DUDBUT'K'A

PERONİ K'OÇEPEŞİ OPUT'E: PERONİTİ

Coxo muşi şeni “peroni ti” şen mulun yado visimadept. Am coxoti peroni k’oçepe na uqonun do k’artas k’omedieniş nostoni na uğun qoropaten yopşa k’oçepe na skidun şeni meçameri ren yado vizmont. Ofi3ialuri nena muşi Çamlikoy ren. Xopaşi noğaşa 3 km mendranoba uğun. Xopa do Arkabişi oşkendas sum k’eleşen mağali germape godgineri, xvala ar k’ele zoğaşa gon3’k’imeri na ren Xopaşi irişen didi oput’epeşen ar teri ren. Jilentunaşk’ele Uçazoğa, 3’alentunaşk’ele P’anç’oli do Buçe, yulvaşk’ele K’ise do gyulvaşk’ele Arkabiten gok’ireli ren.

Oput’es na skidunan k’oçepe dido gamantaneri renan do dido didi burok’rat’epe mendaçkvineri ren. Mara ovro 3’aneri gamantanuri p’eriodişk’ule geç’k’ap’uroni doguroni muşi dobağineri mamgure var ren yado na geink’ilu, dido guri meç’voni ar xali ren. Sursağobaşi oxori invest’iment’işi p’rogramas ren mara dixa do geç’areli na var niçinen şeni ok’iduşa var geiç’k’ineren. Oput’eşi gza bet’oni ren, osumuş 3’k’arişi şebek’e do 3’k’arişi depo xveneri ren. Mendireği uğun mara maçxomepeşi oxori dobağineri var ren. Oput’eşi nak’onoba, 1997 3’anas 659 rt’u mara udodgitineri mendaxtimuşi sebebiten 2000 3’anas 643, 2003 3’anasti 529 şa dvark’ineren. Madeniş odudepeşi xampoba muşiten içkinen. Abanos k’urşuni, t’angi do zink’oşi rezervepe, Ç’it’a Peronitis manganezişi rezervepe uğun do İsinas nat’uraluri madenişi 3’k’ari gamulun. Mara andğaneri ndğas antepe mteli genk’ileri renan. Peronitişi, 1895 3’anas k’ideri na ren Osmanuri p’eriodişen not’ale came dido mskva ren.

Peronitişi coxoten na işinen xurma na içanen, çaişi agronomiaş 3’oxle xurma do mandarina didopeten na irget’u, şuraloni qurz’enişi irişen nostoneri na i3’ilen oput’e ren Peroniti. K’alaşi do ixi na var bars şeni mabut’k’ucoba oxvenu şeni dido memskvaneri raioni na ren şeni golaxtimeris, mabut’k’ucoba para moguşi dulyapeşen ar teri rt’u. Emuşi sebebiten K’araxasanişepes 600 dane k’arvani na uğut’es do mabut’k’ucobaşen na moges paraten Osmanuri p’eriodis deveten xacobaşa ideet’es yado molişinen. Rusepeşi noxvene mcveşi gza doloxe muşis na golulun şeni zoğap’icuri gzaşen 3’oxleneri orapes Arkabi do Xopaşi oşkendas nunç’işoba am gzaten ixvenet’u. Nanç’inerot oşi 3’anaşen doni çkar var in3’uranutina xoloti avt’omobilepeten Rusuri gzaşen magzaloba ixvenen. Peroniti, Nazim Hikmetişi mt’ineri na rt’u p’eriodis, muxtari Sabri Çiçekişk’elen na iç’opinu oput’e ren. Nazim Hikmetik iç’opinuş 3’oxle na doxedu do çai na şvu zoğap’icuri k’ahvexana xoloti koren eşo 3’anapeşa ti na okaçaps steri. K’oçepe muşis dido k’vinçişi nç’ela uğunan. Andğaneri ndğas oput’eşi k’ahvexana meavobaşi macerape do sifterişi ğarğalapeten işenen.

Mk’ule otkuten mskva ar sva ren Peroniti, emuşeni dido 3’anapeşen doni k’oçepe gamulunantina t’exis na skidunan mteli skirepe muşis, ğuraşk’ule Peronitişa kodomoxvan ya unonan. Oput’eşi sapule t’exiş Peroniturepeşi ik’ameti do çodinuri dodginale na ren şeni yipşeren do sapuleşi p’roblema gyoç’k’eren. Yani şursağoba mutepeşis aya cenneturi oput’es oskedinuşi k’ismeti na var aqves mat’exepek, uğuraloni moşvacale oqopinot Peroniti 3xunupan.

Not’ağane, Melen Peronti, K’ut’unati, Miyaneti, Bangleti, Buyukleti raionepe muşi; Nocağeni, M3’k’eyi, Xusuk’ani, İsina, Abano, Ğaldidi, Cixa, Gediğişi, Gargadina, Mskibuğali, Nez’epuna, Kvam3iti, Dişkua svaepe muşi 3’opxups. K’araxasanişi, K’aralişi, K'ordonişi (Abdumanişi), Şefik’işi, Muydinişi, Hakk’işi, Skenderişi, Xat’eşi, Mercanişi, 3uneşi, Met’uşi, Tantuşi, Yayiç’işi, Celalişi, Ağalaşi, K’ibarişi, Sulemanişi, İnceşi, Lumaşi, Cedeşi, Nesimişi, K’avecişi, Şerifişi, Esmeşi, Paşaşi, Xazevladişi, Yambastişi, Gyulişi, Anapalişi, Musaşi, Mutanişi, Çiçeğişi, Medenişi, Manavişi, Salixaşi, Zoralişi, Birbilişi, Combulaşi, Makişi, Xafizişi, Topalişi, Vaidişi, Eminişi, Bayraktarişi, Çaçeşi, Muftişi, K’arç’inişi, Malağueşi, Soxtaşi, 3eduşi, Bekarişi, Muezzinişi, Muratxanişi, Fulaşi, Çolağişi, Meleğişi coxoni k’erapeti oput’es na skidunan ocağepe ren.

Peroniti şeni na bzop’ont nenape çkini, Murat Guven (K’araxasanişi)k oput’e muşi şeni na ç’aru leksiten voçodinat;

Xopaşen va iz’iye so meşaxe Peronti,
Cixaş p'odiyas k'atu komeşaxe Peronti...

Guyis elemankane ozmonupes doloxe,
Şuyis dolomangone izmocepes goşaxe...

Zuğaşen va iz’iye so meşaxe Peronti,
Cixaş p'odiyas k'atu komeşaxe Peronti...

Dido guyis dolocans mskvana qoropa skani,
Mç'ipeş oran3’k’iyoni peroni ti do t'ani...

K'isaşen va iz’iye so meşaxe Peronti,
Cixaş p'odiyas k'atu komeşaxe Peronti...

Noğamisa di3’ipxe mtfiri kogegomtvaşi,
Sica komuyi3’ipxe stveliş ora moxtaşi...

Mp'olişen va iz’iye so meşaxe Peronti,
Guyi çkimiş doloxe komeşaxe Peronti...



                                                                                                                                                              TÜRKÇE