HANTAL FAKAT HIZLI: AYI
Ayılar çok hantal görünüşlü hayvanlardır. Ancak saatte 60 km hızla koşabilirler. Çok kuvvetli olan ayıların bazı türleri 2-3 metrelik cüsseleriyle ağaç tepelerine tırmanıp vakitlerini orada geçirirler. Genellikle bitkilerle beslenen ayılar, yiyecek bulmak için 30 metre yüksekliğe bile tırmanabilirler. Görme ve işitme duyuları çok zayıf olan ayıların burunları çok iyi koku alır.
30 veya 40 yıl yaşayan ayılar, üç yaşında cinsel olgunluğa erişir. İlk cinsel deneyimini yaşamak için üç-dört yıl daha beklemeleri gerekir. Dişiye sahip olma savaşında başarılı olması için güçlü bir ayı olması gerekir. Diğer ayıların, onun heybetinden korkup, meydanı ona terk etmesi için 6-7 yaşına kadar bekleyen erkek ayılar, yılda bir, çok şanslıysa iki kez çiftleşir.
Döllenmiş annenin iyi beslenmesi gerekir. Hamilelik süresi 240 gündür. 500 gram civarındaki yeni doğmuş yavruların gözleri bir ayda açılır. Annelerinin yanında, yaşamı öğrenme süreçleri ise 2-2,5 yıl sürer. Üç yıl sonra anne ayı yavrularını tamamen terk eder. Genellikle üç yavru doğuran ayılar bahara kadar onları sütle beslerler. Yeni doğmuş yavrunun boyu ortalama olarak 30 santim uzunluğunda, ağırlığı ise 700 gram kadardır. Yavrular kör, dişsiz ve tüysüz doğarlar. Yavrular mağaradan çıktıklarında anne, yavrularını korumak zorundadır. Yoksa avcılar ya da erkek ayılar tarafından öldürülebilirler.
Sonbaharda kış uykusuna yatan ayılar ilkbahara kadar kuru dal ve otlarla döşenmiş, güvenli barınaklarından hiç çıkmazlar. Kış uykusuna yatmadan önce de fazlaca yiyecek yerler. Derilerinin altındaki yağ tabakasını artırmak için bol miktarda kayın kozalağı ve kestane tüketirler. Vücutlarında yağ depolamak zorundadırlar. Çünkü ilkbaharda barınaklarından çıktıklarında kilolarından çoğunu kaybetmiş olurlar. Ayılar, hibernasyon (Kış uykusu) sırasında, normalde dakikada 40- 60 olan kalp atışlarını, 8-12'ye indirirler. Vücut ısıları 3-7 derece düşer. Hibernasyon sırasında üre ve katı atıkları ziyan etmezler. Üreyi yeniden kullanılabilir proteine dönüştürme mekanizması, sadece ayılarda var. Yüzlerce kilo ağırlığındaki ayılarda, kış uykusu sırasında kemik erimesi görülmez. Ayılarda, kış uykusu sırasında kan dolaşımında yüzde 80-90'lara varan yavaşlamaya karşı, kalp krizine şimdiye kadar hiç rastlanmamıştır.
|