DUDBUT'K'A

KUNİŞİ AR ZABUNOBA: ŞİZOFRENİA

Şizofrenia, simadape, zmonape, gagnapape do oğodapape na goktiraps do zabunişi fonk’sionepes beciti ok’oxvapapeşa sebebi na meçaps nişanepe na iz’iren k’ronik’uri ar zabunoba ren. Şizofrenia ç’k’uaşi ok’ortinu ren, ep’ilepsi steri kunişi ar zabunoba ren. İri k’ronik’uri zabunobape (diabet’i, ast’imi, romat’izma...) steri manz’inuşi do dvark’inuşi p’eriodepe aqven. Oşveloni ar zabunoba na rentina namtini oras manz’inuşi p’eriodepe aqven, zabunepeşi didopes zabunoba mtelot var niç’k’viden. Am zabunobak generalurot 15-25 3’anapeşi oşkendas gyoç’k’aps mara oşkenduri 3’anapesti gyoç’k’umuşi albatoba uğun. Am zabunoba muk’onari ordo 3’anapes geiç’k’enna minobaşa na meçaps zarari ek’onari dido iqven do normaluri ar skidala oskedinuşi şansi iç’it’anen.

Am zabunobaşi iptineri varna ak’ut’uri p’eriodis hezeyanepe do halusina3iape steri k’ap’et’i p’sik’ot’ik’uri nişanepe iz’iren. Halusina3ia, majura k’oçepes na var oxva3’onenan mutxanepe oşignu, oz’iru do oxo3’onuşa na niçinen coxo ren. Na var ren mutxanepe, objepe oz’iru, şurape oşuru steri. Hezeyanepeti, çkvape şeni umusait’oni do ualbatoni na içkinen, 3’ori na var ren goşabğeri fik’irepe ren. Ar k’oçik zabunişi fik’irepe k’ont’roli ikips do zabunis mteloras oxosars yado ar oceru steri. Ak’ut’uri p’eriodis nişanepe na idork’inen p’eriodik naqonops. Şizofreniaşi zabunepes dep’re3iaşi nişanepe dido iz’iren. Zabunepes ç’k’ua, p’roblemi oçodinu do op’lanu steri simadaş p’eriodepeşi ok’oxvapape yeçkindun. Şizofreniaş zabunepeşi didopek omraloni ar skidala var askedinenan do arxvala oşişen eçi k’onarepek generalurot ç’it’a xemaxvencoba na dvaç’irs dulyapes axandinenan.

Sebebi muşi 3’ori do mtelot var içkinen tina; genet’iuri, biok’imialuri, p’sik’ologiuri, so3ialuri, gomorgvaluri fak’t’orepek şizofreniaşi yeçkindus roli na uğun içkinen. Biologiurot şizofreniaşi zabunobaşa t’enden3ia na uğun ar k’oçis, galeni ar fak’t’orişi manz’inuten yeçkindun ya itkven. Şizofrenia na ren mitxanis dolokunuşi xavesoba manz’inen, mara ti-muşis mç’ipaşaşi var o3’k’en. Namtini zabunepes nunk’uşi z’iramu ojvalaps. Namtini şizofrenepeşi galeni oz’iramus, zabunobaş 3’oxle do zabunoba şk’ule çkar çkvaneroba var iqven. Mimik’epe do jest’epes om3ikanu, gomorgvas na iqvenpeşa uonç’eloba iz’iren. Mara am xali, em şizofrenis simada var uğun tkvala var ren. Beciti tema, şizofrenis simadape muşi oxo3’onapus p’roblema oqvapinu ren. Namtini şizofrenepes nunk’u mutepeşis ojvaloba uoqopinuten emo3ialuri dep’re3ia, gurişnondaru, şkurna varna şumeroba na aqvernan i3aden. Şizofrenia şeni zabunobaş 3’oxle ambari na meçasunon t’ip’uri ar nişani var ren. Zabunişi oğarğalu ar zoma ren. Namtini oras, oğarğalus goşabğeroba iqven. Oğarğalu muşi namtini oras oxoi3’onen do muşi k’ala dialogi oxvenuşa gza meçaps. Oğarğalu muşi muşebura na oxui3’onen tkvalapeten do udvaç’ironi det’ailepeten yopşa ren. Ğarğalas logik’uri harmonia var aqven. Tkvalapeşi oşkendas gagnapuri mteloba var axvenen.

Namtini şizofreniaşi zabunepek majurapeşen zarari na z’irasunonanşi didi derditen mitxanepeşk’elen na ixosarinenan, na iqvilasunonan, k’oçepek p’at’i noğira mutepeşiten mutepe k’ala ibodernan yado asimadenan. Am sebebiten gale gamaxtimuşen aşkurinenan. Oxoris molink’inapan. Oç’k’omale mutepeşişa ğurz’uli ik’atasunon yado oç’k’omale oç’k’omu do ç’ami oşumu var unonan. Namtini şizofrenepek, ti-mutepeşişen ambari na niçinenşi osimaduten t’elevizia, radio do gazetapeşen nikaçenan. Namtini koçepeşk’elen mutepeşi simadape ixirinen yado icernan. Şizofrenepek namtini ek’st’raordinaruli xemaxvencoba na uğunanti atkvenan. Xolos mutepeşis miti na var rentina, mitxanepe k’ala artot na renan steri muşebura ağarğalenan.

Şizofreniaşi zabunepes, ar p’sk’iat’rişi k’ont’rolis ginz’e oraloni ç’amişi şvelapeten normaluri skidala mutepeşişa gvaktenan. Şizofrenialuri zabunobaşi şvelas, ç’amepe k’ala mxuci meçamoni do oçkinaloni met’oditen ar k’oçuri, grup’uri do ocağuri şvelape oxvenutenti beciti feidepe iz’iren. Şizofrenia na ren mitxanik zabunobaşi ak’t’iuri p’eriodi na var skidunna, açilen/akimocen. Çiloba/kimocoba şizofrenias k’ai muxteps yado ar simada koren xalk’işi gagnapas, mara aya 3’ori var ren. Şizofrenia suçi do cezaten molaşinu na dvaç’irs ar zabunoba var, biologiuri ar zabunoba na ren oçkinoni ren. Muşi ocağişk’elen mteloras şumerobaten yopşa tkvalape na ognaps do obaxu na z’irops şizofrenepek ç’amişi şvelatenti var ik’aenan. Amuşeniti zabunişi ocağis şizofrenia muperi zabunoba na renşen det’ailurot çkina meçamu dvaç’irs. Şizofreniaşi şvelas, zabunobaş 3’oxleni mcveşi megabrepeşi cumaluri gagnapati dido beciti ren. Am seriozuli zabunobak kianas na skidun k’arta oşi k’oçişen ar teris ziani meçaps. Kianas 60 milyoni do Turkiasti 600 vitoşi şizofreniaşi zabuni ren.