|
ÇİMÇİRİŞ ŞURA NA UĞUN OPUT'E: AZLAĞA
Azlağa mskva oput’e, çimçiriş şura gulun ya, mtinişiti eşo ren. Çimçiriş pukirişi oras nostoneri çimçiriş şurak k’oçis xeleba mumers. Çimçiri, memskvaneri zuğap’ici, Dolaqala, t’orocişi avcoba, Sultan Selimişi germa, Noğedişi mcveşi gza, k’oçepe muşişi gamantanuşi didoba steri argument’epek Azlağa k’ala dido mç’ipaşaşi mek’ireri coxope do çkinape renan. Ofi3ialuri coxo muşi Esenkiyi ren. Noğedişi şaraş jin na dgin zuğap’icuri ar oput’e ren. Xopaşi noğaşa 6 km, Noğedişati 9 km mendranoba uğun. Jilentuna k’eleni muşis Zuğauça, 3’alentuna k’eleni muşis Sultan Selimişi germa do Mxigi, yulva k’eleni muşis mont’ra3eri (k’opmişi) do Limanişi oput’e, gyulva k’eleni muşisti Bucaği do Xopa golaz’in.
Xolo muşi steri zuğap’icuri oput’epeşen na renan P’eronti do K’ise k’ala Xopaşi irişen mskva oput’epeşen ar teri ren. Am oput’epeş doloxe, zuğap’ici muşis didi kvapeşi udolobğe, zuğap’ici muşi uok’oxve arxvala Azlağak kodoskidu. Burok’rat’uri k’ult’ura muşi morderi ar oput’e ren. Turketişi dido speropes timçxu Azlağurepek dido yopşa ren. Azlağa, Xopaş oput’epeş doloxe irişen çkinaperi gamantanuşi dodgimoba do didonoba na uğun oput’e ren. Muşeni do, 1909 3’anas ruştiyeşi doguroni koguin3’k’eren. Em 3’anapes 300 xaneşi oqopinot 1.500 k’oçi na skidun dido didi ar oput’e t’eren. Xopaşi do Lazonaşi majura oput’epeşi so3ialuri, ek’onomik’uri do gamantanuri sebepepeş oqopinot dido k’oçepek çkva sotxanepeşa mendaxtes Azlağaşen, xoloti nulurnan eşo.
An3’ineri orapes iptineri doguroni muşik nk’ileri ren majurani oput’epesti na omç’unan sebebepeşi oqopinot. Ar teri jileni k’ele, ar teriti noğas oqopinot jur came dgin oput’es doloxe. Noğaşi came muşik dido mcveşi ist’oriuli noxvene ren. Ar teri İsinas oqopinot, Azlağurepeş k’elen xveneri hukumetis şuçaiş gamaçamuşi sum ok’rebule uğun. Dolaqala coxoni didi rak’ani muşişi dudepes Mariaşina do St’aroşinaşi tutapes dido k’ap’et’işi t’orocişi avcoba kaixvenen, Xopa do manz’ageri regionis dido çkinaperi t’orociş avcobaşi sva ren, aşo tutapes Dolaqalas t'orocepe şeni çergepe ixvenen. Azlağaşi ek’onomik’uri mogapa muşi irişen dido şuçaişi agronomia ren. Azlağuri ar k’oçiş k’elen noxvenaperi memskvaneri bet’onişi şara uğun, mapxaşi tutapes zuğas onçviru şeni Xopa do çkva sotxanepeş k’elen dido k’oçepek mulunan Azlağaşi zuğap’icişa. Azlağaşi doloxe villaşi st’ili oqopinot dido oxorepe kaiz’iren mara bekim entepeş k’onariti doloxveri, muşebura naşkvineri mcveşi Lazişi oxorepeti kaiz’iren. Azlağak mapxaşi orapes k’oçiten yipşen t’exiş k’elen moxtimeri Azlağurepeşi oqopinot. Noğedişi mcveşi gzak Azlağaşi jinik’ele golulut’u mara zuğaşp’icişi gza na ixvenet’u oras dinamit’i dido na ixmarinet’u şeni Azlağaşi Mtutik’vata coxoni svas am mcveşi gzak dont’ru3u. Didopete 1980-1985 3’anapeşakis, Osmanuri-Rusuri limaşi orapes Rusepeşi ontxute, Azlağurepe şk’elen xeten çapa, bergi steri oxmaronepete xveneri am gza doragades do kok’oxves.
İsina, K’azoni, Paçati, K’aravati, Xaldağa, Caxçe, Dolaqala, Qomurz’eni, Meç’ağali, P’ap’ati, Meleniqona, Mskibuğali, Gubi, Çxalurişdixa, Oxvame, İsiyati, Xeşegza, P’ap’ilati, Noğa, Mont’ra3eri, Jilengola, 3’alengola, K’alendere, Ok’epe, Mtutik’vata, K’opmişi, Bozlobiya, M3’ipurz’eni steri coxoni svapek Azlağaşi svape, K’alyoncişi, P’ap’ilaşi, Durakişi, K’uçumet’işi, Mamiyaşi, P’ent’işi, Abcişi, Çavuşişi, Xacimemişi, Boncuşi, Xit’inaşi, Not’ik’enişi, Xacibamişi, Kebarişi, 3’oxusenişi, Xacosmanişi, Bekçişi, Aç’aralişi, 3apaşi, İsak’işi, Alerzişi, Balişi, Xacişi, Menişi, Ment’işi, Sofişi, K’umbişi, Bucaşi, Xacmanağaşi, Çxalurişi, Ustamendişi, Tersişi, Sulumanişi, Çapkunişi, Okebarişi, Alixocaşi, Babamendolişi, Lamişi, Dervişişi, Bostancişi, Eyubişi, Muk’eyedişi, K’in3işi coxoni k’erapekti Azlağaş Lazişi k’erape 3’opxups.
|
TÜRKÇE
