DUDBUT'K'A

P'ONT'OSİŞİ İST'ORİA

“İst’oriak Na İxorons Sva; Zoğauça” yado manşet’i na uğun do Per Minas Bijişkyanişi golvaş not’epe na ç’ars P’ont’osişi İst’oria, Çiviyazilarişi seria Mjoraşk’elen 1998 3’anas, Mp’olis kogamiçkvinu. Originaluri nena Fransuli do originaluri coxo “Alias Meditsi or Medichi İstoriya Ponta, Kotoru est Chernoe More” na uğun svara, Hrand D. Andreasyanişk’elen goiktirinu. Svaraşi maartani gamaçkvala, 1969 3’anas Mp’olişi Universit’eş Ç’aralobaşi Fak’ult’eşk’elen “Zoğauçaşi İst’oria do Geografia” coxoten ixveneret’u.

Svaraşi k’ap’ulaş but’k’as; “Mcveşorapeş Zoğauçaşi yulvas Mithridates coxoni ar k’oçi skidut’u do mapa rt’u. Xe3ala muşi 56 3’ana naqonu do 22 nena uçkit’u. Acaibi k’aravepe do makinape k’idupt’u, k’aravepeşen duşmanepeşi cixa do cixaşk’idaşa k’ule do xinci istomelt’u do entepe gecginapt’u. Mithridatesi, P’ont’osişi mapa rt’u do manaqonope muşi oşepe do şilyape 3’anas noğaroba muşi oskedines. Noğarobape muşi içodinuşiti tesiri mutepeşi naqonu. Minas Bijişkyanik, Anatoliaşi goç’k’ondineri k’ult’uraşa mendamiqonopan. Mara arxvala aya vardo na skidu p’eriodişi Zoğauça elamoçinapan. Mukti T’amt’ras dobaderi na rt’u Bijişkyanik 1817-s vik’eri yado Zoğauçaşi goxtimuş vazife niçinuşi, am fursat’i rexberobaşa noktinu. Mp’olişi rubaşen Kadikoyiş k’ele na geç’k’u magzaloba muşi 1819-s melen k’ele içodu. Magzaloba muşiş morgvalis na goxtu Zoğauçaşi havzape ist’oria do k’ult’ura mutepeşi k’ala na oçinapaps not’epe ç’areret’u. Turkepe, P’ont’osurepe, Lazepe, Kortupe, Margalepe, Ç’erk’ezepe, K’irimurepe, Romenepe, Bulgarepe em p’eriodis mu xalis rt’es, muç’o skidut’es, miepe k’ala ik’ont’akt’et’es, noğa mutepeşi muç’o rt’u… İrxolo oxo3’onapapt’u. Am not’epe ok’oibğinu do isvarinuşi, Zoğauça ist’oria, geografia, etnografia do t’op’ografia muşiten na oçinapaps noç’are keçkindu. Zoğauçaşi k’ult’ura oçinu na unonape, am geografias rexberoba na ikipanpe, folk’loruli xanda na uğunanpe şeni odudari ar t’ekst’i do k’ilavuzi ren am svara” yado iç’aren.

Per Minas Bijişkyan 1777 3’anas T’amt’ras dibadu. 1804-s p’ap’azişi vazife k’ala Mekhitarist’uli K’ongregasionişa ak’atu, 1851-s ğuruşakis skidala muşi; golvapeten, nena, ist’oria do geografiaşi speros oxanduten mek’ilu. 1817- 1819 tarixepes vik’erişi vazife k’ala Zoğauçaşi k’artak’ele kogoilu. Na dibadu geografia do k’ult’ura muşi am golvaş morgvalis k’aixeşa oz’iru do oguruşi fusat’i aqu do not’epe muşi, “Ortodoksi Grek’uri gagnapaten” svaraşa konoktu.

Ok’vanduş t’ilifonişi nomera: 0216 414 91 13



                                                                                                                                                              TÜRKÇE