DUDBUT'K'A

MADULYEPEŞ SOLİDAROBAŞİ NDĞA: MAARTANİ PUKRİK'A

Maartani Pukrik’a, artoba, ok’vak’idinu do solidarobaşi ndğa ren. 1880-oni 3’anape rt’es, xanç’alişi menceli na ixmarinet’u do oxanduşi xali dido p’at’i na rt’u 3’anape. Ç’iç’it’a berepe, ar ndğas 14- 15 saat’işakis ixandepinet’es. Xvalati ar mç’k’idişi geç’areli şeni! K’omp’aniape k’ap’ineri ixampupt’es mara, madulyepes var uğut’es çkar huk’uk’uri hak’k’epe. 1881-s, gverdi milioni madulyeşi coxoten na ik’idinu organize xveneri P’rofe3ia do Amagiş Artobaşi Federa3iak “8 saat’oni xvenaş ndğa”şi ok’vak’idinu mtel tereşa kodopinu şeni ixandu. Madulyepeşi ti-e3’azdobak p’at’ronepes guri muçkvinu. Şik’agos grevi na qu 40 şilya madulyeşi ok’vak’idinuşa nodgitu şeni, oyolupe i3’opxinu. P’at’ronepek grevi ot’axu şeni kuçaluri çetepes mxuci meçes. Kuçaluri çetepek ar k’ele madulyepes nank’apes, majura k’ele grevimat’axeloba qves. Şik’agos, ar fabrik’aşen, “8 saat’oni xvenaşi ndğa” şeni grevi na qu 1.400 madulye geit’k’oçinu. Magreve madulyepe k’ala kuçaluri çetepek ibaxet’esşi, p’oli3iak madulyepes k’urşumi istolu. Am ok’vak’idinu içodinu xe3alaşk’elen di3xiriten. Otxo madulye doğuru.

Xe3alaşi ant’i-madulyeluri gagnapak var dvadgitinu ok’vak’idinu mara, monz’inu. Amerik’aşi Ok’ont’aleri Oxen3ale do K’anadas, sendik’apek na qu ok’vak’idinu şk’ule, Maartani Pukrik’a 1886-s nanç’inerot 350 şilya madulyek grevi qu. Madulyeş k’lasişi ist’orias am organize xveneri do k’araroni ok’vak’idinu iptineri rt’u. Mtel teres omralu kododgitu. Madulyepek ixmares omraluşen ma mulut’u hak’k’i mutepeşi. Xe3ala do p’at’ronepek madulyepek hak’k’i mutepeşi na qves am ok’vak’idinu k’abuli var ikipt’es. Maartani Pukrik’a şk’ule, dulyaşen get’k’oçinus do desp’ot’izmas manz’inu. Ovro madulyeluri go3’oncğoneri şeni go3’ok’idinu ok’vanduten dava guin3’k’u.

Otxo madulyeluri go3’oncğoneri Albert Personsi, Adolph Fischeri, George Engeli ve August Spiesi, Maartani Pukrik’a 1886-s “8 saat’oni xvenaş ndğa”şi ok’vak’idinus go3’oncğones yado idamişi ceza niçinu. Madulyeluri go3’oncğonerepeş cenazeşi 3eremonias oşi şilyapeten k’oçi ak’atu. Amerik’aşi Ok’ont’aleri Oxen3ales na iskedinu am p’eriodik int’erna3ionaluri madulyeluri k’erk’elepe oxandapu. Majurani int’erna3ionalik 1889-s P’arisis na qu k’ongres, Amerik’aşi Ok’ont’aleri Oxen3aleşi madulyepeşa mxuci meçamu şeni, mtel kianas demonst’ra3iape qu. 1890 şen geç’k’utenti, “Maartani Pukrik’a” İnt’erna3ionaluri Artoba, Ok’vak’idinu do Solidarobaşi Ndğa” oqopinot k’abuli qu.



                                                                                                                                                              TÜRKÇE