TEZHİBİK, KART'ALİS NOSTONİ ELUNZ'İNAPS
Arabuli nenas “okrolinu, oyaldizinu” tkvala na ren mcveşi ar mo3’ipxuşi xeşnoxvene ren. Mara tezhibi arxvala okroten var çistitenti ixvenen. Umosi dido xeşnoç’are svarapeşi but’k’ape, xat’iş levhapeşi kenarepe mo3’ipxu şeni ixmarineren. Tezhibi yulvas na ixvenu k’onari gyulvasti xveneri na ren ar xeşnoxvene ren. Xususurot Oşkenduri p’eriodis Krist’ianobaşi xvameri t’ekst’epeşi, oxvamuşi svarapeşi mo3’ipxinus didopeten ixmarineren. Mara oraş doloxe svarapesti surati beciti iqveren do tezhibi arxvala manşet’epeşi didi boncape mo3’ipxinu k’ala kodoskideren.
Anatoliaşa Selç’uk’urepek na muğes tezhibik, irişen mordineri p’eriodi muşi Osmanurepeşi oras z’ireren. 15. oş3’anuras Egvipt’is Memluk’işi maxeşnoxvenepe çkvaneri ar st’ili yeçkindinerenan, artneri p’eriodis İranis do emuşk’ule T’imururepeşi xes na ikaçinet’u Herat, Hive, Buhara, Semerkandi steri noğapes tezhibişi xeşnoxvene dido imordineren. Heratis na yeiçkindinu st’ilik umosi oraşk’uleti İraniş tezhibişi xeşnoxvenes dido otesireren. Osmanuri maxeşnoxvenepekti 15.-16. oş3’anurapes İrani k’ala na moinz’inu k’ont’akt’obaşi çodinas Heratiş doguronişi nak’otxani k’valifik’a3ia xvenape mutepeşis ixmarerenan do ağani sent’ezepe yeçkinderenan. 18. oş3’anuras Osmanuri tezhibişi xeşnoxvene uk’unilobaşa geyiç’k’eren, k’lasik’uri mot’ivepe nişkvineren do beti mo3’ipxape ixveneren. 19. oş3’anurasti xeşnoxveneşi iri speros na otesiru gyulvaşi tesiri tezhibisti nağeren, mesela k’lasik’uri p’eriodis ar teri oqopinot na ixmarinen pukirişi mot’ivepe vazopeşi do sak’sepeşi doloxe buk’et’epeten iz’irineren.
Tezhibişi temeluri malzeme okro varna çisti ren. Okro, oncaxuten mç’ipe ar t’abak’a ixvenen do varak’i oqopinot ixmarinen. Okro varak’i 3’k’arişi doloxe izen do jelat’ini k’ala oxoktinuten çkineri ar k’ivamoni ixvenen. Çistiti generalurot let’aluri çistepeşen i3xunet’u. Ok’uleni orapes sent’et’ik’uri çistepe ixmarineren. Tezhibişi maxeşnoxvenek (muzehhibi) ar kart’alişi jin na ğaru mot’ivi 3’oxle k’ap’et’i ar çimçiri varna çink’oşi tudelobaşi jin gedvuten ğarape nok’t’ape steri lemşiten gamaxups. Ok’ule am xut’uloni kart’ali na moi3’ipxinasunon zeminişi jin gedvuten xut’ulape men3axoni ar uça pirçiten yipşinen. Xut’uloni kart’ali yeizdinaşi mot’ivi na moi3’ipxinasunon zeminişa na gamaxtu iz’iren. Am mot’ivi k’aixeşa oz’iramoni oxvenuten okroten varna çistiten yeipşinen do tezhibi aşopeten ixvenen.
Fot’ografis, tezhibiş xeşnoxveneşi mskva ar misali oqopinot, p’aralelurot marz’gvanişen k’vazalişa; Allah, Muhammed, Ebubekr, Umer, Usman, Ali, Hasan, Huseyin noç’ars.
|