DUDBUT'K'A

K'İMETONİ 3'İPURİ

3’ipuri (Carpinus), huşgilepeşi (Betulaceae) familiaşen kereste muşi k’imetoni mt’k’aluri caşi ar cinsi ren. Çuçuna t’aronepes k’ai irden do ekseri 600 m mağalobas moixvaden. Ekseri ç’k’oni, namtini sotepes k’ainepeşen 3’opxeri meşçerepea moixvaden. Okti kvalepunapeşi k’elepes mt’k’ape 3’opxups. Oşka t’anoni ca ren do 15-20 met’re, nadiren 30 met’reşa nunç’uşun. Didote maçxoni do ğula xura uğun. T’k’ebi muşi xanç’eni-bresti peroni do muntazami ren do i3’anaşiti rahne var aqven. K’urump’epeşi ginz’enoba k’ainişen 10 mm mk’ule do qaşa meç’aberi ren. Alt’ernat’iuri svareli but’k’apeşi ginz’enoba 4-9 sm ren. Xerxi k’ibironi but’k’apeşi kinari do but’k’apeşi jin maçxoni cerğvepe barizi xususobape muşi ren. Mamuli do daduli pukirepe artneri caşi jin mara çkvaneri qapes naçanen do emus k’at’up’ina itkven. Txiri steri xilas 7-8 mm ginz’enoba aqven do yebargoras moinç’en. 3-4 cm ginz’enobas m3’k’ili k’un3’uloni sum but’k’a brahte uğun do ç’k’emişi et’rafis gvak’iren. Dorgeri ç’k’emepe moxtanoraşi pukrinoraşakis var eşulun. Ç’k’emepe muşi moduli ren. Mesamepe muşi tolite var iz’iren k’onari ç’it’a ren. Dido ubarize xasi şuape uğun.

Landeşi ca 3’ipurik çiçku, moduli do t’enoni let’ape qorops. Elimçiraneri uk’ut’ale cincişi sist’ema uğun. Moik’vataşi ağanburo morçi meçaps. P’eyzajuri xandapes goi3xop’en do ginz’e t’anoni ğoberi yado ixmaren. Dişka muşi monk’a do k’ap’et’i ren. Mondrik’uşa dido naxondinen. Zori içiten, zori indri3’en mara paği pi3ari iqven. Emuşeni alet’i oxvenus do bina ok’idus ixmaren. K’idaşi marangozobaşa do mobiliaşi omraluşa moxva va ren. 3’ipurişen didi kereste var iqven, st’andart’i zomoni 3’ipurişi kereste var iz’iren. Xuraşi zoma k’onari ixerxen do eşo gamiçinen. Tamo iç’ven do dido t’u3anoba meçaps edo emuşeni dido moxva dişka iqven. Olande, yulva, oşka do omjoregeulva Avrop’a edo geulva Asia do K’avk’asias iz’iren. Turkias; Uçazoğa, T’rak’ia do Marmaraşi zoğap’ici k’ala doloxeni dixapes irden.



                                                                                                                                                              TÜRKÇE