ANASAYFA

UKRAYNA CUMHURİYETİ

Ukrayna Cumhuriyeti (Ukrayina), Doğu Avrupa'da yer alan, doğusunda Rusya, kuzeyinde Beyaz Rusya, batısında Polonya, Slovakya ve Macaristan, güneybatısında Romanya ve Moldova, güneyinde Karadeniz ve Azak denizi bulunan bir devlettir. Yüzölçümü 603.628 km2, nüfusu 45.905.000 kişi, başkenti Kiev olan ülkenin diğer büyük şehirleri; Akmescit, Dnipropetrovsk, Donetsk, Harkiv, Lugansk, Lviv, Odessa’dır.

Ukrayna, Slavlardan önce İskitler, Hunlar, Hazar Kağanlığı, Kıpçaklar, Peçenekler, Kumanlar, Oğuzlar ve Altınordu Devleti ve Osmanlı Devleti tarafından kontrol edilmiştir. Kiev 9. yüzyılın ortalarına kadar Hazar Kağanlığı'nın bir parçasıydı. 9. yüzyılda kurulan ve ilk Rus devleti olan Kiev Prensliği, 13. asırda Moğol saldırılarına maruz kalarak yıkıldı. 14. yüzyılda Ukrayna topraklarının doğu kısmı Kiev dahil Litvanya Grandüklüğü’nün eline geçti. Batı kısımlar ise Lehistan Krallığı’nın bir parçası haline geldi. 1648 yılında Kazaklar Rusya'nın desteğiyle Lehistan'a karşı büyük bir ayaklanma çıkardılar. Bu ayaklanmada başarılı olan Kazaklar Lehistan'dan özerklik kazanarak Zaporizya'da tarihteki ilk Ukrayna devleti olan Kazak Atamanlığını kurdular. 17. yüzyılın ikinci yarısında bu bölge Lehistan, Osmanlı Devleti ve Çarlık Rusya’sı arasında büyük çekişmelere sahne oldu. Ancak Lehistan ve Osmanlı Devleti'nin zayıflaması üzerine bu durumdan Rusya kârlı çıktı. 18. yüzyılın sonunda Lehistan'ın parçalanması sonucu Rusya, Ukrayna'nın büyük bir bölümüne el koydu. 1919 yılında Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Bu cumhuriyet 1922 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ni meydana getiren 15 cumhuriyetten biri oldu. 8 Aralık 1991 yılında Rusya, Belarus ve Ukrayna ortak bir karar alarak Sovyetler Birliği'ni resmen ortadan kaldırmaya karar verdiler. Bağımsız Devletler Topluluğu ilan edildi ve Ukrayna bağımsız bir ülke haline geldi.

Ülke nüfusunun %72,7’sini Ukrainler, %22’sini Ruslar, %5,3’ünü diğer milletler (Tatarlar, Belaruslar, Moldovanlar, Bulgarlar, Macarlar, Lehler, Yunanlar, Almanlar, Yahudiler, Ermeniler, Çingeneler, Azeriler, Gürcüler vd.) oluşturmaktadır. Halkın %67’si şehirlerde, %33’ü köylerde yaşamaktadır. Eğitimin Ukraynaca yapıldığı ülkede Rusça, Rumence, Lehçe, Bulgarca, Macarca, Fransızca, Almanca, İspanyolca ve İngilizcenin kullanıldığı okullar da vardır. Ülkede 140’tan fazla yüksek öğretim kurumu ile Ukrayna Cumhuriyeti Bilimler Akademisine bağlı çok sayıda ilmi çalışmalar yapan kurum vardır.

Ülke toprakları, Doğu Avrupa ovasının büyük bölümünü kaplar. Kuzeydoğusunda Orta Rusya platosunun bir uzantısı yer alır. Karadeniz kıyıları boyunca uzanan Karadeniz düzlüğü, Kırım yarımadasında Kuzey Kırım düzlüğünü meydana getirir. Karadeniz ile Azak denizi arasında kalan Kırım dağları birbirine paralel üç alçak sıradan meydana gelir. Başlıca akarsuları Dinyester ve Dinyeper nehirleri olup, Azak-Karadeniz havzasına doğru akarlar. Ukrayna ılıman bir iklim kuşağında yer alır. Manganez cevheri bakımından dünyanın en zengin bölgelerinden olan ülkede ayrıca önemli miktarda demir cevheri bulunur.

Ekonomi tarım ve sanayiye dayalıdır. Tarımda makine yaygın şekilde kullanılır. Ülke çapında yaklaşık 8.000 kollektif çiftlik (Kolhoz) ile 1.700 civarında devlet çiftliği (Sovhoz) vardır. Bu çiftliklerde et ve süt için büyükbaş hayvan beslenir. Ayrıca tahıl, sebze, patates ve şekerpancarı yetiştirilir. Ukrayna’da çelik sanayi gelişmiştir. Ülkede ayrıca metalurji araçları, dizel lokomotifler, televizyon ve traktör üreten fabrikalar vardır. Suni gübre, sülfirik asit ve şeker fabrikaları ekonomide önemli yer tutar. Maden kömürü, büyük çaplı borular ve hurda demir başlıca ihraç ürünleridir. Ukrayna, Doğu Avrupa'nın 2. gelişmiş ülkesidir. Ukrayna'nın gelişmişlik oranı %87,3’tür.