|
MEHMET AKİF ERSOY
Baba muşi Arnavudi do nana muşi Ozbeki Mehmet Akif Ersoy, Cumxuriet’iş p’eriodişi şairi, veteriner hekimi, mamgurape, vaizi, xafizi, K’uranişi magoktire, mebusi ren. Timoşletinerobaş marşişi maç’are ren. “Dobadonaşi şairi” do “Mileturi şairi” unvanepete molişinen. 20 Xrist’ana 1873 tarixis St’amp’olis, ilçe Fatihişi semti Karagumrukişi mahale Sariguzelis dibadu. P’rigurapa muşişa Fatihis Emir Buhari mahaleşi dogurales geoç’k’u. Jur 3’anaş k’ule iptidai filaşa geoç’k’u do baba muşişen Arabuli nenaş oguruşa geoç’k’u. Oşkegurapa muşişa Fatih Merkez Ruştiyes geoç’k’u. Ar k’eleti Fatihişi cames Farsuli nenaşi dersepeşa naqonu. Mehmet Akifik nenapeşi dersepe dido inç’elt’u do ruştiyes ik’itxupt’uşi Turkuli, Arabuli, Farsuli do Frengiuri nenapes maartanoba mogapt’u.
Ruştiye oçodinuş k’ule nana muşik medreses igurasya unt’u mara baba muşişi omxvacute 1885 3’anas Mulkiye İdadişa niç’aru namut k’ai dogurale işinet’u. 1888 3’anas doguraleşi mağala filaşa naqonupt’uşi baba muşi ğuru do majura 3’anas Fatihişi didi oç’vas oxori mutepeşi iç’vu edo fuk’ara niktes. Mehmet Akifik mesleğişi oguru do p’ansionis ok’itxu şeni Mulkiye İdadişen gamaxtu. Eya 3’anapes ağani gon3’k’eri Ziraati do Baytarişi Mektebişa 1889 3’anas niç’aru. Mektebi 1893 3’anas maartanobate oçodinu. Ziraatişi Nazirobas golaxtimeri eçi 3’aneri memurobaşi morgvalis veterinerişi vazifete Rumeli, Anatolia do Arabistanis oput’arepe k’ala xolosi munasebet’epe aqu. İptineri şiirepe muşi Resimoni Gazetas gamiçkvinu. 1906 3’anas Halkali Ziraatişi Mektebi do 1907 3’anas Rençberoba do Makinist’obaşi Mektebis mamgurapoba qu. 1908 3’anas Darulfunun Edebiyati Umumiyeşi muderisobaşa itayinu.
1908 3’anas II. Meşrutiet’i gamignapuşi jurnalepe Sirati Mustakimis do uk’ule Sebilurreşadis noqoneri oç’aruşa, şiirepe do Misiruli moderni Muslimani maç’arepeşen tercumepe oxvenuşa geoç’k’u. 1913 3’anaşi çodinas Umuru Baytariye muavini mudiri rt’uşi memuroba naşku. Edoxolo Halkalişi Ziraati Mektebis ketabetişi do Darulfununis ç’aralobaşi dersepe meçamus naqonu. İttihat do Terakki Cemiet’işa amaxtu nati cemiet’işi k’arta emirepe vardo arxvala k’ai do mtini emirepe oxvenu şeni opurçu. Kianuri maartani limaş morgvalis Teşkilati Maxsusaş k’elen Berlinişa incğonu. Teşkilati Maxsusaşi memuriş vazifete şirimonaşi gzaşen Necidişa do limaşi çodina 3’anasti Lubnanişa mextu. Uk’uniktuşi ağani gedgineri Darul Hikmetul İslamiyeşi dudmaç’arobaşi vazife niçinu. Limaş k’ule Anatolias geç’k’eri mileturi yedgita omxvacu şeni Balikesiris tesironi vaizi meçu. Amuşi sebebite 1920 3’anas Darul Hikmetul İslamiyeşi vazife gu3’uğinu. St’amp’olişi xe3alak Anatoliaşi mayedgitepe ilegali gamognapuşi jurnali Sebillurreşadi, K’astamonus gamoçkvu. Mehmed Akifik, K’astamonus xalk’ik timoşletinerobaşi oxonk’anaşa numxvacasya do ixandu. Nasrullah cames meçameri xutbepe muşişen arteri Diyarbekiris imralinu do Anatoliaşa goint’alinu.
Burdurişi mebusiş sifatite TMDM-şa goşi3xunu. Meclisiş k’elen timoşletinerobaş marşi şeni gon3’k’imeri musabak’aşa k’atineri 724 şiirişi çkari var moi3’ondinu. Gurapaşi naziriş oç’andute 17 K’undura 1921 tarixis ç’areli timoşletinerobaşi marşi, 12 Mirk’anis maartani meclisiş k’elen ik’abulinu. Mehmed Akifik Sak’ariaşi gecginaş k’ule qinoraşi tutape Misiris goloçkvu mara laik’i Turkiaşi Cumxuriet’i geidginuşi Misiris noqoneri dodginuşa k’arari meçu. 1926 3’anaşen doni Camiul Misriyyes Turkuli nena do ç’aralobaşi mamgurapoba qu. Aya guroni uçvaşi skidalas sirozi ağodu do havaşi oktiru şeni 1935 3’anas Lubnani, 1936 3’anas Antak’ia goxtu. Dobadona muşis oğuru unt’u şeni Turkiaşa uk’uniktu do 27 Xrist’anas St’amp’olis ğuru. Noç’arepe muşi: Safahat (1911), Suleymaniyeşi kursis (1912), Hakk’işi xonarepe (1913), Fatihişi kursis (1914), Şinape (1917), Asimi (1924), Landepe (1933).
|
TÜRKÇE
