DUDBUT'K'A

NATOŞİ GLOBALİZA3İAŞİ MANEVRA

NATOşi ok’oxtala Let’oniaşi dudnoğa Rigas ixvenu. Amerik’aşi Ok’ont’aleri Oxen3aleşi (AOO) P’rezident’i George Bushik, Okortura do Uk’rainaşi mak’ature-lobaşa mxuci meçamuşa mevaqonatminonan ya tku. Bushik, mak’ature terepeşa Afganist’ani şeni memişvelit ya u3’u do xolo malime noncğonu dvaç’irenan ya tku. Bushik xolo, İrak’işen var gamaptatminonan yado nena muşis gebaz’gu.

29 Mirk’ani 2004 tariğis Bulgaria, Romania, Lit’vania, Let’onia, Est’onia, Slovak’ia do Sloveniaşi ok’atuten mak’ature muşişi k’oro3xale eçidoanşişa na manz’inu NATOş Rigaşi ok’oxtalas “texdidişi analizepe” ixvenu do t’erorizmi, ubalan3iuri namtini terepe, t’erit’orialuri ok’ok’idinupe do mtelot yeç’k’viduşi silaxepe NATO şeni irişen didi oşkurunoni dulyape na niktu iğarğalinu. NATOşi “moxtasneri vit-vitoxut 3’anaş doloxe” na naqonasunon st’rat’egiape, ktiralaşi p’eriodi do noğirapeş temapeşi jin ixandinu do “globaliza3ia” şeni oxvenu na dvaç’irenpe isimadinu.

Ok’oxtalaşi çodinaşi ognapales NATOşa ok’atuşa namzet’i na ren Albania, Xirvat’ia do Mak’edoniaşa mak’atureloba mutepeşi şeni, 2008 3’anas Portugalis na ixvenasunon ok’oxtalas k’arari na niçinasunon, Serbia, Uçagerma do Bosnia Hersek’ia k’ala k’op’era3ias na naqoninasunon oxoi3’onu do Okortura do Uk’rainaşa “k’ai mesajepe” na niçiu iz’iru. Edo xolo K’avk’asiaş terepeşi dixaş artobaşi becitobaş jin didgitinu. Azerbaycani do Okorturaşi dixaşi artoba k’ala Dağlikk’arabağişi p’roblemi şeni Ok’ont’aleri Na3iapeşi (ON) Emniet’işi K’onseişi k’ararepe k’abuli ixvenas ya itkvinu. Am k’araris, Armeniak Dağlikk’arabağişen, Rusiak Okortura do Moldovaşen kogamaxtas ya itkven.

NATO (North Atlantic Treaty Organization) yani Oçildre At’lant’ik’iş Ak’t’işi Organiza3iak, 9 İgrik’a 1949 tariğis Vaşingt’onişi ak’t’i k’ala k’olekt’iuri ar oçvuşi organiza3ia oqopinot ik’idu. Mak’ature terepek, oşkendari oçvu şeni xeşmaxvencoba mutepeşi omordinu, k’arta tereşi dixaşi artoba, p’olit’ik’uri xemoşletinoba do oçvalobas ar texlik’e aqvaşi ok’oik’atinu do namus nit’k’va3inas na am not’k’va3inu artikartişa xveneri k’abuli oxvenu şeni imza gedvaleri ren.

NATO ik’iduşi SSRA do Yulvaş Blok’işi terepek oçvu mutepeşi ak’t’epe qves do Qini Ok’ok’idinuk sebebi na meçu gzaş ok’ortinu umosi dido oxoi3’onu. Varşovaşi Pakt’i oqopinot na içkinen am ak’t’i, 1955 3’anaşen 1991 3’anaşakis renoba muşi noqonapu. Turkia, Adnan Menderesişi Dudnazirobaşi oras, em ndğaşakis AOO do SSRA şi oşkendas na ikipt’u uk’eleneroba naşkvu do AOOşi k’eleneri p’olit’ik’apeşa kogyoç’k’u, edo aşopetenti 1952 3’anas NATOşa ak’atu.

Andğaneri ndğas NATO do mxuci na meçaps simadepe iğarğalinen do ok’idu muşişi noğira na rt’u SSRA do Yulvaş Blok’işi goşibğuşi sebebiten ağani noğirape igorinen. Na manz’inu int’erna3ionaluri t’erorizmişa k’ap’et’i nodgitinu a3’i albatoba muşi irişen dido na ren ağani misia ren. K’at’astrofapes xalk’epeşa noşveluti 2005 3’anas dido na iqu k’at’astrofapeşk’ule isimadinu. Mara NATOk Bosniaş xalk’işi oğurinuşa çkar var nodgitu.

Xususurot Gladioşi branşepe tito tito oxoi3’onapu do AOOşi İrak’i do Afganist’anişi xegedvus na aqu roli, NATOşa seriozuli k’rit’ik’epe oxvenuşa sebebi iqu. Edo xolo, ONişi k’ararepes NATOşa çkar mutu na var axvenen oxoi3’onuşk’ule, dido grup’epek NATOşa op’ozi3ia komunz’ines. NATO, namtini p’olit’ik’uri frak3iapeşk’elen "t’erorist’uri organiza3ia" oqopinot ocoxinuşati kogyoç’k’u.