DUDBUT'K'A

OTANUŞİ DAÇXİRİ: CHE GUEVARA

Lat’inur Amerik’anuri p’art’izanur malime do t’eorisieni na rt’u Che, 1928 3’anas Argent’inaşi beciti noğapeşen ar teri na ren Rosarios dibadu. Mtini coxo muşi rt’u Ernesto Guevara de la Serna. Jur 3’aneri ç’iç’it’a bere rt’uşi, maartani ast’imişi k’rizi ağodu emus. Na ğuru dğaşakisti am zabunobaşen derdi zdu. Mağali injineri na rt’u baba muşi Ernesto Guevara Lynch, İrlanduri cinconi ar ocağişen do nana muşi Clia de la Sernati İrlandaluri-Esp’anialuri ar ocağişen gamaxtimeri rt’es. Che sum 3’aneri rt’uşi, muşi ocağik Buenos Airesişa dibargu. Ok’ule, ast’imiş k’rizepeşi sebebiten Cheşi şursağoba na rt’uşen umosi dip’at’u. Hekimek am zabunobaşi oşvelu dido meç’ireli ren ya tkverenan. Edo k’limat’işi oktiru dvaç’irs yado gza o3’irerenan ocaği muşis. Aşopeten Guevaraşi ocaği xolo ixicret’eren. K’ordobaşa dibargerenan.

Guevaraşi ocaği t’ip’urot ar burjuvaluri ocaği rt’u. P’olit’ik’uri t’enden3iatenti k’vazalişa nanç’ineri liberali oqopinot içinert’u. Esp’aniaşi 3iviluri limaşi p’eriodis, çkinaperi oqopinot resp’ublik’urepeşa mxuci meçeret’u ocağik. Na golaxtu ora k’ala finan3iuri xali mutepeşi dip’at’u. Chek Dean Funesi coxoni lises ok’itxus kogyoç’k’u. Am doguroni gamantanuşi nazirobaşa mek’ireli rt’u. Gamantanuri nenati İnglisuri nena rt’u. Mara nana muşişenti Fransuli nena igurapt’u. Vitootxo 3’aneri rt’uşi Chek Freudişi svarape ik’itxupt’u. Fransuli nenaten ç’areli leksepe ok’itxuti dido qoropt’u. Baudelaire Cheşi idoli rt’u. Vitoanşi 3’aneri Che, malekse Nerudaşi xairani rt’u. Guevaraşi ocaği, 1944 3’anas Buenos Aieresişa ixicret’u. Entepeşi ek’onomik’uri xalepe ip’at’eret’u. Chek ar k’ele muşi doguronişa ulurt’u do majura k’eleti ixandept’u, muşi xarcoba omogu şeni. Medi3inaşi fak’ult’et’is ok’itxus kogyoç’k’u. Fak’ult’et’is na ik’itxupt’u iptineri 3’anapes Argent’inaşi oçildre do omjore t’erit’oriape tişen k’uçxeşakis guilu. Ekonaşis mt’k’aluri oput’epes cuzami do t’rop’ik’uli zabunobaşi jin ixandu. Fak’ult’et’işi çodinuri k’lasis ik’itxupt’uşi, megabre muşi Albert’o Granadasi k’ala mtel Lat’inuri Amerik’a guiles mot’o3ik’let’işi t’uriten. Aya rt’u didi şansi, Lat’inuri Amerik’aş ğaribi oput’arepe oçinu şeni. Chek 1953 Mirk’anis fak’ult’et’işen gamaxtu hekimi oqopinot. Venezuellas na ren cuzamişi k’olonias oxandu şeni uk’uitkveret’u. Ekonaşis oxtimu şeni gzas gyodgituşi, Peruşati nacoxu. Ekonaşis, dido 3’anaş 3’oxle svalonepe şeni na ç’areet’u ar st’at’iaşi sebebiten oç’opes do moloxunales komoloxunes.

Moloxunaleşen gamaxtuşk’ule, Ek’vat’oris nak’otxani ndğa skidu. Akonaşis Rik’ardo Rojo coxoni ar advok’at’i içinu. Edo aya rt’u dido beciti ndğa muşi skidalas. Chek Venezuellaşa oxtimuşen xe muizdu. Rik’ardo Rojo k’ala artot Guetamalaşa idu. Magektale Arbenzişi xe3ala faşist’uri ar darbeşi xeten geiktuşi, Argent’inaşi elçobaşa amaxtu ti-muşi moşletinu şeni. Na z’iru maartani fursat’iten, magektalepeşi k’erk’elis ak’atu do entepeşi p’art’izanuri kabğas şurdoguriten mxuci meçu. Mara muşi p’olit’ik’uri xvenapa na var mo3’ondu elçişk’elen elçobaşi binaşen itxozinu. Guatemalas oskedinu, ndğaşen ndğaşa ti-muşi şeni meç’ireli iqvuşi, Mek’sik’aşa idu. Chek, Guatemalas Fidel K’ast’roşi cuma na rt’u Rauli do emuşi gzamşinepe içinu. Mek’sik’aşa iduşiti, Fidel K’ast’ro do muşi gzamşinepe k’ala içinu do K’ubaluri magektaluri p’art’izanepeş k’erk’eli k’ala artoba qu. Ok’uleti Granma coxoni k’araviten K’ubaşa idu. Dik’t’at’ori Bat’ist’aşi oligarşuli xe3alaşi malimepe k’ala mteloras front’işi 3’oxle, silaxi dokaçeri ibaxu, p’art’izanuri lima içodaşakis. Gektalaşk’ule Ernesto Che Guevara Havanaşi, cixa La K’abanaşi metauri i3xunu. 1959 3’anas K’ubaşi So3ialist’uri Xalk’uri Resp’ublik’aşi dobadonamşine ixvenu. Kabğaş gzamşine do megabre muşi na rt’u Aleida Marchi k’ala içilu. 1959 Gimuas, Na3ionaluri Agronomiaş Reformişi İnst’it’ut’işi dudmaxvencobaşa i3xunu. Artneri 3’anaşi Stveliş tutasti, K’ubaşi Na3ionaluri Bank’aşi dudmaxvencobaşa i3xunu. K’ubaşi Magektaluri Xe3alak, 1961 K'unduras, indust’riaşi naziroba k’idu do Chekti naziri i3xunu. Murenki P’laya Giranişi kabğaşi p’eriodis xolo cixaşi metaurobaşa i3xunu.

Ç’it’a burjuvazişi cincişen moxtimeri rt’utina, ç’it’a burjuvazişi raxat’i na qorops op’ort’unist’i do geç’areli do maliten oxampu na unon xali emus var uğut’u. Uniformaloni am skidalati var qoropt’u Chek. Fuk’ara terepes golvaqonu. Aşopetenti umiteli xalk’epe do imp’erialist’uri sist’ema, na uçkit’uşen met’i, k’aixeşa oçinuşi şansi aqu. Amukti osağu Cheşi malimuri şuri xolo. Majura Lat’inur Amerik’anuri terepeşa oxtimu do xalk’epeş ok’ok’atinu na dvaç’irt’uşi k’arari meçu. 1965 St’aroşinas, uçkineri terepeşa oxtimu şeni gzas gedgitu. 3 Guma 1965 tariğis, Fidel K’ast’rok Cheşi çinoberi vedaşi kart’ali uk’itxu K’ubaşi xalk’is. Boliviaşi dik’t’at’ori na rt’u Barrient’osi malimepek oç’opes eya Boliviaşi Hiegurasi coxoni raionişa xolosoni ar svas, 7 Gimua 1967 tariğoni seris, k’urşumiten iyarales. T’rik’i muşiş yara dido p’at’i rt’u. Faşist’uri maşk’encepek moloxunes Che ar doguronişa Hiegurasi coxoni raionis. Dido unoxondineri fizik’uri şkencepe oğodes. Che rt’u namusoni p’art’izanuri malime. Çkar mitişa ti-muşi var gendrik’u. Barrient’osişi maqvilepeşen ar teri na rt'u Mario T’uranik doqvilu Che barbarobaten, çxoro k’urşumiten, 9 Gimuas 1967 tariğis. Umosi mtini otkuten, Amerik’aşi Ok’ont’aleri Oxen3ale do muşi mpuleri k’erk’elişi emri do em p’eriodis Boliviaşi p’rezident’i Rene Barrientosişiti gza meçamuten diğurinu Che.

T’eorisieni oqopinot, Ernesto Che Guevaras temeluri p’rin3ip’epe uğut’u: Emuş toliten;
1. Xalk’iş go3’oncğonerepeşi p’art’izanuri k’abğaş xeten, oxen3alaşi armiape icginen.
2. Gektala şeni iroras k’arta şart’epe artot var az’iren.
3. Lat’inuri Amerik’aş xalk’uri limaşi temeluri sperope noğapeşi gale, golanuri t’erit’oriape oqopinoni ren.
İmp’erialist’epe do oligarşuli xe3alapeşi k’udelepek, Cheşi met’odi p’at’i na rt’uşi p’rop’aganda qves 3’anapeşi morgvalis mara, Chek imp’erialist’epeşa na nodgitunanpeşi gza xolo otanaps, Omer Muxtari steri daçxirepeşen ar teri ren.