ANASAYFA

UZUN BOYLU KAVAK

Kavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından Populus cinsini oluşturan hemen bütün taksonları ağaç halinde bulunan, iki evcikli odunsu bitkilerdir. Kavak ağacı ya dişi yada erkektir. Terminal tomurcuklu ender olarak pseudoterminal tomurcukludurlar ve sürgünlere çok sıralı sarmal dizilmişlerdir. Tomurcuklar eşit büyüklükte olmayan çok sayıda pullarla örtülmüştür ve ayrıca bazı taksonları, yapışkan bir madde ile sıvanmıştır. Uzun ve kısa sürgünler belirgindir. Sürgünlerin beş kollu yıldız şeklinde özü vardır.

Çoğunlukla uzun saplı olan yaprakları üçgen, elips, yumurta-yürek biçiminde loplu veya dar şerit halinde olmak üzere değişik formlarda ve boyuttadır. Yaprak ayasının kenarları tam, kaba veya ince dişlidir veya dilimli dişlidir. Kulakçıklar dikkati çekecek şekilde büyüktür. Yaprak sapları yandan basık, dört köşe veya silindiriktir. Kavaklar tohumla üretilebilirlerse de, çimlenme özelliklerini çabuk yitirdiklerinden, bunlar da söğütler gibi vejetatif olarak çelik yoluyla çoğaltılırlar. Sürgün verme özellikleri fazladır. Işık ağaçlarıdır, hızlı büyürler; akarsu kenarlarında ve dolma arazide iyi gelişirler. Durgun sulu yerlerde, ağır topraklarda iyi gelişme gösteremezler. Genelde sığ bir kök sistemi yaparlar.

Dişi kavak ağaçları üzerindeki tohum salkımlarında oluşan ve olgunlaşmış tohumu taşıyan pamukçuklar, Mayıs ayında uçarak etrafa yayılırlar. İnsan sağlığına hiçbir zararlı etkisi bulunmayan ve kısa süre etrafta uçuşmaktan başka bir zararı olmayan bu pamukçuklar polen değil, ağacın tohumlarının rüzgârla uzak mesafelere taşınmasını sağlayan tabii birer paraşüttür. Erkek kavak ağaçlarında, henüz yapraklanmadan önce Nisan ayı içinde, 4-5 cm uzunluğunda ve 1-2 cm kalınlığındaki erkek çiçek salkımları oluşmakta ve bunlar olgunlaştıktan sonra içlerindeki polenler rüzgâr vasıtasıyla çevreye yayılmaktadır.

Kalın çaplı kavaklar genellikle kaplama ve kontrplak endüstrisinde değerlendirilmektedir. Kibrit yapımında kavak odunu kullanılmaktadır. Ayrıca tersimat masaları, ambalaj sandıkları, kuru maddeler için fıçılar ile sunta ve yonga-lif levhalarının yapımında kavak odunları geniş ölçüde kullanılmaktadır. Türkiye’de doğal olarak biri melez olmak üzere 5 tür yayılış gösterir: Akkavak (Populus alba), Fırat kavağı (Populus euphratica), Karakavak (Populus nigra), Titrek kavak (Populus tremula), Boz kavak (Populus x canescens) (P. alba x P. tremula melezi).