MERKELİŞEN İSRAELİŞA İST'ORİULİ OXARSUVU!

Germaniaşi dudnaziri Angela Merkelik, İsraelişi p’arlament’os, 6 milyoni şuri na ğuru Ebraelepeşi genosisiş sebebi şeni xalk’i muşişi coxote oxarsuvu. İsraelişi p’arlament’os na ğarğalu Germaniaşi maartani dudnaziri na iqu Angela Merkeli şeni mç’ita xali nirçinu. Merkelik, 6 milyoni Ebraeli na ğuru genosisi şeni dobadona muşis dido oncğore na aqven notku do “Genosisiş k’urbanepeş 3’oxle şinobate membdruk’ur” ya tku.

Jur dobadonaş şkas dido mskva do umengaperi k’ont’akt’i ren ya na tku Merkelik, İsraelis İranişi nuk’leeri p’rograma k’ala ok’vak’idinus meşveluşi nena komeçu. Merkelişi ğarğalaş 3’oxle arjur mebusik, “İsraelişi p ’arlament’os genosisişi nena var iğarğalen” yado gale kogamaxtu. Merkelişi sum dğaloni İsraelişi mok’itxak, jur dobadonaş şkas na ren k’ont’akt’i ok’ap’et’anu noğirapt’u. T’u3a k’ont’akt’epeşi nişani oqopinot İsraeli do Germaniaşi k’abinepek K’udusis p’resaşi oşkari ok’oxtala 3’opxes. Mok’itxas xususurot Germania şeni mogaponi akt’epeti ixvenu. Germania ren AOO şk’ule İsraelişi irişen didi ticaruli p’art’neri. Germaniak genosisişen moşletineri İsraelurepeşa nanç’inerot 40 milyar dolari tazminat’i meçeret’u.

SARPİŞİ OBAJEŞ AĞANBUROT OK'İDUS GEİÇ'K'İNU

Turkiaşi odapeşi do borsapeşi artonobaşk’elen (TOBB) “k’idi-oktali-naşkvi” yado modelite modernizasioni na ixvenasunon Sarpişi obajeş 3’opxineri 3eremoniate temeli geidginu. 3eremonias Turkiaşi oxen3aluri naziri do manuşvale dudnaziri Hayati Yazici, Okorturaşi finansiaşi naziri Nik’a Gilavri, TOBB-şi dudmaxvenci Rifat Hisarciklioğlu, obaje do t’urizmiş oktalepeşi a.ş. maktaluri k’omisiaşi tik’onozi Arif Parmaksiz do coxineri dido adamepe ak’ates.

Naziri Hayati Yazicik, 3eremonias na qu ğarğalas; xe3ala na aqves oras Okortura k’ala 240 milyoni dolaroni ticaret’işi hacmi miğut’es do am rak’ami 850 milyoni dolarişa movunz’init edo am 3’anaşi çodinas 1 milyari dolari oqopinu mevoğirapt ya tku. Turkialuri firmapek Okorturas t’elek’omunik’asioni dudarot limanişi oktaloba, t’ekst’ili, inşaat’i, gida, mabank’eloba steri sekt’orepes ixandepan ya na tku Yazicik, Turkialuri mak’idalepek Okorturas 350 milyoni dolaroni ağani p’roje qvasunonan yado noqonu.

Okorturaşi finansiaşi naziri Nik’a Gilavrikti, 2007 3’anaşakis Okorturaşi irişen beciti ticaruli p’art’neri Rusia rt’u mara 2007 3’ana şk’ule Turkia irişen beciti p’art’neri memaktes ya tku. Sarpişi obaje jur dobadona şeniti beciti ren yado na oxo3’onapu Gilavrik, jur dobadonaşi ticaruli dostobaşa na numxvacasunon visimadep yado nena oçodinu.

SENİH ORKANİ DOĞURU

Yeşilçamişi uça-xçeoni p’eriodişi çinoberi muru3xepe k’ala roli na uğut’u filmepes didopete “p’at’i k’oçi”şi rolepe na osağapt’u, çileri do otxo bereşi baba Senih Orkanişi cenaze Beşiktaşişi bandaras goik’irinu. Cenaze muşi, meçeti Turgutreisişa mendiğinu ondğeşi oras. Ekonaşis çili muşi Necla Orkan, umçane cuma muşi Sayra Orkan, k’ulani muşi Yaprak Dalkiliç, biç’i muşi Toprak Orkanis, Turgutreisişi belediyeş reisi Ali Server Yazgani do dobadonarepek Ğormotik uçadğa mo go3’iran, ya u3’ves.

Çkar maxeşnoxvene na var ak’atu cenazeşi 3eremonias na ğarğalu Necla Orkanik na z’ires uvefalobate guri çkinişi ç’vini komomanz’ines ya tku. Necle Orkanik “Xoloti mitis ğula var vo3’k’er. Na domit’ilifones, na domit’iligrafes do uçadğa mo z’irat yado na mi3’vespeşa didi mardi vu3’umer. Eya rt’u sinemas “p’at’i guroni” mara melaike steri guri uğut’u skidala muşis. Nurobaşi doloxe skidasunon Bodrumis. Çkimi kimoli rt’u Beşiktaşişi fanat’ik’i. Muşi vasiet’ite, tabuti muşis Beşiktaşişi bandara kogovok’irit” ya tku. 3eremonias, nerviuli k’rizi na ağodu Orkanişi umçane cuma Sayra Orkani islebininu muşi mzaxalepeşk’elen.

Orkanişi cenaze, na ixvenu nemazi şk’ule arm3ika itirinu mxucepes do ok’uleti cenazeşi manganate Karabağişi oğurunaleşa itirinu do çilamuroni mgarate let’as niçinu. Senih Orkanik uk’ore3xu filmis Fatma Girik, Fikret Hakan, Sadri Alişik, Ayhan İşik, Cuneyt Arkin, Filiz Akin, Kartal Tibet, Hulya Koçyiğit, Yilmaz Guney, Zeynep Değirmencioğlu do Hulusi Kentmen steri çinoberi maxeşnoxvenepe k’ala roli osağu. Orkanik na osağu filmepeş doloxe renan antepe: “Cilali İbo k’oşk’is”, “Maxirale”, “K’araoğlani”, “Jvari Ejderi”, “Monoğe deft’eri”, “Keşanuri Alişi destani”, “Ayşina”, “Sum goktaşoni bisik’let’i”, “Okroşi bere Beyrutis do “Xaci Muradi”.

Vİ3'ESP'ORİ, 1. LİGAŞA VAR YALU

Voleybolişi biç’eburi 1. ligaşa yextimu şeni na ibodert’u Vi3’esp’ori, na ak’atu p’layofişi finalis geicginu. K’lubişi dudmaxvence Ulvi Erguvenik, Alanyas na i3’opxinu 1. ligaşa extimuşi p’layofiş finalis menceloni rak’ibepe k’ala visterit ya tku do, “P’layofişi maçepes Beşiktaş, Maliye Gençliksp’ori do Mp’olişi Meb Okullarisp’ori k’ala visterit. K’ai visterittina sum maçisti gevicginit. Edo 1. ligaşa yextimuşi şansi gombdinit” ya tku. Muk’o 3’anaşen doni k’ortas, voleybolişi matemsile voret ya na tku Erguvenik, “Noğa çkinis do k’ortas voleybolişi k’ult’ura yevoçkindit. Golaxtoraşi 3’anapes 1 ligasti visterit. An3’i 1. ligaşa xolo yextimuşi şansi govondinit. Mara moxtanoraşi 3’anas 1. ligaşa yextimu şeni umosi dido vixandatminonan. Am gzas k’arta noğareşi omxvacu vimendupt” yado ğarğalu.

DON KİŞOT'İ T'AMT'RAS

Na ik’itxu svaraşen dido na itesiru badi Don Kişot’ik ognapaps ti muşi şovalie, na skidut’u umuteli svaşen gamat’k’oçute. Svaraşen coxo mutepeşi na iguru xasietepe osağaps ti muşişi m3xade kianas. Toli muşis, gomorgvas na skidun mitxanepes var uğunan entepeşi minoba. Edo Don Kişot’işi simaduri kianas renan. Emuk Sinyor K’essada vardo La Mançuri Don Kişot’i nikteren. Macade P’isp’isonişi p’at’inobapeşen kiana muşletinasunon do qoropeli p’rensesi muşi k’ala xelineri ar skidalas naqonasunon. 3xeni muşi Rosinant’i k’ala gzas gedgitasunon do divepeşa medgineri k’abğa qvasunon. P’rensesi muşiti iqvasunt’u manz’ageruli oput’es na skidut’u madolokune Dulsine. Ho, moro eti T’obosoluri Dulsine niktasunt’u Don Kişot’işi skidalas. İrişen xolosi manebre muşi Sanç’o P’anza k’ala artot gzas gedgitunan. Sanç’o P’anzas k’aixeşa kuçkin Don Kişot’işk’elen zmoneri simaduri kiana. Murenki qorops efendi muşi do var azden ti muşi ar dulyaş omxvacuşen. Namtini orapesti, emuşa icers. Efendi muşik macade P’isp’isoni gecginaşi, ganimetepeşen pai eç’opasunt’u do vali iqvasunt’u. Aşopete ar didi avant’iuraşi doloxe amulunan. Gzas, ixişi mskibupe k’ala ok’vak’iden Don Kişot’ik. K’aoba iqvas yado, molaxunerepe moşletinaps mara xolo entepeşk’elen goiçven. Em oras, animse muşi, oput’eşi berberi do p’ap’azik gzas gedgitun Don Kişot’i oguru şeni. Xvala ar ondi uğunan gurepe mutepeşis; Sinyor K’essada ok’oniktinu xolo oxori muşişa. Udodginu na imt’en Don Kişot’i moğerdinu şeni ar ragi xazirupan. Berberi nikten şovalie. Don Kişot’i k’ala ok’vak’iden. Aşo naqonops Don Kişot’işi dulya.

Maç’are: Miguel de Cervantes; Tercume: Ozen Rodop; Maktale: Birkan Gorgun; Manuşvale maktale: M. Ceyhun Gen; Dek’ori do k’ost’umiş masimadale: Ebru Çulpan; Teşmasimadale: Nihat Bahar; Dansişi man3’urane: Salima Sokmen; Masağalepe: Şevki Çepa, M. Ceyhun Gen, E. Utku Olmez, Sinem Şahin, Duygu Dokgoz; Ginz’enoba: 1 saat’i do 20 deik’e.

SAAK'AŞVİLİŞEN ABXAZİAŞA AVT'ONOMİAŞİ TEKLİFİ

Tbilisik, Rusiaşk’elen Abxaziaşi oçinuş albetobaşi şkurnate Abxazepeşa p’roblema oçodinuşi ağani teklifi meçamuşa ixazirs. Okorturaşi p’rezident’i Mixeil Saak’aşvilik, Abxazias “Okorturaşi dixaş artonobaş doloxe usinoroni federalizmi, emniet’oba do omordinuşi teminat’i k’ala avt’onomiuri st’at’u” nuteklifu. Tbilisis, st’rat’egiuri goşogoraşi şkaguris p’olit’ik’aş çkinerk’oçepeşa na nuğarğalu Saak’aşvilik, Abxazia k’ala na uğunan p’roblemapeş mo3’qvineri oçodinuş temas ağani teklifepeşi jin vixandept ya tku do, “Abxazias, Okorturaşi dixaş artonoba cinconi, usinoroni federalizmi, emniet’oba do omordinuşi teminat’i k’ala avt’onomiuri st’at’u meçamuşa xaziri voret” yado noqonu.

 

Abxaziaşi avt’onomiuri maktaleşa, şkagurişa mek’ireli manuşvale p’rezident’işi st’at’u na uğun mçire matemsiloba meçamuşati xaziri voret ya na tku Saak’aşvilik, Abxazepeşa, Okorturaşi dudk’anoniş oktiru do Abxazi xalk’işi nena do k’ult’uraşa medgineri k’anonepeşi vet’oş hak’i meçamuti mevuteklifupt ya tku. Saak’aşvilişi majura teklifiti ren Gali do Oçamçire, ticaret’işi oxoşkveri k’ortaş noktinu.

"FABRİK'A SKANİ İMANCELİ"

Tekgida-işişi sendik’aşi omjore Anatoliaş k’ortaşi dudmaxvencoba na dgin binaş 3’oxle na ok’oibğes madulyepek, “Tekelişi Adanaş z’igaraşi fabrik’a imanceli” temaloni ok’oxtala şeni ti mutepeşis mxuci na meçu uk’ore3xu p’olit’ik’uri p’art’ia do 3iviluri xalk’uri k’idalapeşi mak’ature 1000 şuri k’ala artot fabrik’aşa ogzalus kogeoç’k’es. CHP-şi dep’ut’at’epe, Turk-işişi mcveşi dudmaxvencepeşen Bayram Meral, Tacidar Seyhan do Tekgida-işişi sendik’aşi generaluri mdivani Macit Amaçi k’ala artot adliyeş 3’oxleşen D400-şi nangzaşa na gamaxtes madulyepek k’uçxe ezdes “Adana mo can, skani fabrik’a imanceli”, “Xçe xçe tkves do dobadona kogamaçes”, “Tekelişen çkini ğureli xura gamulun”, “Tekelis na elaçaps xepe it’axas” do “Tekeli ren Ataturkişen emanet’i” steri sloganepe otkute. P’oli3iak nuç’ereğu madulyepes, namus na unt’es genk’ilu gza t’rafiğişa Tekelişi fabrik’aş xolosobas. Oç’ereğoba xveneri rt’utina, gzaş genk’ilu na unt’u madulyepe k’ala p’olisepeşi şkas mk’ule oraloni ok’omentxoba iqu. P’oli3iaşi xe gedvuş sebebite t’ret’uariş jin oxtimute fabrik’aş 3’oxle na nunç’uşes madulyepek genk’iles gza ekonaşis.

 

P’oli3iak gza gon3’k’it yado ognapaşa madulyepeşen arterik “PKK-urepeşa ak’onari p’at’i var oğodapt” ya tkuşi, gamaxtu arbede. Zirmiç’uri menceli do 3iviluri p’oli3iaşi ofi3erepek çare gores gza gon3’k’imu do madulyepe goşobğu şeni, p’last’ik’işi biga do p’ep’erişi gazi oxmarute. CHP-şi Adanaşi dep’ut’ati Tacidar Seyhanik madulye do p’olisepe oslebinuşi met’odepe gorupt’uşi, nanç’inerot 10 deik’e na naqonu arbedes jur oxorca do jur k’oçi oqopinot otxo madulye do otxo p’olisi iyaralinu. P’olisepek madulyepe goşobğu do gza gon3’k’uş şk’ule yaralinerepe itirinu çkvadoçkva ozabunalepeşa.

CHP-şi Mp’oliş dep’ut’at’i Bayram Meralik Tekelişi z’igaraş fabrik’aş 3’oxle na qu ğarğalas, xe3alak tito-tito fabrik’a do k’idalape doxmeli mancepeşa gamaçaps ya tku do, “Dobadona çkinis topi do t’ufeğite xe na var geadvespek, andğas dobadonaşi ğirsobas eç’opute xe gedumenan. Xe3alak, qali muşişi tok’i AOO do Avrop’aşi Artobas meçameri, dudi muşisti İMF-şk’elen xe gedvineri xura muşiten dgin. Çkin çodinaşakis tkvani k’ala voret. Tkvan, dobabona var goşobğapt, hak’i tkvani gorupt. Mo meç’irdut, naqonit ok’vak’idinu tkvanis” ya tku. Emuşk’ule na ğarğalu Tekgida-işiş sendik’aşi maotxani k’ortaşi matemsile Gursel Diliçikikikti dobadonamaqoropoba na i3adinen dğalepeşi oras pskidut ya tku do, “Kefenepe çkini dolokunu mu tkvala na ren, At’lant’ik’iş ekole na xen Amerik’anuri k’ovbois do Turkias na uğun k’udelepe muşis vo3’iraminonan. Gurami Tekelişi madulyepek nodgitunan 15 3’anaşen doni. İmp’erialist’epek, dobadonaş xainepek do k’udelepek z’irasunonan mtinerot a3’i, muperi ar belas na naçites” ya tku.

100 HEKT'ARİ MT'K'A DİÇ'U

T’amt’ra do Rizinis na yeçkindu oç’vapes 100 hekt’ari k’onari mt’k’a diç’u. Rizinişi vali Kasim Esenik na qu megnapas; Vi3’e, Atine, Map’avri do Guneysus çkvaneri k’ortapes oç’va yeçkindu mara entepeş doloxe irişen didi oç’va Vi3’eşi rt’u yado kognapu. Vi3’es na ik’ont’rolinu oç’va ağanburot geoç’k’u do Arkabişa nunç’uşu ya na tku Esenik, “Oç’vaşa noğarepek dixa mutepeşis na ogzapan do ok’ule na var menda3’k’ernan daçxirik sebebi meçaps. Oç’vapek ixişi tesiriteti majura dixapes dido manişa gvagzen” ya tku.

Vali Kasim Esenik, noğa Vi3’eşi maxale Goris na xen ar noğarek oxori muşiş 3’oxle na ogzu daçxiri mt’k’alepunaşa o3xont’ute gamaxtu do sum dğaşen doni iç’ven ya tku do aşo noqonu: “Oç’va na ixvenen xandapete niskirinen mara ixişi tesirite xolo geoç’k’aps. Oç’vaşa helik’op’t’erite meşvelu şeni mt’k’a do gomorgvaşi naziroba, mt’k’aşi generaluri direkt’oroba do 3. armiaşi k’umandanoba k’ala vik’ont’akt’i. Mara am tutape oç’vaşi sezoni na va ren şeni helik’op’t’eri var kiralerenan. Doxmeli sekt’orişen pkiralat yado visimadit mara entepekti galeni dobadonapeşen makiralenan ya mi3’ves. 3aşen 3’k’ari gemabat’es na oç’va dido manişa memaskirinet’es. Noğas na iç’vu mt’k’a 100 hekt’ari k’onari diqu.”

SİMADURİ KİANAS GİRESUNİ, GUMUŞXANE, SİVASİ DO TOKATİ

Tokatişi muzeumiş dep’os na eladgit’u 14. oş3’anuraşen genomskide Ap’ollonişi heykelp’ina am p’roekt’ite mjoraşi teşa kogamaxtu. Muzeumepeşen met’a, nunç’uşinuş meç’irobaşi sebebite na var içkinen do na var içinapinen Tokat-Ballica do Gumuşxane Karaca ğormape k’ala Gumuşxane Santaşi veranepeti int’ernet’işi gzate goilinasunon. Kelkitişi gomorgvaş simaduri muzeumepe İgrik’aşi tutas, K’anadas na ixvenasunon “Best of the museum”şi (Muzeumepeşi irişen k’ai) ok’oç’işaşi 3’oxleni amaxtimoni mogapute “maağane muzeumi" oqopinot ok’oç’işas ok’atu komogu. Muzeumi do ğormapeşa “www.kelkitbasinmuseums.org”şi adresişen amilinen. 360 derece videoşi t’uri do sumoz’iramoni suretepeti gedveri sait’is mtel noxvenepeşi çkinapeti doloç’areli ren.

NUZULONİ ZABUNEPES MANZ'İNEN

Egeşi Universit’eşi mamgurapalepeşen P’rof. Dr. Burhanettin Uludağik, dobadona çkinis 800 şilya nuzuloni zabuni koren do ar 3’anaş doloxe 200 şilya şuristi nuzuli ağoden ya tku. Nuzuli, kunişi cerğvepes uneneli menz’gipu varna oxarute na yeçkindun beciti ar sağobaşi p’roblema ren yado na ognapu Uludağik; “Nuzuli irişen dido sak’at’i na naşkumers zabunoba ren do ğuraşi sebebepeş doloxe gurişi k’rizi do k’anseri şk’ule masumani zabunoba ren. Nuzuli didopete badi do xçinepes iz’irentina ağanmordalepesti ağodenan. Zabunepeşi 30% k’onari 65 3’anerişen ç’it’a iqven. Mara 55 3’aneri şk’uleni k’arta 10 3’anas risk’i jur fara çkva manz’inen” yadoti noqonu.

JVARİTUTA 88 3'ANERİ İQU

Xalk’işi doloxe zararoni ondepeşi oxmaruşa nodgitinu şeni, “Hilali Ahdar Cemiet’i” coxote gedgimeri jvaritutaşi k’erk’ela iqu 88 3’aneri. Jvaritutaşi k’erk’elak ge3’opxasunon z’igara, alk’oli do nark’ot’ik’epeşi zararepeşen ambarepe na meçaps p’aneli do ok’oxtalape, jvaritutaşi dolonis.

P'AT'RİKXANAS REVİZİA!

P’at’rikxanas na impulu sup’rizuli reviziaşi tolite, Bart’olomeosik p’at’riki oqopimuşi ixtirasişi doloxe na rt’u Sivasişi met’rop’olit’i Dimit’rios k’ala “marz’gvani xanç’ali” Alaşehirişi met’rop’olit’i Melitoni get’k’oçu Fenerişi oktalobaşen. Bart’olomeosişi op’era3ia Atinas, “Arçkva Feneri Ank’araşa umoşi xolosi iqu” yado ok’oment’arus sebebi meçu. P’at’rik Bart’olomeosik get’k’oçu astaxolo ar gonk’vatate Mp’olişi Fenerişi p’at’rikxanas, 3’oxle muşeuri k’alemiş direkt’ori Sivasişi met’rop’olit’i Dimit’riosi, ok’uleti p’at’rikxaneşi sek’ret’eriapeşi k’oordinat’ori do mk’ule oraşakis “marz’gvani xanç’ali” na işinet’u Alaşehirişi met’rop’olit’i Melitonişi dulya naşkvinu ok’abulu umedgitu.

K’artayis na noqvirapu Bart’olomeosişi am “opağuşi op’era3ia”, “Amuşk’ule Feneri Ank’araşa umoşi xolosi iqvasunon” yado k’oment’arite ignapinu. Dimit’riositi, Melitoniti p’at’rikxanaşi doloxe uzomu avt’orit’e do na unt’u k’arta dulya na oxvenapapt’u, gurik’ap’et’i juroni oqopinot işinet’u. Xark’uri k’omisiapeşi mok’itxape do xark’uri dobadonapes artikartisobapeti am juronişi nenagektirobas rt’u. Xark’uri map’olit’ik’epe, dip’lomat’epe k’ala artikartisobape, Dimit’riosi do Melitonik oktalapt’u. Bart’olomeosi Turkiaşi gale rt’uşi, xolo am jur k’oçik oktalapt’u p’at’rikxana.

İPTİNEROT GOKTAŞİ İMRALİNASUNON

TCDD-şi generaluri direkt’orobak, erk’inaşgzapes na ixmarinen do didopeteti galeni dobadonapeşen na eiç’opinen parçape svaloni omralate oz’irinu şeni xanda geoç’k’apu. Am mek’atobas, erk’inaşgzapeşi nanfakt’ori rayepe geiç’k’inu omralinus Kardemirişi k’idalapes. Erk’inaşgzapeşi ok’orobaşi element’epeti Erzincanis omralus na geoç’k’u ar fabrik’aşen na eç’opups TCDD-şi generaluri direkt’orobak, xususurot k’ap’ineri t’renepek erk’inaşgzapes na ixmarasunon t’raversepeti svaloni firmapeşen eç’opus kogeoç’k’u.

TCDD-şi generaluri direkt’orobak, andğanerdğa-şakis Turkias na var imralinet’u mara k’ap’ineri t’renepekti na ixmarasunon goktaşepe do entepeşi t’akimepe Turkias omralu şeni ar xanda geoç’k’apu. Na ik’idu 150 3’anaşen doni t’reniş goktaşişi omraluş go3’oncğoneroba na ikips Romania, Germania, Fransia, Esp’ania, İt’alia, Çexişi Resp’ublik’a, Çini, Rusia, İsviçre do Uk’rainaşen t’reniş goktaşi na eç’opups TCDD-şi generaluri direkt’orobak, t’reniş goktaşi şeni nanç’inerot 40 milioni evro xarcups k’arta 3’anas.

TCDD-şi generaluri direkt’orobak, dobadonaş gale na ulun am geç’areli dodginu şeni, Turkias omralaşi gza ogurus kogeoç’k’u. TCDD-şi generaluri direkt’orobak, am speros mak’ina do kimiaş indust’riaşi k’idala (MKEK) k’ala na qu ok’otkvalobaşen gecgineri ar çodina koz’iru. Am ok’otkvalaten, MKEK-k k’idala gedgasunon t’reniş goktaşi omralu şeni. K’idalapes, TCDD-s na dvaç’irs t’reniş goktaşi imralasunon umosi tapala geç’arelite. K’idalapes, ar 3’anaş doloxe 50 şilya t’reniş goktaşi do muşi t’akimi omralu noiğirinen.

HAVAS NA DVADGİNEN K'OÇİ

Çkinobaşi kianak “levit’a3ia” varna havas eşo go3’ok’ideri na dvadginen k’oçepeşi jin ixandeps andğanerdğas. İst’oriaşi morgvalis, amk’ata oğodapaşi oskedinu içkinen. Mitologias, oputxu işinet’u Ğormoturi xemaxvencobapeşen ar teri. Murenki arm3ika rt’astina, namtini k’oçepe na aputxenan temaşen iğarğalinen. Mesela, Hindu brahmanepe, yogepe, Hinduri fak’irepe, saint’i hermitepe steri. Sansk’rit’uri ç’arelepes, Hindupeşi “havas go3’ok’ideri dodginuşi met’odepe” tito-tito go3’oncğonerot isvaren. Hinduri ist’oriuli dok’ument’epek oxomo3’onapapan, svaşen 90 sant’imi mağalobas na dvadginen ust’apeşi marifet’epe. Krist’eşen 3’oxleni 527-s, zeniş budizmişi mak’idale Bodhidharamak T’ibetis monast’eri Şaolini mok’itxute ekonaşis Budist’uri raxibepes “levit’a3iaşi xeşnoxvene” muç’o na ogureret’uşi ambarepe uk’ore3xu ist’oriuli dok’ument’is geiç’aren. Emuşen met’a, andğanerdğasti, Hindistani do T’ibetis “havas na dvadginen k’oçepe” eşo m3ika va ren. Avrop’asti na içkinen iptineri “levit’a3iaşi ust’a” ren Azize T’eresa, namuk na rt’u ar raxibe. Muşi “oputxu”şen ambarepe na meçaps dok’ument’epe ren 1565 3’anaşen genomskide do ge3ada muşi 230 k’oçişi 3’oxle na qu oxoi3’onapinen.

Murenki entepeş doloxe irişen beciti dulya ren Amerik’uri Chris Angelişi dulya, namu na işinen “na putxun k’oçi” andğanerdğas. Chris Angeli va ren ar sixirbazi, David Coperfieldi varna David Blaine steri. Mara aputxen. Varna havas dvadginen. Mtini nenate ren “levit’a3ia”şi ust’a. Çkinerk’oçepek kok’oseyres muşi “oputxobape” dido faras. “M3xade reni”şi k’itxas nucoğabes “m3xade”. Am xalişa na naçes oxo3’onapati, kunişi energiate na yeiçkindinen ar sort’i usvaşozdoboni gomorgvalobaşi şvelate “havas go3’ik’ideri dodginu” ixvenen yado ren. Murenki am kuniluri energiak muç’o yeçkindun yado k’itxaşa ar coğabi var iz’irinu. Sup’eri-matiralepete xveneri ar ge3adaşi çodinak, ar k’oçik sup’eri-matiraleşi jin gedgitaşi, svaşen xuti sant’imi k’onari na imağalen komo3’ires. Mara sup’eri-matirale uxmaru “na putxun” k’oçepeşi şinaxa xoloti var oxoi3’onu. Mermi coxote na içkinen Jap’oni do Fransurepeşi sup’er-k’apineri t’renepekti “magnit’uri levit’a3ia” na itkven t’eknologiate ar saat’is 350 k’m-oni ar k’ap’inerobas eyançxalapan. Sup’eri-matiralepeşi şvelate t’renepek gza mutepeşis rt’anşi, rayepes udon3’alu ulunan. Mara am xalite am mağala k’ap’inerobapes naç’işinenan.

FİLMİ 120 VİZİONİS REN

Vani... 1915 3’anaşi 3’anağani… Qinora... Maartani kianuri limaşi iptineri tutape... Xe muşis t’ufeği na akaçen k’artayik Rusepeşa medgineri ğura do skidalaşi ok’vak’idinus rt’uşi, hududişi askerepes cepxane dvaçodenan...Vanuri berepe iqvenan gurişari; 12-şen 17-şakis 3’aneri na rt’es. 120 ucoxoni gurami bere... Cepxane na e3’ak’idupan berepek, mtvironi germapes nulunan dğalepe do serepeşi morgvalis...

Aya ren, coxo mutepeşi goç’k’ondineri rentina, am ogzala mtini ar guramobas na noktu ağanmordaleşi skidalaş filmi. Oxaziroba muşi sum 3’anaşen doni na naqonu “120”-k xususurot andğanerdğa çkini ağanmordalepe şeni, “ginz’e ar dobadonaş birapa”şi noğirate isimadinu; 1914 3’anaşi dek’ori do k’ost’umepe ağanburot imralinu. “Filmi 120” ren 1915 3’anaşi qinoraşi tutapes, maartani kianuri limaşi oras skidineri mtini ar guramobaşi ambari na oxo3’onapaps filmi.

Maktale: Ozhan Eren, Murat Saraçoğlu; Oz’iramuşi maktale: Mustafa Kuşçu; Senario: Ozhan Eren; Musik’a: Ozhan Eren; Masağalepe: Ozge Ozberk, Cansel Elçin, Burak Sergen, Emin Olcay, Oytun Oztamur; Noxvene: Turkia 2007 (Peroni); Nena: Turkuli; Maxvene firma: Posta Tanitim Hizmetleri.

ĞANÇ'K'A ŞENİ K'UN3XİNERİ İQVİT

K’ocaelişi oxen3aluri ozabunaleşi, infek3iuri zabunobapeşi sp’e3ialist’i Dr. Mahmut Guçluk, t’aroni astaxolobate it’ibinaşi na yeçkindasunon kirim k’ongo di3xironi t’u3anobaşi zabunobaşa medgineri dobadonarepe şeni toli gon3’k’an-şo tku. Kirim k’ongoluri zabunobak pukrinora do monç’inoraşi tutapes gamulun ya na tku Dr. Guçluk eşo naqonu: “T’aroni it’ibinaşi, jvari speropeşa na gamulunan k’oçepek toli var gon3’k’anşi, am zabunoba naç’arenan. Xuras ğanç’k’a naç’abaşi, astaxolo ar cansağobaşi k’idalaşa oxtimu dvaç’irs. Varna ğanç’k’a uoxro3kinute, ğanç’k’aşi p’ici do çengeloni k’ortape cimbizişi şvelate gamoçkvinu irişen ideali ren. Go3’os Çorumi, Tokati, Amasia, Sivasi, Çankiri do Yozgatis kirim k’ongo di3xironi t’u3anobaş zabunobaşi sebebite ğurape iz’irinu. Am zabunobas ordoneri teşisi do ok’au ren beciti. Monç’vaşi p’eriodis iteşisinas na, lemşi do ç’amoni ok’au umosi k’ai iqven. Varna ğurapeşa gza meçaps.”

"RUSİAŞK'ELEN ABXAZİA DO OMJORE OSETİAŞİ OÇİNU, DİDİ ÇİLATA İQVEN"

Amerik’aşi Ok’ont’aleri Oxen3alepeşi Avrop’a do Avrasiaşen mesuli galendulyapeşi manuşvale naziri Deniel Fridik na qu oxo3’onapas, “Rusiaşi Federa3iaşk’elen Abxazia do Omjore Osetiaşi timoşletinerobaş oçinu, didi çilaturi dulya iqven” ya tku. İtar-Tass coxoni ajansis na meçu oxo3’onapas; Rusiaşi Federa3iak, Abxazia do Omjore Osetia içinasna dudi muşis didi p’roblemape ağodasunon ya na tku Deniel Fridik,

 

“AOO-s am temas dido gon3’k’imeri simada uğun. AOO-k, Okorturaşi dixaş artonoba içinops. Edo Okorturas Abxazia do Omjore Osetia k’ala na uğun p’roblemape oirkianuri huk’uk’i do Okorturaşi dixaş artonobas mo3’qvaşi gzate oçodinu nuteklifups” ya tku.

KİANAŞİ İRİŞEN AĞANMORMALE P'AT'RONEPE

İt’aliaşi dolonuri p’olit’ik’uri jurnali P’anoramak na qu “Kianaşi ek’onomia na oktalaps ağani tasonobaşen vit p’at’roni” coxoni goşogoraş çodinaşi tolite, ağanmordale vit p’at’ronişi coxope aşo ren: Carlos Slim: America Movil cebiş t’ilifonişi mak’idale Lubnanuri cinconi Meksik’uri; Zsolt Hernardi: P’etrolişi k’ampania Molişi mance Hungari; Muhammed el Hanyan: Abu Daburi şeyxi; Jack Ma: Bill Gatesişi Çinişi filiali. Ali Baba coxoni p’ort’alite Yahoos noç’irapaps; Muhammed el Maktum: Dubai na k’idups şeyxi; Ratan Tata: Hinduri avt’omot’iuri divişi mance. 85 dobadonas, 220 şilya madulye uqonun; Vagit Alekperov: Lukoilişi mance; Ren Zhengfei: Çinis Huavei ok’onunç’uşuri mosa gedgu; Laksmi Mittal: Hinduri poladişi mapa, K’azaxistanişi Caspian P’etrolişi oşişen 50-şi mance; Mustafa Koç: Fiat do Unicreditişi Turki manebre do oşkari muşi. Koç holdingişi oktalobaşi oxçetomoneşi dudmaxvence.

KAPÇİAŞİ DİDOBAK NOQVİRAPU

Mamçxomepek çodinuri 3’anapeşi irişen bereketoni aviş sezoni skidunantina, geç’areli omoguşen kok’ut’alupan. Yulva Uçazoğaşi mamçxomepeşi k’oop’erat’ivişi dudmaxvence Ahmet Mutluk, oavu şeni dido k’ai ar sezoni iskedinen ya do, “Sezoni dido moduli rentina, mamçxomepes geç’areli var mages” ya tku. Mutluk aşo noqonu “Namtini mamçxomepes kapçiaşen geç’areli var magesşi, sezonişi doloxe k’redi oxmaru dvaç’ires. Na movogit geç’arelepe masrafepes komepçit.”

1 Mirk’ani 1430: Osmanuri padişahi 2. Muradik xe gedvu Selanik'is.
1 Mirk’ani 1931: Troçkik Buyukadas na skidut’u Arabi İzzet Paşaşi yali diç’vu.
1 Mirk’ani 1940: Bulgariak ak’atu Miğferişi oxen3alepeşa.
1 Mirk’ani 1951: Zabunoba do nanalobaş sigortaşi k’anoni Mp’oli, Kirklareli do Tekirdağis otatbik’us kogeoç’k’u.
1 Mirk’ani 1960: 1000 uça mamgurek op’rotest’u rasizmi Amerik’aşi eyaleti Alabamas.
1 Mirk’ani 1971: Turkiaşi iptineri mç’k’eşuri boik’ot’i kogeoç’k’u K’oniaşi oput’e Sazgeçitis.
2 Mirk’ani 1919: K’omunist’uri maartani int’erna3ionali ok’oibğu Mosk’vas.
2 Mirk’ani 2004: Ok’ont’aleri Na3iapeşi rap’ori: İrak’is var uğun opaluri yeç’k’oduşi silaxepe.
3 Mirk’ani 1878: Osmanuri Oxen3ala k’ala Rusiaşi şkas Aia St’efanosişi akt’is coxoşç’ara geidvinu. Bulgariak ognapu avt’onomiuroba.
3 Mirk’ani 1983: Esp’aniaşen engizisionişi derdite mt’ineri do Osmanuri dobadonas dobargeri Ebraelepek xvames 500. 3’ana mutepeşi Turkias.
4 Mirk’ani 1493: Magoxtimale Krist’of K’olombik nunç’uşu Amerik’aşa, Nina coxoni k’aravi muşite.
4 Mirk’ani 1877: P’iotr İlyiç Çaik’ovskişi noxvene kuğuşi t’ibaş bale iptinerot itemsilinu.
4 Mirk’ani 1946: Frank’ Sinat’raşi iptineri albumi “The voice of Frank Sinatra” (Frank’ Sinat’raşi xonari) gamiçkvinu.
4 Mirk’ani 1949: Sovieturi dobadonaş galeni dulyapeşi naziri Molot’ovi geit’k’oçinu post’i muşişen.
4 Mirk’ani 1954: Gecgineri iptineri dirk’uşi nakli ixvenu Bost’onis.
5 Mirk’ani 1918: Bolşevik’epek tires Rusiaşi dudnoğa P’et’rogradişen Mosk’vaşa.
5 Mirk’ani 1920: Turkiaşi jvaritutaş k’erk’ela geidginu.
5 Mirk’ani 1971: (THKO) Turkiaşi xalk’iş oxoşkvobaşi armiaş mak’aturepek omt’ines Amerik’uri 4 malime Ank’aras.
6 Mirk’ani 1853: Giuseppe Verdişi “La Traviata” coxoni op’era isaxninu Venedik’is iptinerot.
6 Mirk’ani 1927: Mp’olişi radiok geoç’k’u oç’andinus.
6 Mirk’ani 1957: İsraeluri malimepek koxoşkves Sinaşi gverdk’un3’ula.
7 Mirk’ani 1919: Fransurepek xe gedves Kozanis.
8 Mirk’ani 2003: Recep Tayyip Erdoğan meclisişa amaxtu Siirtişen dep’ut’at’i o3xunute.
9 Mirk’ani 1956: İnglizepek uçves K’ibrisişi Rumepeş go3’oncğoneri dudp’isk’op’osi Mak’ariosi.
10 Mirk’ani 1876: Graham Bell do muşi manuşvale Vatsonik kok’oiğarğales iptinerot t’ilifonite.
10 Mirk’ani 1919: Koleloba içodinu Çinis.
10 Mirk’ani 1920: Grek’iaşi dudnaziri Venizelosikti na ak’atu ok’oxtalas k’arari niçinu Mp’olişa ofi3ialurot xe gedvinus do Kuvayi Milliyeşi go3’oncğonerepeşi moloxunus.
11 Mirk’ani 1976: Amerik’aşi mcveşi prezident’i Richard Niksonik itirafu CİA-s na geçinadvu, Şilis 3xunaşi oras Salvador Allendeşi o3xunuşa nodgitinu şeni.
12 Mirk’ani1894: Coca-Cola iptinerot bot’lik’as gamiçinu.
12 Mirk’ani 1925: Çinuri go3’oncğoneri Sun Yat Seni doğuru do generali Çan Kay Şeki i3xunu.
12 Mirk’ani 1971: 12 Mirk’anişi muxtira niçinu.
13 Mirk’ani 1900: Fransias bere do oxorcalepeşi oxanduş ora, ar dğas 11 saat’ite isinorinu.
14 Mirk’ani 1827: 2. Mahmudişi xe3alas, “Mekteb-i tibbiye-i şahane” (Mağala medi3inaşi dogurale) geidginu.
15 Mirk’ani 1920: İnglizepek molonuxes oşidojurneçdovit Osmanuri gamantaneri Mp’olis.
16 Mirk’ani 1978: Mç’ita brigadepek omt’ines İt’aliaşi mcveşi dudnazirepeşen Aldo Moro.
16 Mirk’ani 1978: Ç’amişi fak’ult’eş 3’oxle mamgurepes bombaloni nank’ap’a: 7 mamgure doğuru.
17 Mirk’ani 1969: Golda Meiri iqu İsraelişi iptineri oxorca dudnaziri.
18 Mirk’ani 1920: Osmanuri meclisi mebusanik qu çodinuri ok’oxtala.
18 Mirk’ani 1926: P’ap’a 1. Eftimik (Pavli Erenerol) kogedgu timoşletineri Turkuli ortodoksuli p’at’rikxana.
18 Mirk’ani 1962: Algeriaşi timoşletinerobaş lima: Frangiak gonk’vatu ok’oğarğalus mucaxidepe k’ala.
19 Mirk’ani 1945: Sovieturi dobadonak ar not’ate 1925 tariğoni Turki-Sovieturi manebroba do unank’ap’obaş akt’i na var oağanasunon ognapu.
20 Mirk’ani 1792: Fransiaşi na3ionaluri meclisik gza meçu giot’initen go3’ok’idus.
20 Mirk’ani 1933: Nazipeşi iptineri k’on3ent’ra3iaşi k’amp’i guin3’k’u Munixişi xolos.
21 Mirk’ani 1590: Osmanuri xe3ala do İranik coxoşç’ara gedves Mp’olişi akt’is.
21 Mirk’ani 1779: Osmanuri xe3ala do Rusiak coxoşç’ara gedves Aynalik’avak’işi akt’is.
21 Mirk’ani 1851: Çinişi imp’arat’ori Tu Ducik mtel Krist’ianepeş oqvilu şeni geçinadvu.
21 Mirk’ani 1963: Alkatrazişi moloxunale geink’ilinu.
22 Mirk’ani 1963: Mcveşi p’rezident’i Celal Bayarişi taxliye goink’vatinu.
23 Mirk’ani 1801: 1. Aleksandrik iqu Rusiaşi mapa.
23 Mirk’ani 1855: Dolmabahçeşi meçeti guin3’k’u oxvamuşa.
24 Mirk’ani 1978: Masave Doğan Oz iqvilinu.
25 Mirk’ani 1821: Grek’iak ognapu muşi timoşletineroba Osmanuri dobadonaşen.
26 Mirk’ani 2006: İsk’oçias, oxen3aluri speropes z’igara oşumu imemnunu.
27 Mirk’ani 1972: Turkiaşi xalk’iş oxoşkvaşi armia- front’işi go3’oncğoneri Mahir Çayan do muşi megabrepe omt’ines sumi İnglizi t’ek’nisieni Unyeşi radarişi bazaşen.
28 Mirk’ani 1854: K’rimişi lima: Frangiak ognapu ok’vak’idinu Rusiaşa.
29 Mirk’ani 1430: Osmanuri armiak xe gedvu Selanik’i do İonias.
29 Mirk’ani 1827: Beet’oveni let’as niçinu Vianas, 10 şilya şuri na ak’atu 3eremonite.
30 Mirk’ani 1945: Kianuri majurani lima: Sovieturi mencelapek amaxtes Vianaşa.
31 Mirk’ani 1928: İzmiri, Torbalis na yeçkindu 7,0 didinoboni dixaşk’ank’alas 50 şuri doğuru.