|
LAZ EKMEĞİ MISIR
Mısır, buğdaygiller (Gramineae) familyasından genellikle çok nemli ve sıcak iklim bölgelerinde yetiştirilebilen bir tarım bitkisidir. Tanesindeki ham yağ yulaftan sonra en yüksek değer veren besin maddesidir. 1-2 metre yüksekliğinde olup gövdeleri sert ve diktir. Yaprakları sapsız, geniş, uzun, üst yüzü tüylü, alt yüzü tüysüz olup tabanı ile bir kın halinde gövdeyi sarar. Erkek çiçekler gövdenin ucunda salkım şeklinde dizilmiş başakçıklarda toplanırlar. Çiçekler kavuz adı verilen yaprakçıklarla örtülür. Dişi çiçekler, gövdenin alt ve orta kısımlarındaki yaprakların koltuğundan çıkan ve taşıyıcı yaprakçıklarla örtülü olan, kalınlaşmış, çomak şeklinde bir eksen üzerinde toplanmışlardır. Meyve yani mısır taneleri, açık veya koyu sarı, esmer veya kırmızımsı renklerdedir. Genellikle Haziran ayında ekilip, Eylül ayında hasat edilmekle beraber, bölgelere göre bu hasat daha erken olabilir. Fide döneminde çapalama ve seyreltme yapılır. Meksika ve orta Amerika kökenlidir. 1520'de İspanyollar tarafından Avrupa'ya getirilmiş ve buradan diğer ülkelere yayılmıştır. 1600 yıllarında Suriye yoluyla Mısır’dan Türkiye’ye gelmiştir. Türkiye’de en çok Karadeniz’de yetiştirilir.
Dişi çiçeklerin güneşte kurutulmuş püskülleri, taneleri ve tanelerinden elde edilen yağ kullanılır. Mısır tanelerinde %67 nişasta, %10 azotlu maddeler ve %8 yağ bulunmaktadır. Mısır taneleri doymamış yağ asitleri, nişasta ve A vitamini açısından zengindir. Mısır tanelerinden gıda maddesi ve hayvan yemi olarak faydalanılmaktadır. Mısır tanelerinden elde edilen yağ, yemeklik yağ olarak veya kozmetik sanayinde hammadde olarak kullanılır. Mısır yağı, doymuş yağ asidi miktarının düşük olması sebebiyle damar sertliği olan hastalara yemek yağı olarak tavsiye edilir. Mısır sapları da hayvan yemi olarak, kuru veya taze halde kullanılmaktadır. Mısır püskülü ise tedavide kullanılabilmektedir. Püskülün bileşiminde karbonhidratlar, potasyum, sodyum ve kalsiyum tuzları vardır. İdrar söktürücü, taş düşürücü ve zayıflamayı kolaylaştırıcı olarak kullanılırlar. Sağlık sektöründe ise mısır nişastası, ilaç yapımı ve C vitamini üretiminde kullanılır. Mısır, cildi güzelleştirir ve sıkılaştırır. Çok iyi bir enerji kaynağı olduğundan vücuda enerji verir.
|
LAZURİ
