (ergatif) Pi3ari: Tahta Bunduri: Tembel Let’a: Toprak Dixa: Arazi, yeryüzü Turkuli: Türkçe Dobadona: Ülke Qurz’eni: Üzüm Çilata, xilafi: Yanlış But’k’a: Yaprak Ç’umen: Yarın Gyari, oç’k’omale: Yemek Eşyape, Oxmaronepe : Eşyalar, Araç-Gereçler K’ila: Anahtar Mankana: Araba 3xeniş araba: At arabası Yali: Ayna Arguni: Balta Burç’uli: Aybalta Xami: Bıçak On3’eli: Beşik Cami: Cam Toxi: Çapa Ç’ak’uci, languri: Çekiç Masari: Çit kazığı K’arfi: Çivi T’urva, çaxvia: Çuval Oncire: Yatak Mskibu: Değirmen On3iruşi, on3irale: Elek Okosale: Süpürge K’aravi: Gemi Otole: Gözlük Noxi: Halı Peşkiri: Havlu K’uk’uma: Güğüm Lemşi: İğne Nok’i: İplik Tok’i: İp K’alemi, oç’aruşi: Kalem Angi: Kap kacak Nek’na: Kapı K’izi: Kaşık Ok’izale: Kaşıklık P’ilili: Kaval Ç’uk’i: Kazan Bergi: Kazma K’op’a: Kepçe Osrialoni: Kızak Kifit’i: Kibrit K’arvani: Kovan Dergi: Küp Oqucale: Küpe Xop’e: Kürek K’vata: Merdiven Ank’esi: Olta Mangali: Orak Osterale, sterapina: Oyuncak Geç’areli: Para O3’ude: Raf Sağani: Sahan Ok’an3’ure: Salıncak Troni: Sandalye T’ik’ina: Sepet Xen3’k’eli: El sepeti Peşko: Soba Biga: Sopa Ke’t’i: Değnek, çubuk O3xoci: Tarak Kva: Taş Xerxi: Testere Bu3xi: Tırmık Guda: Tulum On3axuşi: Yapışkan Balişi: Yastık Onçaxule: Yayık Motvale: Yorgan Mont’k’ori: Yün Ma3’k’indi: Yüzük Fiilepe (3): Fiiller (3) Gon3’k’u: Açmak Oxçanu: Beyazlaşmak Oxomç’k’u: Alışmak Oxiru: Aşırmak Gexunu: Binmek Oquru: Bağırmak Ok’iru: Bağlamak O3’k’edu: Bakmak Genç’k’u: Beddua etmek Mo3’ondu: Beğenmek Meç’irdu: Bıkmak Oşkvidu: Boğmak Ogoru: Aramak Oz’iru: Görmek, bulmak Ordu: Büyümek Goktu: Çevirmek Obaxu: Dövmek Ofilu: Dilimlemek Melu: Düşmek Osimadu: Düşünmek Mek’ibinu: Isırmak Oxaçku: Kazmak Mek’vatu: Kesmek Oxomu: Kurumak Ok’itxu : Okumak I. Perpuşi Ktira : Basit Çekim Ambarişi Kipepe : Bildirme Kipleri 1. A3’ineri Ora : Şimdiki Zaman (Ma) vik’itxup: Okuyorum (Si) ik’itxup: Okuyorsun (Emuk) ik’itxups: Okuyor (Çkin) vik’itxupt: Okuyoruz (Tkvan) ik’itxupt: Okuyorsunuz (Entepek) ik’itxupan: Okuyorlar 2. Na Golaxtu Ora : Geçmiş Zaman (Ma) vik’itxi: Okudum (Si) ik’itxi: Okudun (Emuk) ik’itxu: Okudu (Çkin) vik’itxit: Okuduk (Tkvan) ik’itxit: Okudunuz (Entepek) ik’itxes: Okudular 3. Umeç’k’vidu Ora : Geniş Zaman (Ma) dovik’itxup: Okurum (Si) dik’itxup: Okursun (Emuk) dik’itxups: Okur (Çkin) dovik’itxupt: Okuruz (Tkvan) dik’itxupt: Okursunuz (Entepek) dik’itxupan: Okurlar 4. Nena Mek’amaleri Ora : Dili Geçmiş Zaman (Ma) vik’itxupt’I: Okuyordum (Si) ik’itxupt’i: Okuyordun (Emuk) ik’itxupt’u: Okuyordu (Çkin) vik’itxupt’it: Okuyorduk (Tkvan) ik’itxupt’it: Okuyordunuz (Entepek) ik’itxupt’es: Okuyordular 5. Xveneri Mek’amaleri Ora : Mişli Geçmiş Zaman (Ma) vik’itxere: Okumuşum (Si) ik’itxere: Okumuşsun (Emuk) ik’itxeren: Okumuş (Çkin) vik’itxeret: Okumuşuz (Tkvan) ik’itxeret: Okumuşsunuz (Entepek) ik’itxerenan: Okumuşlar 6. Na Moxtasunon Ora : Gelecek Zaman (Ma) vik’itxaminon: Okuyacağım (Si) ik’itxaginon: Okuyacaksın (Emuk) ik’itxasunon: Okuyacak (Çkin) vik’itxa(t)minonan: Okuyacağız (Tkvan) ik’itxa(t)ginonan: Okuyacaksınız (Entepek) ik’itxasunonan: Okuyacaklar B. İmendişi Kipepe : Dilek Kipleri 1. Dvaç’iroba : Gereklilik (Ma) ok’itxuşi vore: Okumalıyım/Okumam lazım (Si) ok’itxuşi re: Okumalısın/Okuman lazım (Emuk) ok’itxuşi ren: Okumalı/Okuması lazım (Çkin) ok’itxuşi voret: Okumalıyız/Okumamız lazım (Tkvan) ok’itxuşi ret: Okumalısınız/Okumanız lazım (Entepek) ok’itxuşi renan: Okumalılar/Okumaları lazım 2. Ok’vandu : İstek a. Perpuş Ok’vandu : Basit İstek (Ma) vik’itxa: Okuyayım (Si) ik’itxa: Okuyasın (Emuk) ik’itxas: Okusun (Çkin) vik’itxat: Okuyalım (Tkvan) ik’itxat: Okuyasınız (Entepek) ik’itxan: Okusunlar b. Artoboniş Ok’vandu : Birleşik İstek b1. Artoboniş Ok’vanduşi P’aramiti : Birleşik İsteğin Hikayesi b1.a. Ktiraşi Normali Ok’um3xvalepete Artoboniş Ok’vanduşi P’aramiti Basit Çekim Ekleriyle Birleşik İsteğin Hikayesi (Ma) vik’itxat’i: Okusaydım (Si) ik’itxat’i: Okusaydın (Emuk) ik’itxat’u: Okusaydı (Çkin) vik’itxat’it: Okusaydık (Tkvan) ik’itxat’it: Okusaydınız (Entepek) ik’itxat’es: Okusaydılar b1.b. “K’on” -işi Ok’um3xvale K’ala Artoboniş Ok’vanduşi P’aramiti “Kon” Ekiyle Birleşik İsteğin Hikayesi (Ma) vik’itxat’ik’on: Okusaydım (Si) ik’itxat’ik’on: Okusaydın (Emuk) ik’itxat’uk’on: Okusaydı (Çkin) vik’itxat’itk’on: Okusaydık (Tkvan) ik’itxat’itk’on: Okusaydınız (Entepek) ik’itxat’esk’on: Okusaydılar b2. Artoboniş Ok’vanduşi Rivaet’i : Birleşik İsteğin Rivayeti b2.a. Ktiraşi Normali Ok’um3xvalepete Artoboniş Ok’vanduşi Rivaet’i Basit Çekim Ekleriyle Birleşik İsteğin Rivayeti (Ma) vik’itxat’ere: Okuyaymışım (Si) ik’itxat’ere: Okuyaymışsın (Emuk) ik’itxat’eren: Okuyaymış (Çkin) vik’itxat’eret: Okuyaymışız (Tkvan) vik’itxat’eret : Okuyaymışsınız (Entepek) ik’itxat’erenan: Okuyaymışlar Noti: b.2.a Lazur nenas dido va ixmaren. Not: b.2.a Lazcada çok kullanılmaz. b2.b. “K’on” -işi Ok’um3xvale K’ala Artoboniş Ok’vanduşi Rivaet’i “Kon” Ekiyle Birleşik İsteğin Rivayeti (Ma) vik’itxeret’ik’on: Okumuş olsaydım (Si) ik’itxeret’ik’on: Okumuş olsaydın (Emuk) ik’itxeret’uk’on: Okumuş olsaydı (Çkin) vik’itxeret’itk’on: Okumuş olsaydık (Tkvan) ik’itxeret’itk’on: Okumuş olsaydınız (Entepek) ik’itxeret’esk’on: Okumuş olsaydılar 3. Oxvenuşi Dvaç’iroba : Şart a. Perpuş Ktiras Dvaç’iruş Oqopinoba : Basit Çekimde Şart (Ma) vik’itxana: Okursam (Si) ik’itxana: Okursan (Emuk) ik’itxasna: Okursa (Çkin) vik’itxatna: Okursak (Tkvan) ik’itxatna: Okursanız (Entepek) ik’itxesna: Okursalar b. Oxvenuşi Dvaç’irobaş Kipişi P’aramiti : Şart Kipinin Hikayesi (Ma) vik’itxat’ina: Okusaydım (Si) ik’itxat’ina: Okusaydın (Emuk) ik’itxat’una: Okusaydı (Çkin) vik’itxat’itna: Okusaydık (Tkvan) ik’itxat’itna: Okusaydınız (Entepek) ik’itxat’esna: Okusaydılar (Ma) vik’itxat’ik’onna: Okusaydım/Okumuş olsaydım (Si) ik’itxat’ik’onna: Okusaydın/Okumuş olsaydın (Emuk) ik’itxat’uk’onna: Okusaydı/Okumuş olsaydı (Çkin) vik’itxat’itk’onna: Okusaydık/Okumuş olsaydık (Tkvan) ik’itxat’itk’onna: Okusaydınız/Okumuş olsaydınız (Entepek) ik’itxat’uk’onanna: Okusaydılar/Okumuş olsaydılar (Ma) vik’itxeret’ik’on(i): Okumuş olsaydım (Si) ik’itxeret’ik’on(i): Okumuş olsaydın (Emuk) ik’itxeret’uk’on(i): Okumuş olsaydı (Çkin) vik’itxeret’itk’on(i): Okumuş olsaydık (Tkvan) ik’itxeret’itk’on(i): Okumuş olsaydınız (Entepek) ik’itxeret’uk’onan(i): Okumuş olsaydılar c. Oxvenuşi Dvaç’irobaş Kipişi Rivaet’i : Şart Kipinin Rivayeti (Ma) vik’itxeret’ik’onna: Okumuş olsaydım (Si) ik’itxeret’ik’onna: Okumuş olsaydın (Emuk) ik’itxeret’uk’onna: Okumuş olsaydı (Çkin) vik’itxeret’itk’onna: Okumuş olsaydık (Tkvan) ik’itxeret’itk’onna: Okumuş olsaydınız (Entepek) ik’itxeret’uk’onanna: Okumuş olsaydılar 4. Direk’t’ivi : Emir a. Direk’t’ivişi Otkvalu : Buyurma İk’itxi: Oku Moik’itxup: Okuma b. İmendişi Otkvalu : Dilek İk’itxi: Oku İk’itxit: Okuyun İk’itxan: Okusunlar II. Artoboniş Ktira : Birleşik Çekim 1. P’aramiti : Hikaye (Ma) vik’itxupt’i: Okuyordum (Si) ik’itxupt’i: Okuyordun (Emuk) ik’itxupt’u: Okuyordu (Çkin) vik’itxupt’it: Okuyorduk (Tkvan) ik’itxupt’it: Okuyordunuz (Entepek) ik’itxupt’es: Okuyordular 2. Rivaet’i : Rivayet (Ma) vik’itxupt’ere: Okuyormuşum (Si) ik’itxupt’ere: Okuyormuşsun (Emuk) ik’itxupt’eren: Okuyormuş (Çkin) vik’itxupt’eret: Okuyormuşuz (Tkvan) ik’itxupt’eret: Okuyormuşsunuz (Entepek) ik’itxupt’erenan: Okuyorlarmış (Ma) vik’itxere: Okumuşum (Si) ik’itxere: Okumuşsun (Emuk) ik’itxeren: Okumuş (Çkin) vik’itxeret: Okumuşuz (Tkvan) ik’itxeret: Okumuşsunuz (Entepek) ik’itxerenan: Okumuşlar 3. Dvaç’iroba : Şart (Ma) vik’itxana: Okursam (Si) ik’itxana: Okursan (Emuk) ik’itxasna: Okursa (Çkin) vik’itxatna: Okursak (Tkvan) ik’itxatna: Okursanız (Entepek) ik’itxesna: Okursalar (Ma) vik’itxupna: Okuyorsam (Si) ik’itxupna: Okuyorsan (Emuk) ik’itxupsna: Okuyorsa (Çkin) vik’itxuptna: Okuyorsak (Tkvan) ik’itxuptna: Okuyorsanız (Entepek) ik’itxupanna: Okuyorsalar Artoboni Ktiras Na Moxtasunon Oraşi P’aramiti do Rivaet’i Birleşik Çekimde Gelecek Zamanın Hikayesi ve Rivayeti 1. P’aramiti : Hikaye (Ma) vik’itxi: Okudum (Si) ik’itxi: Okudun (Emuk) ik’itxu: Okudu (Çkin) vik’itxit: Okuduk (Tkvan) ik’itxit: Okudunuz (Entepek) ik’itxes: Okudular 2. Rivaet’i : Rivayet (Ma) vik’itxere: Okumuşum (Si) ik’itxere: Okumuşsun (Emuk) ik’itxeren: Okumuş (Çkin) vik’itxeret: Okumuşuz (Tkvan) ik’itxeret: Okumuşsunuz (Entepek) ik’itxerenan: Okumuşlar 3. P’aramiti+Rivaet’i : Hikaye+Rivayet (Ma) vik’itxeret’i: Okumuştum (Si) ik’itxeret’i: Okumuştun (Emuk) ik’itxeret’u: Okumuştu (Çkin) vik’itxeret’it: Okumuştuk (Tkvan) ik’itxeret’it: Okumuştunuz (Entepek) ik’itxeret’es: Okumuştular (Ma) vik’itxet’eret’i/mik’itxut’u: Okumuştum/Okumuşluğum vardı (Si) ik’itxet’eret’i/gik’itxut’u: Okumuştun/Okumuşluğun vardı Emuk) ik’itxet’eret’u/uk’itxut’u: Okumuştu/Okumuşluğu vardı (Çkin) vik’itxet’eret’it/mik’itxut’es: Okumuştuk/Okumuşluğumuz vardı (Tkvan) ik’itxet'eret’it/gik’itxut’es: Okumuştunuz/Okumuşluğunuz vardı (Entepek) ik’itxet’eret’es/uk’itxut’es: Okumuştular/Okumuşlukları vardı   © 2009 kolkhoba.org