|
XONARİŞİ MAŞİNAXE GRAMOFONİ
Gramofoni gamulun (mcveşi Urumuri “fone”, "xonari" do grammein, “oç’aru”) varna “fonograf”işen. Am makinaşi xete xonari do musik’aşi doloç’aru varna osiminuşa gza niçinu. Gramofoni ren 1877 3’anas Edisonişk’elen icadineri fonografişi omordineri ç’eşidi. İptineri p’atenti muşi eiç’op’ineren Germanuri çkinerk’oçi Emil Berlinerişk’elen 29 St’aroşina 1887-s. Gramofonik ixandeps morgvala mç’ipe kvaşi p’lak’a k’ala, fonografikti ixandeps silindiri k’ala. Gramafonis uğun jur burme: p’lak’i da makina.
P’lak’i ren disk’i, namu na ren xveneri gomalak’ate, lukunoni maddepete do çodina 3’anapesti p’last’ik’uri maddepete. Jur nunk’u muşis uğun k’irk’oleri xonk’orope. Aya xonk’oropeti ren endra-gendroni. Gramafonişi lemşik aya xonk’oropeşi şkas gulut’aşi na yeçkindun tirtinepek nusebebups p’lak’is doloç’areli xonarişi ognuşa. Makinas uğun mot’ori, namuk gza na meçaps p’lak’işi goğmaluşa artneri şurişurobas do xonari na ognanaps burme. Mot’orik ixandeps zemberek’i varna elekt’riobate. Ar deik’es vasati 78 fara ikten. Elekt’riobate na ixandeps gramafonepes icoxinen pik’api.
Lemşik p’lak’is jin goğmalasşi, xonk’oropeşi endra do gendra muşite yeçkindun tirtinobape. Aya tirtinobapek ognapas diagramis, namuşa mek’ireli ren lemşi. Xonaruli tirtinobapeş omanz’inute ivalinen diagrami do xonarişi k’utişi xete. Mçirişi xveneri zeni do daireşi formaloni k’alop’epe dolidvinen makinas, namuk na nungaps gramafonis. Aya makinak oktalaps mçirişi k’alop’i. K’alop’işi jin gedvaleri ren ar lemşi. Aya lemşi ren mek’ireli diaframişa. Makinaş go3’odgitineri oğarğalupek otirtinupan hava. Havakti yoçkindaps tirtinobape diagramis. Aşopete diagramişa mek’ireli lemşis yeçkindun tirtinobape. Lemşik otirtunute na goğmalups mçirişi k’alop’işi jin, tirtinobate emti-gemtiloni ğarape guğarups. Aha aşopete ar k’alop’i xes dolit’k’ominen. Aya k’alop’işenti nik’elişi k’alop’epe ixvenen. Uk’açxeti aya nik’elişi k’alop’epeşi xeteti gramafonişi p’lak’epe imralinen.
|
TÜRKÇE
