ANASAYFA

BAŞBAKAN REFİK SAYDAM

1881’de İstanbul’da doğdu. Askeri Tıp Okulunu doktor yüzbaşı olarak bitirdi. Berlin Askeri Tıp Akademisinde Brandenburg, Danzig, Spandou ve Scharite’de okudu. Darülfünun Tıp Fakültesinde müderrislik yaptı. Balkan savaşı sırasında Antalya ve Çatalca cephesinde kolera hastalığına karşı çalışmalar yaptı. 1914’de Sahra Genel Sağlık Müfettiş Muavini oldu. Bu dönemde Bakteriyoloji Enstitüsünü örgütledi. Tifo, dizanteri, veba ve kolera aşılarının, tetanos ve dizanteri serumlarının burada üretilmesini sağladı. Böylece Birinci Dünya Savaşı boyunca Osmanlı ordusunun aşı ve serum ihtiyacı karşılandı. Salgın hastalıklarla mücadeleye Hasankale cephe hizmetinde devam etti.

Tifüse karşı hazırladığı aşı, tıp literatürüne girdi. Bu aşı Birinci Dünya Savaşı sırasında Alman ordusunda ve Kurtuluş Savaşında kullanıldı. 1919 yılında 9. Kolordu Sağlık Müfettişi Muavinliği görevi ile Mustafa Kemal ile birlikte Samsun’a çıkanlar arasındaydı. Erzurum’da Mustafa Kemal’in karargâhı dağıtılınca, Erzurum askeri hastanesi bulaşıcı hastalıklar servisi şefliğine atandı. Ancak bu görevi kabul etmedi. Ordudan ayrıldı. Erzurum ve Sivas Kongresi çalışmalarına katıldı.

1920’de Beyazıt’tan milletvekili seçilerek meclise girdi. İkinci dönemden başlayarak İstanbul milletvekili oldu. Aynı yıl Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı seçildi. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Sağlık Bakanı oldu. Bu göreve 14 yıl boyunca devam etti. Bu dönemde sağlık hizmetlerine destek verdi. 1924’de Ankara ve sonra da Erzurum, Diyarbakır, Sivas ve diğer birçok ilde hastaneler, doğum ve çocuk bakımevleri açtı. Bu alanda eleman yetişti¬rilmesi için sağlık kursları, tıp öğrenci yurtları açtı. 1928’de Hıfzıssıhha Enstitüsü ve Okulunu, İstanbul ve Ankara’da verem savaş dispanserlerini kurdu.

1938’den sonra İçişleri Bakanlığı, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği ve 15 yıl boyunca da Kızılay Başkanlığı yaptı. Almanca ve Fransızca biliyordu. 11. ve 12 hükümetlerde Başbakanlık yaptı (1939- 1942). Bekâr olan Refik Saydam, 7 Temmuz 1942 tarihinde İstanbul’da öldü.