DUDBUT'K'A

DULYAMXVENU DİMÇ'K'U

Dimç’k’u ren bobonç’vaş (insecta) k’erk’elişi zarsvalonepeşi (hymenoptera) k’lasişen. So3ialurot skidun. Obğe muşi, let’aş tude k’idups. Uk’oro3xoni sort’i uqonun. Bobonç’vapeşi doloxe, so3ialurot irişen 3’oxle xtimerepeşen ar teri renan dimç’k’upe. K’ailot orgazine xveneri ar ge3’opxaten, k’olonia na itkven k’erk’elepeten skidun. K’erk’elot na skidun şeni, k’olonias var iz’iren anarkia.

Dimç’k’uşi k’erk’elis na skidun k’arta şuronik ti-muşişi dulya udork’inerot ikips. Dimç’k’u şeni beciti na ren ti-muşi var, k’oloniaşi naqonoba ren. Galendo, dimç’k’upe artikartişa nungapan steri iz’irenan tina, skidala do fizik’uri k’valifik’a3ia mutepeşi k’ala, andğaneri ndğas na içkinen k’onari nanç’inerot 8.000 sort’i uqonunan. K’arta sort’isti, xvala entepes na uğunan k’valifik’a3iape uğunan. İrişen oint’eresoni dimç’k’uşi sort’i ren but’k’a na xvat’ups dimç’k’u coxotenti na içkinen Attape. Attapek na meç’k’vidups but’k’apeşi orç’ipe, dudi mutepeşişi jin okaçuten obğe mutepeşişa tirupan. Dimç’k’u k’ap’et’inot artikartişa ok’oğramimeri çengepe muşiten na tirups, ti-muşişen epto didi but’k’aş orç’işi tude imp’ulaps.

Dimç’k’us but’k’ape var aç’k’omen. Mzgudapes na uğun selulozi oşiru şeni, muşi xuras var uğun enzimepe do emuşeni. Madulye dimç’k’upek am but’k’apeşi orç’epe lağunupan do obardupan. Antepe obğeşi let’aş tude na ren odapes şinaxupan. Am but’k’apeşi jin k’avi irden. Aşopeten, ti-muşis na dvaç’irs p’rot’eini, na irden k’avepeşi k’ump’urepeşen ezdips.

Didopeten 3’una dimç’kupek 3’opxupan dimç’k’uşi k’olonia. Kimoli dimç’k’uşi skidala umosi mk’ule ren. Ar misia uğun. Eti ren, irdaşi, ağanmordale ar nanmapa k’ala omzik’u. Kimoli dimç’k’u ğurun omzik’uşen arm3ika oraş k’ule. Mtel madulye dimç’k’upe renan 3’una. Dimç’k’upeşi omzik’u ren 3eremonia steri. Didopeten, dimç’k’u imzik’en havas. Kimolepek mulunan 3’oxleşen. Çumernan nanmapa. 3’unak mexedaşi, 5 varna 6 kimoli dimç’k’uk nanmapa şeni artikarti k’ala ibaxupan. 3’unak dobağine tasi ezdaşi, çkvaneri ar tirtinaten ar signali nuncğonops. Am signaliten; kimolik oxo3’onaps, 3’una ok’o3’kinu şeni xaziri na ren.

K’arta nanmapas uğun tasişi bank’a, ti-muşişi xuras. Xura muşiş oşkendaşi burmeşi k’un3’ulis doluz’in ar t’urvap’inas şinaxups kimolişi tasepe. “Spermatheca” na itkven am organis, tasepe renan uk’ank’aleri. 3’anapeşi morgvalis akonaşis dvadginenan. Nanmapak tasişa omralu şeni gza meçaşi, tasepe xolo ik’ank’alupan. Nanmapaşi omarvaleş 3’ale na ulun markvali otasu şeni, xaziri iqven.

3’una dimç’k’u, omzik’uş k’ule, gorups ar moxva obğe. Z’iraşi, akonaşis amulun. 3’oxle msvalepe muşi meç’k’vidups. Ok’ule obğeşi amaxtimoni genk’ilups. Dolonepe, gonepti tutapeşi morgvalis uç’k’omaloni do xvala doskidun. İptineri markvalepe gedumers. Am p’eriodis, msvalepe muşi oç’k’omuten skidun. İptineri markvalepeşen gamaxtimeri larvapeti, ti-muşişi lemç’k’vaten oskedinaps. Nanmapa dimç’k’us uğun dido ginz’e skidala ar bobonç’va şeni. 20 3’anaşi morgvalis 150 milion madulye, 10.000 nanmapaşi motali do kimoli dimç’k’u amralen. 10- 50 ağanmordale nanmapas ağani k’oloniape ok’iduten 20 3’ana çkva askedinen.