BAZI GÜRCÜ AYDINLARINA (!) KOLAY SORULAR “Laz Dilini ve Kültürünü Araştırma Vakfı” çalışmaları ve “Ogni” Dergisi’nin yayımı bazı Gürcü aydınlarını (!) ürkütmüşe benziyor. Bu aydınların (!) ürkmesi acaba nereden kaynaklanıyor? Dillerini, kültürlerini yaşatmak ve tarihlerini araştırmak isteyen Lazlar neden bazı Gürcü aydınlarını (!) korkutuyor? Gerçek gün gibi açık: Lazlar, “Gürcüsünüz” dayatmasını kabul etmeyecekler ve sınırın öte yakasındaki Megrel-Laz kardeşlerine dayatılan Gürcü resmî ideolojisinin haksızlıklarını cümle âleme ilân edecekler. Kendilerini “Aydın” zanneden bazı Gürcü dostların (!) ne yazık ki, kendi tarih ve coğrafyalarını bilmedikleri ortaya çıkıyor. Ancak biz kendilerine kolayca cevaplayabilecekleri bazı sorular sormak istiyoruz. Soru 1) 1980’de karanlık güçlerce katledilen Gürcü aydını Ahmet Özkan Melaşvili’nin de katkılarıyla yayımlanan “Georgian Folk Music from Turkey” adlı plâğın broşüründeki şu cümlenin Türkçesini anlayabiliyor musunuz? “These people, the Gurians and Adjarians, descend from those eighth century immigrants to the west, who were responsible for separating the Laz from the main body of Megrelians.” (Peter Gold/ Frank J. Gillis, Indiana University, Archives of Traditional Music Folklor Institute, Bloomington, USA) “Sekizinci yüzyıldan başlamak üzere batıya üşüşmüş olan Guryalılar ve Acarlar, Lazların Megrellerin ana yapısından kopmasında sorumluluğu olan halktır.” (Peter Gold/ Frank J. Gillis, İndiana Üniversitesi, Geleneksel Müzik Folklar Enstitüsü Arşivi, ABD) Soru 2) “Güneyden gelen düşman akınlarından kaçan Guryalı Gürcüler Laz-Megrel topraklarının orta beline yüklenerek ülkeyi ikiye böldüler. Böylece Laz-Megrel birliği sığınmacı Gürcüler tarafından parçalanmış oldu.” (Yüzyıl Önce Çhaneti, Zakaria Laşkaraşvili, Ogni Dergisi, Sayı 1). Eğer Megrel-Lazlar, sizin iddianıza göre; Gürcü ise nasıl oluyor da Gürcüler Gürcü olan (!) Laz-Megrel birliğini parçalayabiliyorlar? Soru 3) En eski destanî Kartel (İberya/Gürcistan) tarihi sayılan “Kartlis Tskhovreba”dan haberiniz var mı? Bakın sizin kendi destanınız neler diyor: “Adı geçen kaynağa göre, (bu) sekiz kardeşin her biri, kendi ülkesindeki kavmin ulu atası olmuştur ve aslı vaktiyle Yunanca yazıldığından “os” soneki katılan adları yaş sıralamasına göre şöyledir: 1- Hayos (kendilerine “Hay” diyen Ermenilerin atası, 2- Kartlos (Tiflis ili bölgesindeki “Kartel/Kartvel” İber=Gürcülerin atası, 3- Bardos (Gence/Barda/Berde bölgesindeki Aran/Karabağ Sakaları), 4- Movakan (Mugan çölüne ad veren Şirvan’daki Albanlar/Sakalar), 5- Heros (Tiflis ili doğusunda ve Kür nehrinin solundaki “İki-Alazan” suları/şimdiki Alazan-Yor arasına “Heret”=Her yurdu adını verdiren kavmin ki, sonradan “Kakhet” denilmiştir), 6- Egros (Karadeniz’in güneydoğu kıyısında, adları Eger/Eker/Açar/Acara’da yaşayan kavmin atası), 7- Lekos (Dağıstan’daki Lak/Legan/Lekezı/Lekzi” ve bundan bozma “Lezgi” de denilen kolun atası), 8- Kavkas (Koban/Kuban) ırmağı boyundaki Çerkeslerin ulu atası). Yukarıda ataların her birinin farklı kavim ulu atası olduğu fikrini benimsiyor musunuz? En eski ve destanî Kartel (İberya/Gürcistan) tarihi Ermenileri, Gürcüleri, Lezgileri, Çerkesleri, Megrelleri ve diğerlerini farklı kavimler olarak anlatmasına rağmen, siz nasıl oluyor da ataları Egros olarak gösterilen Megrel-Lazları, Gürcü sayabiliyorsunuz? Bu mantıkla Ermenileri, Lezgileri, Çerkesleri de Gürcü saymanız gerekmez mi? Bu destanı tarihinizi okumadınız mı? Yoksa “tarihiniz” yalan mı yazıyor? Bu “destanınızı” yayımlamayı düşünüyor musunuz? Soru 4) Abhazya’daki nüfus kayıtlarına 1926 nüfus sayımlarına kadar “Megrel-Laz” olarak geçen insanlar neden 1939 nüfus sayımlarından itibaren kayıtlara “Gürcü” olarak geçirildi? Eğer bu insanlar sizin iddialarınıza göre; “Gürcü” idiyseler neden daha önceki nüfus kayıtlarına “Megrel-Laz” olarak geçirildiler? Soru 5) Laz Alfabesine çok tepki gösteriyorsunuz. Oysa bilmediğiniz bir gerçek var: 1929 yılında Laz Alfabesiyle Lazca olarak Sohum’da “Mç’ita Muru3xi” adlı gazeteyi ve 1935 yılında yine Lazca Alfabeyi (Alboni) Lazca eğitim verilen okul öğrencileri için yayımlayan İskender 3’itaşi’nin adını hiç duydunuz mu? Lazların büyük şairi ve bilim adamı İskender 3’itaşi’ye ne olduğunu biliyor musunuz? Stalin’in emri üzerine İskender 3’itaşi’nin 1938’de katledildiği iddialarına ne diyorsunuz? Soru 6) 1949’larda hiçbir neden yokken Kazakistan’a sürülen ve yollarda katledilen Lazlardan haberiniz var mı? Bu olayı araştırıp bu insanların haklarını aramayı düşünüyor musunuz? Soru 7) 1989 yılında Abhaz Televizyonuna çıkan ve özetle Megrel-Lazların Gürcü olmadığını açıklayan Megrel-Laz Nugzar Dzhodzhua’ya ne olduğunu biliyor musunuz? Soru 8) Gürcü resmî ideolojisinin inkârcı politikasının kana buladığı Abhazya’dan ayrılmak zorunda kalan onbinlerce Megrel-Laz ve Gürcü için neler yapmayı düşünüyorsunuz? Bugün Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan herkesin, teoride etnik kökeni ne olursa olsun, yurttaş olarak kendi kültürlerini yaşatma hakkı vardır. Bu bölücülük değil, ülke bütünlüğünün “harcı” ve yurttaş olmanın gereğidir. Ancak hiç kimse “kültür kisvesi altında” yabancı bir ülkenin “gizli servis elemanı” gibi çalışma ayrıcalığına sahip değildir. Hele hele de, Lazları “Gürcü resmî ideolojisine alet etmeye” ve bunu beceremeyince de Lazları bir takım Bizans oyunlarıyla “jurnalleyip”, “bölücü” ilân etmeye hiç kimsenin hakkı yoktur. Lot'i K'olxurişi, Ogni Kültür Dergisi, Sayı 4, Mayıs-Haziran 1994