|
MPULACE ZABUNOBA PARKİNSONİ
Parkinsoni, kunişi tudeloni burmepes na ren bresti cevheruli p’ip’ilapeşi ok’oxvinu do dvark’inuşen na yeçkindun xuçeş sist’emaşi ar zabunoba ren. Yaneri p’eriodepes nişani na meçaps do mpulace na manz’inen didopeten oşkenduri 3’anerepeşi zabunoba ren. Coxo muşi mulun, iptineri fara 1917 3’anas am zabunobaşen otirtinoni felci oqopinot na molaşinu James Parkinsonişen. Şilyas ar na iz’iren, k’ronik’uri, manz’inoni, uşveloni na var ik’aen ar zabunoba ren.
Temeluri ok’oxvoba, k’oordinuri ak’sionepe na 3’opxups kunişi burmepeşen yeçkindun. Zabunobaşi temeluri nişanepe; otirtinu, adalepeş ok’ap’et’anu do ak’sionepeş otamolinu ren. İptineri na yeçkindun otirtinu ren do generalurot ar xes gyoç’k’aps. Ora golaxtaşi artneri k’eleni t’rik’işa do majura xeşati nak’limen. Dominant’urot zabunobaşen didopeten xuraşi gverdis tesiri ağoden. Otirtinu moişvacupt’aşi iqven, incirt’aşi gondunun, şumeroba do doç’k’indinerobak otirtinu monz’inaps. K’ap’et’inoba varna ozdinoba qalişi adalepeşen gyoç’k’aps do dudi xuraş 3’oxle okaçuşa sebebi meçaps. Şkaş qvilisti tesiri ağoden do şka arm3ika 3’oxleşk’ele muindrik’en, burgiliş t’rik’iş do xanç’alişi mem3xvalape mondrik’eri iqopen. Zabunik mk’ule mara manişa k’uçxe gedguten gulun, bunduri nikten do ginz’e orapes doxedun. Oç’aruşa didi boncapeten gyoç’k’aps, naqonaşi boncape iç’it’anen do ç’araş ok’itxus niç’irinen. Monot’onuri ar oğarğalu aqven. Adalepe na ik’ap’et’anen şeni mendrik’eri xanç’ali gontxupt’aşi çark’ik na ixandups steri iqven. Nunk’uşi mimik’i do jest’epe nijilen, mat’i do umanaloni oz’iramu iqven. Ak’sionepeşa gyoç’k’us naç’iren, cildi muşis yaği manz’inen do zabunepeşi % 40s nosi amt’en. Tkvalapeşi çodinuri hece jur fara zop’ons. Toli mook’odumer yado itkvaşi do çxvindiş tude geiçinaşi opatxuş k’ont’roli var axvenen. Tolepeşi jilen k’ele deik’epe do saat’epes ovaluş naqonuti zabuni dido na noç’iraps ar xali ren.
Şvela sum grup’as ip’laninen: Maartani ren; faidoni do ç’k’ualoni akt’ivit’epe k’ala aso3ialuri do k’oçepeşen mendra doskidinuşen zabuni moşletinu. Majurani; op’era3ialuri şvela ren, zabunişi ç’vini om3ikanu şeni ixmarinen do zabunoni sva elekt’rik’a varna alk’oliten itahribinen. Op’era3ialuri şvelaten generalurot otirtinu in3’uranen mara k’ap’et’inoba do ak’sionepe na iz’iren k’onari var işvelen. Masumani do andğas Parkinsoniş zabunobaşi temeluri şvela ren ç’amiten oşvelu. Kunis iqven xuçeş hucrepeşi tesirobaş xususoba na monz’inaps asetilk’oli do amuşi ant’i na ikips dopaminiş oşkendas balan3ia. Parkinsonis am balan3ia asetilk’olişk’ele ok’oxveri iqven do şvelas dopaminişi dvark’inoba oçodinu dvaç’irs. Sentetiuri dopamini di3xiri k’ala kuniş oşkendas na ren barierişen var mek’valen. Am p’roblema di3xirik kunişi barieri mojilaşi dopaminişa na nikten, L-Dopaşi oz’iruten içodinu. Şvelas L-Dopa, nişanepe na gondunun dozişakis monz’inuten niçinen. Amuşen met’i virusişi ar ç’ami na ren amantadini, dopamini steri tesiri na oğodaps bromocriptinekti L-Dopaşa meşvelurot şvelaşa ik’atinen. Edo xolo kunişi hucre otiru şeni oxandus niqoninen. Aya kunişi otiru tkvala var ren do ağani ğureli ceninişen dopamini na ikips ç’it’a ar burme zabuni kunişa it’ransferinen.
|
TÜRKÇE
