NAMTİNİ KORTU GAMANTANEREPEŞA (!) PERPU K'İTXAPE “Lazuri Nena do K’ult’uraş Goşogoraşi Pondi”-şi xandape do svaruli “Ogni”-şi gamoçkvinuk namtini Kortu gamantanerepe (!) yoşkurinu. Am gamantanerek (!) muşeni yeşkurdes p’ia? Nena do k’ult’ura mutepeşiş oskedinu do tarixi mutepeşiş goşogoru na unonan Lazepek, namtini Kortu gamantanerepe (!) muşeni oşkurinaps? Mtini dulya aşikari ren: Lazepek, “Tkvan Kortu ret” yado idia var ik’abulasunonan do hududiş melen k’eleni Margali-Lazi cumalepe muşis emp’oze na ixvenen Kartveluri ofisialur ideologiaş uhak’obape kianaşa ognapasunonan. Gurimeç’veri pkvat, dudi mutepeşi “gamantaneri” na a3’onenan namtini Kortu dost’epe çkinik (!) tarixi do geografia mutepeşi var uçkinan. Mara entepes, perpot nena na gemiktirasunonan namtini k’itxape ok’itxu minonan. K’itxa 1) 1980-s m3’k’upi mencelepeş k’elen na iğurinu Kortu gamantaneri Ahmet Ozkan Melaşvilişi memxvacute na gamiçkvinu “Georgian Folk Music from Turkey - Turkiaşen Kortuli Xalk’uri Musik’a” coxoni p’lak’işi broşuris na geç’art’upeşi Turkuli oxoga3’onenani? “These people, the Gurians and Adjarians, descend from those eighth century immigrants to the west, who were responsible for separating the Laz from the main body of Megrelians.” (Peter Gold/ Frank J. Gillis, Indiana University, Archives of Traditional Music Folklor Institute, Bloomington, USA). “Maovrani oş3’anuras na geoç’k’es do geulvaşk’eleşa na ginç’es Gurulepe do Aç’arelepe, Lazepeşi Margalepeşen ok’o3’k’inus mesuli xalk’epe renan.” (Peter Gold/ Frank J. Gillis, İndianaşi Universit’e, Ananuri Musik’aşi do Folk’lorişi İnst’ut’i, Bloomingt’oni, AOO). K’itxa 2) “Omjoreşk’eleni duşmanepeşen na imt’es Gurialuri Kortuepek, Lazi-Margalepeş dixapeşi şkas kodibarges do dobadona kok’ortes. Aşote Lazi-Margalepeşi artoba mt’ineri Kortuepeş k’elen kogoipaşu.” (Oş3’anuraş 3’oxleni Ç’aneti, Zakaria Laşkaraşvili, jurnali Ogni, K’oro3xa 1). Egere Margali-Lazepe, idia na ikipt steri Kortu renan na, Kortuepek Kortu na ren (!) Lazi-Margalepeşi artoba muç’o gopaşes? K’itxa 3) İrişen mcveşi Karteli (İberia/Okortule) destani na işinen “Kartlis 3xovreba” gignapunani? Tkvani destanis muepe ç’ars ar no3’k’edit: “Na molişinen destanis, ovro cumaşi titok, dobadona mutepeşişi k’avmiş p’ap’uli iqveren do em oras Grek’uri na iç’arinet’u şeni “os” mem3xva na nim3xveren cumalepeşi, didişen ç’it’aşakis coxope aşo ren: 1- Hayos (mutepe şeni “Hay” na zop’onan Armenepeşi p’ap’uli, 2- Kartlos (Tbilisiş regionişi “Kartel/Kartvel” İber=Kortuepeşi p’ap’uli, 3- Bardos (Gence/Barda/Berdeş regionişi Aran/K’arabağiş Sak’apeşi) p’ap’uli, 4- Movak’an (Muganişi çolis coxo na meçeren Şirvaniş Albanepeşi) p’ap’uli, 5- Heros (Tbilisiş yulvaşk’ele do ğali Kuriş k’vazaliş k’eleni “Jur Alazani”/andğaneri Alazani-Yoriş şkas “Hereti” yado coxo na geodvu do ok’ule “K’axeti” na itkvu K’axepeşi p’ap’uli), 6- Egros (Uçazoğaşi omjoreyulva p’icis na skidut’u, Eger/Eker/Aç’ari na itkvet’u Laz-Margalepeşi p’ap’uli, 7- Lekos (Dağistanis Lak/Legan/Lekezi/Lekzi” na itkven Lezgepeşi p’ap’uli, 8- K’avk’as (K’oban/K’uban) ğalişi p’icis na skidut’es Ç’erk’ezepeşi p’ap’uli. Am p’ap’ulepeşi k’artayik çkvaneri k’avmepeşi p’ap’uli ren yado fik’iri k’abuli ikipti? İrişen mcveşi destani Kartelik (İberia/Okortule) Armenepe, Kortuepe, Lezgepe, Ç’erk’ezepe, Margalepe do çkva xalk’epeşen çkvaneri k’avmepe yado molaşinaps do p’ap’uli mutepeşi Egros yado na noç’ars Lazi-Margalepe, tkvan muç’o Kortu şinapt? Am mantik’ite Armenepe, Lezgepe, Ç’erk’ezepeti Kortu oşinu var gok’ornani? Am tarixuri destani var ik’itxiti? Varna “tkvani tarixik” m3udi ç’arupsi? Am “destani tkvani” gamağu isimadepti? K’itxa 4) Abxaziaşi maxorobaş k’aidepes 1926 3’anaşi 3xunaşakis “Margali-Lazi” yado na iç’arinu adamepe, 1939 3’anaşi 3xunas “Kortu” yado muşeni niç’arinu? Tkvani idiaş tolite am adamepe “Kortu” rt’es na, 3’oxleni 3xunapes maxorobaş k’aidepeşa muşeni “Margali-Lazi” yado iç’arines? K’itxa 5) Lazuri albonis dido reaksioni oğodapt. Mara na var giçkinan ar mtini ren: 1929 3’anas Lazuri albonite Lazuro, Soxumis “Mç’ita Muru3xi” coxoni gazeta do 1935 3’anasti Lazuri na ogurapt’u, doguraleşi mamgurepe şeni Lazuri alboni na gamoçkvu İskender 3’itaşi çkar gignapunani? Lazepeşi didi malekse do ilmişk’oçi İskender 3’itaşis mu ağodu giçkinani? St’alinişi geçinadute 1938 3’anas İskender 3’itaşi iğurinu yado idia şeni mu zop’ont? K’itxa 6) 1949 3’anas çkar usebebe K’azakistanişa na içvinu do gzalepes na iğurinu Lazepeşi ambari gignapunani? Am oğodaş goşogoru do am adamepeşi hak’epeş ok’vandu isimadepti? K’itxa 7) 1989 3’anas Abxaziaşi t’elevizionişa na gamaxtu do mk’ulo Margali-Lazepe, Kortu va renan yado na ognapu Margali-Lazi Nugzar Z’oz’uas mu ağodu giçkinani? K’itxa 8) Kartveluri ofisialur ideologiaşi mamovare p’olit’ik’ak di3xiris na dolont’alu Abxaziaşen yebargu na dvaç’ires vitşilyapete Margali-Lazi do Kortu şeni muepe oxvenu isimadept? Andğanerdğas, etnik’uri cinci mu uğut’an nati, Turkiaşi Resp’ublik’aş doloxe na skidun k’arta adamis, dobadonariş minobate mutepeşi k’ult’uraş oskedinuşi hak’i uğun. Aya maok’ortoba va ren, dobadonaşi tamamobaş “xarci” do dobadonarobaşi icabi ren. Mara çkar mitis “k’ult’uraşi k’isveş tude” xark’i ar dobadonaşi “mpuleri servisişi p’ersoneli” steri oxanduşi imtiazi va uğun. Heleti çkar mitis, Lazepe “Kartveluri ofisialur ideologiaşa ont’aluşi” do am dulyas var geacginaşiti Lazepe, Bizansiuri namtini sterapate “oşaluşi”, “maok’orte” yado ognapinuşi hak’i var uğun. Lot'i K'olxurişi, Ogni K'ult'uruli Svaruli, K'oro3xa 4, Pukrik'a-Mbulora 1994