|
AZİMLİ GERGEDAN
Gergedan, gergedangiller (Rhinocerotidae) familyasındandır. Filden sonra, günümüze kadar soyunu sürdürebilmiş iri bir hayvan türüdür. Günümüz gergedanlarının beş türü vardır. Bu türlerden üçü Asya'da, ikisi de Afrika'da yaşar. Bütün türler de iri yapılıdır. Kısa ve kalın bacakları vardır. Her ayağında geniş ve kalın bir tırnakla çevrilmiş üç parmağı vardır. Başları iri ve ağırdır. Kulakları geniştir. Ucu püsküllü olan kuyrukları ince ve çok kısadır. Derileri oldukça kalındır. Kulaklarının tepesindeki tüy tutamları ile kuyruk püskülleri dışında tamamen çıplaktır. Türler arasındaki en önemli fark, burunlarının üstündeki boynuzların sayısıdır. Bu boynuzlar bir veya iki tanedir. Asya'da yaşayan üç türünden ikisi tek boynuzlu, diğer Asya türü ile iki Afrika türü çift boynuzludur. İçlerinde en iri olanı beyaz gergedandır. Bunun ağırlığı beş ton kadardır. Gergedanların boynuzu kemikten değil; saç, kıl ve tırnakların yapısındaki keratin adlı lifsi bir proteindendir.
Gergedanlar otçul hayvanlardır. Genellikle tek başlarına veya aile gruplarıyla geniş otlaklarda, çalılık ve bataklık yerlerde yaşarlar. Ancak Sumatra gergedanı sık ormanlarda yaşar. Görme duyuları zayıftır. Ne var ki koku alma ve işitme duyguları çok güçlüdür. Kendilerinden daha güçlü düşmanları yoktur. Gergedanlar insanlarla karşılaştıklarında çoğunlukla kaçmayı seçerler. Eğer kızgın bir erkek veya yeni doğum yapmış bir dişi bilmediği bir koku veya ses duyarsa hiç düşünmeden de saldırabilir. O kadar iri olmasına karşılık, gergedan hiç de hantal bir hayvan değildir. Saatte 45 km bir hızla koşabilir. Tehlike anında koca gövdesiyle çevik hareket edebilir.
At ve eşek gibi tek toynaklı olan bu memeli hayvan günümüzde sadece Afrika, Hindistan, Malezya ve Endonezya'da bulunur. Fosillerden anladığımız kadarıyla tarih öncesi dönemde Avrupa'da da gergedanlar yaşamış. Avrupa’da soyu tükenmiş bu türler, daha soğuk olan Avrupa ikliminde yaşayabilmek için yumuşak tüylü bir posta sahipmiş. Bu da fosillerden anlaşılmaktadır. Bir yandan insanların yerleşmesiyle gergedanların doğal yaşam alanları daraldı. Diğer yandan da boynuzları için gergedanlar avlandılar. Bu sebeple de günümüzde doğada yabani yaşayan gergedanların sayısı oldukça azalmıştır.
|
LAZURİ
