მაბირე ჯაშ არიკი ყოფერენა სუმ ჯიმალეფი. სუმ წანას ნოკეთებუენა, სუმ წანაშ უკულ ჯიმალენქ მირაგადუეს, ნამდა: -ათე დო ათე ქიანას ორენია ართი მაბირე ჯა, ნამუთ ირნერ ნინაშა იბირსია. თიშ რჩქილას ვაუჯგუნია მუთუნი. გინოჭყვიდეს ჯიმალენქ, ნამდა ათე მაბირე ჯაშ ფურცელი ქიშუანი დო მიდართეს. ქიმიოდირთეს სუმ ბორძალი შარას. ართის მიკოჭარუდუ: მით თე შარაშა მიდართასია, მშვიდობიანო დირთასია”. მაჟირა შარას მიკოჭარუდუ: "მით თე მხარეშა მიდართასია, გვიანიშახ ვედირთასია". მასუმას მიკოჭარუდუ: "მით თე შარაშა მიდართასია, ცოცხალი ვედირთასია". უკულაშ ჯიმაქ გინოჭყვიდუ: "მა მიდურქია თე შარაშა.” უნჩაშიქ უწუუ: -სი ე შარაშა ვაგმატინექია. სქან მანგიორო მა დოვღურელედავა. მარა უკლაშიქ ვაურჩქილუ დო მიდართუ. მეურს, მეურს დო ქიმიოდირთუ ართ ოჯახის. მიკაჯინუნ, ყუდეშ წოხოლე დგუ მაბირე ჯა. ფერს იბირს, ფაერ ღურჭულანს, ნამდა ათაქიან გოჯინას დო რჩქილას მუთუნ ვაუჯგუ. თუთაშელა სერიე დო ჯა ირფელაშო აყვავილებულო ჩქუ. თე ბოშიქ გინოჭყვიდუ ნოყველაშ ხირუა. მარა მუნერო იშელას, ჯა მაღალიე. გილუ-მილუ დო ქოძირუ, ნამდა ყუდეს კიბე მიკოპონუ. მოხთუ თე კიბეს ხე დო მიკმუღუნ თეშ, კიბეშ დუთქ ქიგიანთხუ ორთვალს. ქეგეგუ მინჯექ ბურგონი, გეგმოლუ გალე დო ღორუუ: -მინი რექ სია? მუ რჯული კოჩი რექია, ამსერ ჩქიმ ყუჩა ქომოირთუმუნია? -პატონია, ეთი მაბირე ჯაშ ნოყველა მოკოდუა ვიხირიკოვა, -გოტირხუ ე უკლაშ ჯიმაქ. -აბა, მა ართის დაგავალენქია: ათე დო ათე კოს ჟირ რაშეფი ყუნსია. ქემერთი, მიოხირი თი რაშეფი, ქომომიყონი დო მა ათე მაბირე ჯაშ ნოყველას ქემერჩანქია. მიდართუ ე ბოშიქ. იდუ, იდუ დო ქემერთუ, რაშეფი კირუნ თექ. განჯუ კარი, გენწყუ თე რაშეფი დო მოყუნს. ე რაშენს თურმე ზარეფი მიკნობუნუე დო ზარენქ რეკუა ქიდიჭყეს. ქეგეგუ მინჯექ, გეგმოლუ დო დიძახუ: -აი, მინი რექ სია? -მავა რაშეფიშ ოხირუშა მოვრთია, -უწუუ ბოშიქ. -აბა, მავა ზეთუნახე ძღაბი ქომომიყონია დო რაშენს ქემერჩანქია, -კოჩქ უწუუ. მეურს, მეურსი დო შემეხვადუ ტრიალი მინდორქ. ათაქ ოდიარეშ მეტი მუთუნ ვეგიპალუუ. ვართ ჯა, ვართ ქუა, ვართ მუთუნი. სოდგაე შორს მუდგაე ქომოჩქუ, მარა მუ რე, ვაუჩქუ თე საწყალი ბოშის. ხეს მუთუნი ვაუკებუ დო ოშკვირუ. დეხოლუუ დო ქოძირუ, გერი მურსი. "ნამდვილო ომჭკუნსია, -ბოშიქ იფიქრუ, -ჩქიმ სიცოცხლე კოროცხილიენია", მარა გერქ ქომორთუ დო: -გომორძგუა სკანია, -უწუუ ბოშის. -გომორძგუასია. -ჩქიმდა ნუგოშკვირუ, მორთი, აი, ოჭიშის ქეგემდოხოდი დო მა გირსხენქ გაჭირებაშევა, -გერქ უწუუ. ქეგედოხოდუ ე ბოშიქ გერს დო მეულა. ართ დიხას გაჩენდეს. -ასე სი ათაქ გამიჩენდი დო მა თი ზეთუნახე ძღაბის ხელათ ქიმიპონანქია, -გერქ უწუუ ბოშის. დასურო, ვეგშუყოთუმუ გვერდ საათს დო გერქ ლურენჯო ქიმიყონუ ზეთუნახე ცირა. -ასე მა თეს გოვოკურცხინუანქ დო თეშ მოვონწყუქ, ნამდა თექ სი ქოიყოროფუასია. დასურო თაშ ქოქიმინუ. -ასე თენა სი ქოიყუნდას ოსუროვა, -გერქ უწუუ. -ვარი, პატონია, ენა რაშეფიშ მინჯეს მევუყონეოკონია, -ბოშიქ თქუუ. -ე საქვარს მა მიკულუანქია, -გერქ თქუუ, -სი ოსური დოფულია დო. გერქ გინირთუ მზეთუნახავო. ბოშიქ ქემეუყონუ რაშიშ მინჯეს. ი კოჩქ გეხარუ დო ხელათ ქემეჩუ ე რაშეფი უკულაშ ჯიმას, ართ ქისა ოქროშ ფარა ხოლო ქემეჩუ. გიოხუნუ ე ბოშიქ ოსური რაშის დო მაბირე ჯაშ ქიანაშა მიდართეს. შარას გერქ ხოლო ქიგიოჭიშუუ: -თექ ქემეურთია -და, რაშეფი დო ოსური დოვფულათია, მა რაშეფო გინივრთუუქია დო თი კოს ქემეუყონი ჩქიმ დუდია. უკულ თქვა მეუთია დო ათე დო ათე არდგილს გემიცადითია, -გერქ უწუუ ბოშის. დასურო თაშ მიქცუეს. გინირთუ გერქ რაშეფო დო ქემეუყონუ ე ბოშიქ მაბირე ჯაშ პატონს. იქ გეხარუ დო ქემეჩუ გვალო დიდი ნოყველა დო ფარა ხოლო. მომეყონუ ბოშიქ რაშეფი, ოსური, მოლეღუ ფარა დო უცადუ გერს. გერქ ქიგიოჭიშუუ დო უწუუ: -ასე სი მიდურქია, დო ართ ტრიალ მინდორი ქეშეხვადუნია, თექ ართ ჯა გეჩანდას იყინია, თიშ ჯინჯიშა ქემეურქი, ლურ მეგენდომებუ, მარა მუთუნერო ვედილურუა, ვარა დიღუპუუქია, მთელი სქანი ნახანდილა წყარიშა ქინოიცენსია. გიგნოჯვიდეს ართიანიშ გერქ მიდართუ მუშ შარაშა. ენეფითი მეულა დასურო ქეშეხვადუ თე მინდორქ. -ოხ, დიდაღურელია, მუჭო მალურუაფუნია, ბოშიქ თქუუ, -მორთი, ქიდივლურუათია. რაშეფი ჯას ქიმკაკირეს, მაბირე ფურცელი შკას ქინშედვეს დო ქიდილურუეს. თაქ მიკილუ უნჩაშ ჯიმაქ. ქიგიოჯინუ; ა, მუშ ჯიმას ვალურსო ამარ?! "მა მუდა წანაე გინულირ ვორექი დო მუთუნქ ვამაშუუ დო თე ირფეელი ქუშიიბუნია", დეხარბუ. დოყვილუ ლურენჯი ჯიმა, დოთხორუ. ირფელი მოლეღუ დო მოლართუ. ყუჩა ქომორთუ, ქორწილიშოთ ქიდიჭყუ მზადება. თე გერქ ქომორთუ კინ თე არდგილიშა, გაცოცხლუ თე უკულაში ჯიმა. გიზილოკუუ თე ბოშიქ: "მუსხანიენია ნოვლურუექია”. -ატ, სი ღურელია, სოენია სკან ოსურია, სკან რაშეფი დო სკანი მაბირე ფურცელია. ჩქიმი სიტყვა მუშენ გოტახია. ა, სი თე ძონძეფი, ქინკიქუნია, სახეს ჭარიკი გიკეთია; ამსერ სკანი ჯიმა იქორწინებუნია, თექ ქემერთია დო ხალხის ქოთხიია: შკა შეფას ქოდოიდგანია სკანი დო ქემერჩანია ღვინი, ყვალი დო ქობალია. ჟირი სიტყვაშ ნება ხოლო ქითხიია. უკულ დიო ყვალს ქოკითხია, უკულ ქობალს დო უკულ ღვინსია: "მუ გარჭირებუნანია". მა თექ ვიპიიქ ფულირი დო თინეფიშ მანგიორო მა გიპასუხენქია. ქოთ თეშ მიქცუ თე ბოშიქ, მუჭოთ გერქ დაარიგუ. შკა კამპანია ქორე დო ყვალს ოკითხუ თე ბოში: -ყვალია, სი მუ გარჭირებუ, ქომიწიია. -მუა და, მომჭვალესია, გომწურესია, დომკვეთესია, გიშამიღესია, დომჭკირეს დო ასე ამარ მჭკუნანია. -ქობალია, სი მუქ გაიჭირდუა? -მუა და, დიო ქომომიყონესია, უკულ დომქუესია, დომზუესია, დომჭვესია დო ასე ამარ მჭკუნანია. -ღვინი, სი მუქ გაიჭირდუა? -მა ვამკითხათია, ჩქიმ დუდიშა ირფელს გიგნულებუნია. დიო ბინეხი ვორდია, უკული ყურძენია, უკულ დომჭახესია დო ასე მშუნანია. ბრელი მოცქვანს დო ბრელით მოგორანსია. მარა სი მუ გარჭირებუნია, სი ცოდავა გვალა კონკეფი მიკორქუნსია? -ვაი, თქვა ცოდეფია, ასე ჯგირო ქომირჩქილითია: სუმი ჯიმალეფი ვორდითია, სუმ წანას ყუდეს ვაკეთენდითია. უკულ მივრაგადეთია, მაბირე ჯაშ ნოყველა ქომიშიიბუდესიკოვა. მიდავრთითია დო სუმ ბორძალ შარას ქემვოდირთითია. ართის მიკოჭარუდუა; "მიქით თაურე იდასი, გამარჯვებულო დირთას”; მაჟირას მიკოჭარუდუა; "მიქით, თაურე იდასი, გვიანო დირთას". მასუმას მიკოჭარუდუა; "მიქით თაურე იდასი, ვედირთას". ჯიმალენქ შემეცოდუა, თინეფიშ ღურას ჩქიმ ღურა ვოსხუნე დო თი შარაშა მა მიდავრთია. ირფელ ქივშიი დო ყუჩა მივშია. შარას ქოდმალურუა; უნჩაში ჯიმაქ ლურენჯო დოპილუა, თექ დომთხორუა. მიდგაქიე ქომორთუ დო გამაცოცხლუა. ყუჩა მოლავრთია დო ამარ მუს ვორწყექია: ჩქიმ უნჩაშ ჯიმა, ჩქიმი ოსურიშა გვირგვინს გითმიდგუნსია. გეგნიწყუ ჭარიკი. ოსურქ მიორკიოუ, გეგნოსხაპუ დო მუშ ქომოს ქახუტოლუ. ხალხიქ ოჭოფუ უნჩაშ ჯიმა დო რაშიშ კუდელს ქინკუსკუეს. ოსარგულუუ რაშიქ დო გიშალუ შურქ. გეჩაღუ ქორწილქ. გემარჯვუ სიმართლექ.   მაბირე ჯაშ პაშურა ყოფერენან სუმ ჯუმალეფე. სუმ წანას კიდუფტერენან ოხორი, სუმ წანაშ კულე ჯუმალეფექ ოკუითქვეს: -ამ დო ამ ქიანას ორენჲა არ მაბირე ჯა, ნამუთ ირი ნენაშა იბირსჲა. ეჲა ოყუჯუს მუთუ ვარ უჯგინჲა. დოლინგონეს ჯუმალეფექ, ამ მაბირე ჯაშ ბუტკა დოგორესკონი დო მენდახთეს. ქონოდგითეს სუმ ბორძალი გზას. არის მეკაჭარუტუ: მიქ ამ გზაშა მენდახთასჲა, მოწყვინერი უკუნიქთასჲა”. მაჟურანი გზას მეკაჭარუტუ: “მიქ ამკელე მენდახთასჲა, ჲანობაშაქის ვარ გუიქთასჲა”. მასუმას მეკაჭარუტუ: “მიქ ამ გზაშა მენდახთასჲა, საღი ვარ გუიქთასჲა”. უკლაშე ჯუმაქ დოლინგონუ: “მა მენდაფთამინონჲა ამ გზაშა” უმჩანექ უწუ: -სი ამ გზაშა ვარ მემაშქვინენჲა. სქანი მენჯელო მა დობღურელეტაჲა. მარა უკლაქ ვარ ნუსიმინუ დო მენდახთუ. ნულუნ, ნულუნ დო ქონოდგითუ არ ოჯაღის. მენდაწკედუში, ოხორიშ წოხლე დგინ მაბირე ჯა. ეფერი იბირს, ეფერი ჭურჭულაფს, ემუს ოწკომილუ დო ოსიმინუს მუთუ ვარ უჯგინ. თუთაშელა სერი რენ დო ჯა მთელი ფუქირელი მოჩქინს. ამ ბიჭიქ დოლინგონუ მორჩი იხირუკონი. მარა მუჭო ეშახთას, ჯა მაღალი რენ. გოხთუ-მოხთუ დო ქოძირუ, ოხორის კიბე ნოდგინ. მოთხუ ამ კიბეს ხე დო ნიმერსში, კიბეშ დუდი ქოგეანთხუ ოთვალეს. ქოგნუ მანჯექ რაგადი, გამატკვაცუ გალე დო დიმღორუ: -მი რე სიჲა? მუ ჯინსიშ კოჩი რეჲა, ამსერი ჩქიმი ოხორიშა ნა მოგიხთიმუნჲა?! -დუდპახიჲა, ამ მაბირე ჯაშ მორჩი მინტუ ვიხირიკონჲა -გოტროხუ ე ჭიტა ჯუმა. -ჰელე, მა არ ჩინადვა მიღუნ სქანიშენი: ამ დო ამ კოჩის ჟურ რაში უყონუნჲა. ქომეხთი, ნუხირი ემ რაშეფე, ქომომიყონი დო მა ამ მაბირე ჯაშ მორჩი ქომექჩაფჲა. მენდახთუ ე ბიჭი. იდუ, იდუ დო ქომეხთუ რაშეფე ნა ნოკირტუ სვაშა. გონწკუ ნეკნა, ქაეწკუ ე რაშეფე დო ნიყონოფს. ე რაშეფეს მეგერემ ოწკირალონეფე მეკაბუნტერენ დო ოწკირალუს ქოგეჭკეს. ქოგნუ მანჯექ, გამოლუ დო დიჯოხუ: -აჲ, მი რე სიჲა? -მაჲა რაშეფე ოხირუშა მოფთიჲა, -უწუ ბიჭიქ. -ჰელე მაჲა ზეთუნახე კულანი ქომომიყონიჲა დო რაშეფე ქომექჩაფჲა, -უწუ კოჩიქ. ნულუნ, ნულუნ დო ქომოხვადუ არ მჩირე მტკური ოჯვაჯე. აქ ტკაშ მეტა მუთუ ვარ იძირენ. ვართი ჯა, ვართი ქვა, ვართი მუთუ. სოთხანი მენდრა მუთხანი ქომოჩქინს, მარა მუ რენ, ვარ უჩქინ ამ ბედიხამანცა ბიჭის. ხეს მუთუ ვარ ოქაჩუნ დო აშქურინენ. ნახოლუ დო ქოძირუ, მგერი მულუნ. "მთინითი ომჭკომასუნონჲა. -იზმონუ ბიჭიქ, -სქიდალა ჩქიმი კოროცხელი რენჲა”, მარა მგერი ქომოხთუ დო: -გეჯგინაფა სქანიჲა, -უწუ ბიჭის. -გეგაჯგინასჲა. -ჩქიმდა მოთ გაშქურინენ. მოხთი, აჲა კაპულას ქოგემხედი დო მა მოგოშლეთინაფჲა, -მგერიქ უწუ. ქეგეხედუ ე ბიჭიქ მგერის დო ნულუნან. არ სვას დოდგითეს. -აწი სი აქ დომიყონდი დო მა აჲა ზეთუნახე კულანი არშვაჯის ქომოვიყონოფჲა, -მგერიქ უწუ ბიჭის. მთინითი, გვერდი საატიშაქის მგერიქ ნჯირელი ქომოიყონუ ზეთუნახე კულანი. -აწი მა აჲა გოვოკურცხინაფჲა დო ეშო პამინონქი, ამუქ სი ქოგიყოროფსჲა. მთინითი ეშო ყუ. -აწი აჲა სი ქოგიყონუტას, ოხორჯა დოგაყვასჲა, -უწუ მგერიქ. -ვარ, დუდპახიჲა, აჲა რაშეფეშ მანჯეს მევუყონამინონ ჲა, -თქუ ბიჭიქ. -ამ დულჲა მა პწოფხამინონჲა, -თქუ მგერიქ, -სი ოხორჯა დომფული ჲადო. მგერი ზეთუნახე დიყუ. ბიჭიქ ქონუყონუ რაშიშ მანჯეს. ემ კოჩიქ იხელუ დო არშვაჯის ქომეჩუ ე რაშეფე ჭიტა ჯუმას, ართ ქისა ოქროშ ფარა ხოლო ქომეჩუ. გიოხუნუ ე ბიჭიქ ოხორჯა რაშის დო მაბირე ჯაშ ქიანაშა მენდახთუ. გზას მგერითი ქოგეჭიშუ: -ქომეკულურთნა, რაშეფე დო ოხორჯა დომფულათჲა, მა რაშეფე დოვიყვამინონჲა დო ემ კოჩის ქონუყონი თი ჩქიმიჲა. ოკულე თქვან იდითჲა დო ამ დო ამ სვას დომიყონდითჲა, -უწუ მგერიქ ბიჭის. მთინითი ეშო ყვეს. მგერი რაშეფე დიყუ დო ქონუყონუ ამ ბიჭიქ მაბირე ჯაშ მანჯეს. მუქ იხელი დო ქომეჩუ ირიშენ დიდი მორჩი დო ფარა ხოლო. მოიყონუ ბიჭიქ რაშეფე, ოხორჯა, მოიღუ ფარა დო უყონდუ მგერის. მგერი ქოგეჭიშუ დო უწუ: -აწი სი იდაგინონჲა, დო ართ მჩირე მტკური მეგიხვადასუნონჲა, ექ ართ ჯა გეჩანსჲა, ჯინჯი მუშიშა მეხთაში, ნჯირი მოგიხთეფსჲა, მარა ვარ ინჯირაჲა, ვარნა გონდუნაგინონჲა, მთელი სქანი ნახანდილა წკარიშა დოლიბღენჲა. გოლაჯუნდეს ართიქართიშა დო მგერი მენდახთუ გზა მუშიშა. ენთეფეთი ნულუნან დო მთინითი მოხვადეს ეჲა მტკური. -ოხ, ნანაღურელიჲა, მუჭო მანჯირენჲა, თქუ ბიჭიქ, -მოხთი, ქოდოვონჯირაჲა. რაშეფე ჯას ქომეკირეს, მაბირე ბუტკა ოშქენას მეშადვეს დო ქოდინჯირეს. აქ მეკილუ უმჩანე ჯუმაქ. გეოწკედუში; ა, ჯუმა მუში ვარ ინჯირასი აქ?! "მა მუკო წანა რენ გოლახთიმერი ვორე დო მუთუ ვარ მოვოგი დო ამუქ ირხოლო მოგერენჲა”, დვახარბუ. დოყვილუ მანჯირალე ჯუმა, ქოდოხვუ. ირხოლო ჲეზდუ დო იგზალუ. ოხორიშა მოხთუში ჭანდა შენი ოხაზირუ ქოგეჭკუ. აჲა მგერი ქომოხთუ ემ სვაშა, დოსაღუ აჲა ჭიტა ჯუმა. ოხიჭიმბუ ბიჭი: “მუკო ორა მინჯირამუნჲა”. -ატ, სი ღურელიჲა, სო რენჲა სქანი ოსურიჲა, სქანი რაშეფე დო სქანი მაბირე ბუტკაჲა. ჩქიმი თქვალა მუშენი გოტახიჲა. ა, სი ფაჭავრა, დოლიქუნიჲა, პიჯის ჭარიკი მუიდვიჲა; ამსერი ჯუმა სქანი იჩილენჲა, ექ ქომეხთიჲა დო ხალკის აკვანდიჲა: ოშქენა შეფას ქოდოგიდგანჲა ორძო დო ქომექჩანჲა ღვინი, ყვალი დო ქოვალიჲა. ჟურ თქვალაშ იზნითი აკვანდიჲა. ოკულე წოხლე ყვალის ქოკითხიჲა, ოკულე ქოვალის დო ოკულე ღვინისჲა: “მუ მეგაჭირესჲა”. მა ექ ვიყვერ მფულერი დო ენთეფეშ მენჯელო მა გუგიქთირამინონჲა. ყუ ირხოლო ემ ბიჭიქ, მუჭო მგერიქ ნა ჩინადუ. ოშქენა ჭანდა ქორენ დო ყვალის კითხუფს ემ ბიჭიქ: -ყვალიჲა, სი მუ მეგაჭირუ, დომიწვიჲა. -მუ დო, დომჭინახესჲა, დომწირესჲა, დომკვათესჲა, გოშამიღესჲა, დომჭკირეს დო აწი აქ მჭკომუფანჲა. -ქოვალიჲა, სი მუ მეგაჭირუჲა? -მუდო, წოხლე ქომომიყონესჲა, ოკულე დომფქვესჲა, დომზესჲა, დომჭვესჲა დო აწი აქ მჭკომუფანჲა. -ღვინიჲა, სი მუ მეგაჭირუჲა? -მა ვა მკითხესჲა, თი ჩქიმიშა ირხოლო გოლუხთიმუნჲა. წოხლე ბინეხი ვორტიჲა, ოკულე ყურძენიჲა, ოკულე დომჭინახესჲა დო აწი მშუფანჲა. დიდოქ მომცქვაფს დო დიდოქ გემოკითხაფსჲა. მარა სი მუ მეგაჭირუჲა, სი ზავალი, მთელი დოხარელი ფაჭავრაფე ნა დოლოგოქუნსჲა? -ვაჲ, თქვან ზავალეფეჲა, აწი კაი მისიმინითჲა: სუმ ჯუმალეფე ვორტითჲა, სუმ წანას ოხორი პკიდუფტითჲა. ოკულე ოკოვითქვითჲა, მაბირე ჯაშ მორჩი დობგორითკონჲა. მენდაფთითჲა დო სუმ ბორძალ გზას მევოდგითითჲა. არის მეკაჭარტუჲა: “მიქ ამკელე იდას, ჯგინაფათენ გუიქთასჲა”; მაჟურანის მეკაჭარტუჲა: "მიქ ამკელე იდას, ჲანო უკუნიქთასჲა”. მასუმანის მეკაჭარტუჲა: "მიქ ამკელე იდას, ვარ უკუნიქთასჲა”. ჯუმალეფე გურის მემაჭუ, ენთეფეშ ღურაშენ კაი ღურა ჩქიმი მაწონუ დო ემ გზაშა მა მენდაფთიჲა. ირხოლო მოვოგი დო ოხორიშა მევიტიში გზას დომანჯირუჲა; უმჩანე ჯუმაქ ვინჯირტიში დომპილუჲა, ექ დომხვუჲა. მითხანიქ ქომოხთუ დო დომოსაღუჲა. ოხორიშა მოფთი დო აქ მუს ვოწკედიჲა: ჩქიმი უმჩანე ჯუმაქ ოხორჯა ჩქიმი კალა იჩილენჲა. ეკიწკუ ჭარიკი. ოხორჯაქ ნოკირუ, უნკაპუ დო ქიმოჯი მუშის დოლვაქიტუ. ხალკიქ ოჭოფუ უმჩანე ჯუმა დო რაშიშ კუდელის მეკუმბინეს. ჯგირალუ რაშიქ დო გოშალუ შური. დიყუ ჭანდა. გეჯგინუ მთინობაქ.