LAZİSTAN'IN ÇAĞLAYANI: FINDIKLI



Fındıklı’nın yüzölçümü 409 km² dir. Doğusunda Arhavi, batısında Ardeşen, güneyinde Yusufeli ve kuzeyinde de Karadeniz ile çevrilidir. Kıyı şeridi 13 km dir. Düzlük alanlar kıyı kesimindedir. Arazi, Kaçkarlara doğru gittikçe, tepeler ve dağlar şeklinde yükselir. Vadiler arasında bazı düzlükler bulunur. Fındıklı topraklarını Sümer, Arılı ve Çağlayan derelerinin etrafındaki vadiler oluşturur. Bu dereler boyunca otlak ve yaylalar vardır. Kaçkar eteklerine doğru yükseldikçe her zaman kar ile karşılaşılır. Tipik Karadeniz arazi yapısı ve iklimine sahiptir. Yılın 6 ayı kapalı, 4 ayı çok bulutlu, 1,5 ayı bulutlu, 19 gün açık havalıdır. 365 günün hemen yarısı yağışlıdır. Yıllık yağış miktarı 2.500 mm den 3.000 mm ye kadar çıkar. En yüksek nem oranı %95, en düşük nem oranı ise yaklaşık %40’tır. En yüksek sıcaklık 30 C dir. En düşük derece ise, yaklaşık –4 C dir.

Fındıklı, 2. Mehmet döneminde Osmanlı yönetimine katıldı. 1886’ya kadar karye statüsüne sahip olan Fındıklı, 1887’de Hopa’ya bağlı bir nahiye oldu. 15 Şubat 1916 tarihinde Çarlık Rusya’sı orduları tarafından işgal edildi. 11 Mart 1918 tarihinde işgalden kurtuldu. 11 Haziran 1947 tarihinde Fındıklı adını aldı ve o tarihte var olan Çoruh vilayetine bağlı bir ilçe oldu. 1948’de ise belediye teşkilâtı kuruldu. Fındıklı, 27 Kasım 1953 tarihinde Rize’ye bağlandı.

Fındıklı’nın 22 köyü vardır. Merkez belediyesinin ise 8 mahallesi bulunuyor. Halkın geçim kaynağı, başta çay ve fındık olmak üzere kısmen narenciye, meyvecilik, su ürünleri, arıcılık ve hayvancılıktır. Fındıklı’da, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı Fındıklı Çay Fabrikası, Dosan, Doğuçay ve Ofçay adlı fabrikalar vardır. Yaklaşık 2.500 çiftçi ailesi vardır. Tarımsal gelir ekonomik refah için yeterli olmadığı için, aktif nüfusun büyük bir çoğunluğu işçi, memur ve esnaf gibi tarım dışı alanlarda çalışıyor. Tarımsal faaliyetlerden yılda yaklaşık olarak 32 bin ton yaş çay, 750 ton kuru kabuklu fındık, 1.350 ton süt, 60 ton et, 200.000 adet yumurta, 10 ton bal üretiliyor. Son yıllarda kivi üretimi alternatif olarak yaygınlaşıyor. Kıyı balıkçılığında ise yaklaşık olarak 40 ton çeşitli cins balık avlanmaktadır.

Gayrisafi yıllık tarımsal geliri aile başına ortalama olarak 1.500 TL’dir. Fındıklı’da çoğunluğu Jersey melezi 1.500 baş sığır, 700 baş yerli sığır, 1.600 küçükbaş hayvan, 3.000 adet tavuk, 3.500 adet fenni ve 500 adet ilkel arı kovanı bulunuyor. Tarımsal amaçlı bir Fındık Tarım Satış Kooperatifi, bir Tarım Kredi Kooperatifi ve üç Çay Ekicileri Kooperatifi ve on Yapı Kooperatifi mevcuttur. Perşembe günleri, yöre halkı tarafından üretilen ürünler ile çevre ilçe esnafının mallarının satıldığı bir pazar kuruluyor.

2008 yılında yapılan genel nüfus sayımı sonuçlarına göre, toplam nüfus 15.801'dir. Merkez nüfusu 9.803, köyler nüfusu ise 5.998’dir. Fındıklı’da Rize Üniversitesine bağlı Meslek Yüksek Okulu, bir klasik Lise, bir Ticaret Meslek Lisesi, bir Endüstri Meslek Lisesi, bir Sağlık Meslek Lisesi, üçü köy (Arılı, Çağlayan ve Sümer), dördü merkez (11 Mart, Aşağı Şahinler, Aksu ve Şehit Cavit Köroğlu) ilköğretim okulu bulunuyor. İlköğretim okullarında okuyan öğrenci sayısı 2.131, liselerde okuyan öğrenci sayısı 641 ve Meslek Yüksekokulunda okuyan öğrenci sayısı ise 99’dur. 1990 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre, nüfusun %52’si ilkokul, %15’i ortaokul; % 21’i lise; % 7’si ise yüksekokul mezunudur.

Fındıklı’nın turistik yerleri: Fındıklı Merkez Camii; Meyveli Köyü Camii; Çağlayan Mustafa Hacaloğlu Evi. Yaylalar: Çağlayan vadisindeki Gürcüdüzü adıyla bilinen yerden yukarılara doğru Pahsalar, Meşe, Çatak, Çamlık, Sırtyayla, Taşyayla, Öküzboğan, Çor ve Taş adlı yaylalara ulaşılıyor. Arılı ve Sulak dereleri boyunca da yaylalar bulunuyor. Bunlardan bir tanesi de çok yüksekteki Zuğu yaylasıdır. 1952’den sonra çay tarımının başlamasıyla halkın ekonomik gücü yükselmiştir. Sahil yolunun açılmasından sonra da dışa açılım hızlanmıştır. Köy nüfusu hareketlidir. Yazın tarlasında, bağında ve bahçesinde çalışanlar, kışın ilçe merkezinde yaşarlar.

Fındıklı merkezi ve bir köyü asfalt karayolu üzerindedir. 22 köye ulaşımı sağlayan üç gurup yolu asfalt ve betondur. Gurup yolundan ayrılan köy yolları ise kısmen beton kısmen de stabilizedir. Köy yollarının toplam uzunluğu yaklaşık 185.000 metredir. Fındıklı merkezinde 5.000 hatlık otomatik dijital telefon santralinin 3.000'i doludur. Çağlayan, Sümer, Arılı ve Sulak köylerinde ise 500 hat kapasiteli santral bulunuyor. Elektriksiz köy yoktur. Fındıklı merkezinde yetersiz bir kanalizasyon bulunuyor. Köylerde önemli bir kanalizasyon ve fosseptik sorunu vardır. Fındıklı’da bir Guatr Araştırma ve Tedavi Merkezi, bir Verem Savaş Dispanseri ile bir Sağlık Ocağı ve buna bağlı olarak yedi köyde Sağlık Evi bulunuyor.