ANASAYFA

MERAKLI BİR DOST: MAYMUN

Ekvator'un 40° kuzey ve 40° güney enlemleri arasında rastlanırlar. Avrupa'da yalnız Cebelitarık kıyılarında bulunurlar. Bunların da Afrika'dan geldikleri sanılmaktadır. İki grupta incelenirler: Asya ve Afrika'daki Eski Dünya maymunları ve Orta ve Güney Amerika'daki Yeni Dünya maymunları. Yeni Dünya maymunlarına, Güney Amerika'nın sulak ormanlarında bol rastlanır. Kuyruklarını üçüncü bir el gibi kullanırlar. İki beyin yarı küresinden biri kuyruğu ötekisi de diğer vücut olaylarını yönetir.

Eski Dünya maymunları hafif ve ufak bedenlidir. Beyinleri daha büyük ve karmaşık olduğundan Yeni Dünya maymunlarından üstündür. Çok kısa kuyrukları vardır. Kuyrukları; denge, durum ve haberleşme için önemlidir. Maymunun kuyruğu vücudunun dili gibidir. Maymunun kuyruğunu tutuş vaziyeti, onun sosyal ve hissi durumunu belirtir. Maymunların ayak, taban ve yüzlerinin dışında vücutları tüylüdür. Kaba etleri kılsız olanlar da vardır. Kılsız yerleri kırmızımsı veya mavi renktedir. Büyüklükleri çok değişiktir. Uzunlukları 12-13 santim olan makiler, sahibinin cebinde giden marmosetten ve 300 kilo ağırlığı olan goril gibi farklı tipleri vardır.

Koku alma duyuları çok zayıf olmasına rağmen, görme ve işitmeleri güçlüdür. Çoğunlukla gündüz faaldirler. Hepsi otçul memelidir. Ağaç filizleri, yaprak, çiçek, tohum ve meyveler başlıca yiyecekleridir. Bunun yanında böcek, yumurta ve leş yiyenleri de vardır. Çoğu gruplar halinde tecrübeli bir erkeğin başkanlığında yaşar. Birkaç dişi ve yavrulardan meydana gelen tek erkekli gruplar da vardır. Hamilelik devreleri türlerde farklıdır.

Doğu Brezilya'da yaşayan kuyruğu beyaz halkalı kuisiti’nin gebelik süresi 3,5 aydır. Dişiler yavrularını göğüslerinde veya sırtlarında taşır. Aşırı derecede sevgi gösterirler. Tehlike karşısında erkek sürüyü kahramanca savunur. Maymunların vücutları tırmanmaya, sıçramaya, el ve ayakları da kavramaya uygundur. El ve ayaklar beş parmaklıdır. Yiyeceklerini ağızlarına elleriyle götürürler. Ellerlini kullanma cambazıdırlar.

Goriller, babuinler, orangutanlar; bazı zamanlar silah olarak taş ve sopa fırlatırlar. Fındık kırmak için taş kullanırlar. Arıların kovanlarından çubuk ile bal çekerler. Zarar veren düşmanlarını sopa ile kovalarlar. Ağızlarında çiğnedikleri yaprakları ağaç deliklerine tıkarlar ve içinin su ile dolmasını beklerler.

Maymunlar çok meraklı hayvanlardır. Yüksek bir yerde duran bir şeyi almak için çare ararlar ve bulurlar. Ancak insanlara hizmet etmeyi öğrenemezler. Maymunlar küçükken, çok sevimli, zeki, şamatacıdırlar ve sahiplerini tanırlar. Ancak yaşlanınca, haşarılaşırlar. Bazen insana saldırırlar. Gençliklerinde zeki iken, kolayca öğrenebilirler. Yaşlanınca akılları azalır ve saldırgan olurlar. Maymunlar akıllı hayvanlar değildir, onun için öğrenemezler. Ancak taklitçi oldukları için, insanlardan gördüklerini taklit ederler. İnsan vücut hücresinde 46 kromozom olmasına rağmen, maymun tiplerinde farklılık vardır. Rhesus adlı maymun tipinde 42; gorilde şempanzelerde de 48 kromozom vardır.