|
MPULAPEŞİ LANDEŞ TUDENİ OPUT'E: MXİGİ
Mxigi, Xopaşen Borçxaşk’ele ulurt’aşi germape mojila şk’ule 3’oxle na iz’iren 40 ocaği na uğun ar oput’e ren. Sultan Selimişi germaş tude na ren do mpulapeşi lande na uğun Xopaşi mağali oput’epeşen ar teri ren. Ofi3ialuri coxo muşi ren Başkoy. Xopaşi noğaşa 7 km mendranoba uğun. Jilentuna muşis Bucaği, 3’alentuna muşis Mxigoba, yulva muşis Azlağa do gyulva muşis Jurp’ici gosvareli ren.
Yavuz Sultan Selimik, T’amt’raş vali na rt’u 1508 3’anas am raionaşa moxteren do raioniş zirves na ren rak’ani em ora şk’ule “Sultan Selimişi germa” oqopinot molişineren. Mxigişi badi do xçinepeşk’elen, Yavuz Sultan Selimik Mxigişa moxtuşi oput’arepe Muslimani na rt’es itkvinen. Mxigis, Krist’ianoba k’ala onç’eloni çkar mutu nişani do çkina var ren. Mxigis muşi meidanis came do oğurenale uğun. Came, 1980 3’anas restora3ia ixveneren. Ok’itxu-oç’aru do on3’opiluşi nisp’et’i muşi dido mağali ren. Mara majura oput’epes na omç’un steri, ovro 3’aneri n3’opinaşi p’eriodişk’ule geç’k’ap’uroni n3’opula muşi dobağineri mamgure va ren yado geink’ilineren. Şursağobaşi binati doxtori do hemşire na va renşi sebebiten gon3’k’imeri var ren. Oput’eşi muxtarobak muşi binas xizmet’i meçaps. Oput’es elek’t’rik’a, oşumuşi do oxmaruşi 3’k’ari, t’elefoni steri noğaluri xizmet’epe uğun. Oput’eşa nunç’işoba Amç’işe do Jurp’icişk’elen jur gzaten ixor3ilinen. Amç’işeşk’eleni gza bet’oni, Batumişi mcveşi şara oqopinot xveneri na ren Jurp’icişk’eleni gza st’abilize ren. Jur gzak oput’eş doloxe uk’uik’atenan.
Oput’eşi nak’onoba udodgitineri mendaxtimuşi sebebiten, 1990 3’anas 234 şa, 1997 3’anas 204 şa do 2000 3’anasti 182 şa dvark’ineri ren. Oput’es ek’onomik’urot na var askedinen k’oçepek didi noğapeşa oxanduşa ulurnan. Oput’arepek ti-mutepeşi şeni; 3xovaroba do agronomia k’ala ibodernan. 3xovaroba, ocağuri oskedinuş noğiraten bak’iş 3xovaroba, okotumaleş 3xovaroba do k’arvaniş mabut’k’uceloba steri ixvenen. Geç’areli na mogapaps agronomia oqopinot çai fabrik’apes gamiçinen. Oput’eş doloxe 2 çai eç’opinuşi ok’rebule koren. Mxigis na skidunan oput’arepek ç’umanis; mja, qvali, çai, p’ek’mezi, topuri, kovali do lazut’iş mkirişen noxvene oç’k’omalepe k’ala, ondğeri şk’ule do limcis; lazut’işi mç’k’idi, yoğurdi, luqu, dik’aş kovali, çxomi, sut’laci, kapçironi mç’k’idi steri oç’k’omalepeten iz’ğernan. Oput’es; m3xuli, uça qurz’eni, m3’k’o, qomuri, mbuli, uşkiri steri xilepe niçanen.
Oput’eş muxtarobaşk’elen gzape in3’uraneren, oçumuşi dginalepe ik’ideren, doguronişa na ulun mamgurepe şeni dodgitinuşi oxori ixveneren, oput’eşi çkvaneri svapes berepeş osteruşi parkepe i3’opxineren. Xopuri duliaşk’oçepeşi didope muşi ocağepeşen na ren oput’es, baba mutepeşiş k’erapes mteloras daçxiri aqvas yado qoropa na uğun dostepe k’ala artoba oxvenu, oput’eşi p’roblemepe oçodinu ve o3’k’u şeni “Mxigiş Omordinuşi Fondi” ik’ideren.
Sva muşişi coxope; Mek’uleti, Nok’araveni, P’ep’enati, Noşkerç’veri, K’oxara, Ayano, Bati, Neferepuna, Ğecepuna, Nobagene, Kvamurgi, Mskibuğali, Oşkendurisva, Çakmakt’aşi. K’era muşişi coxope; Pazaruli, Xailaşi, K’aralişi, Aç’arali, Dadali, Xalidişi, Zeyneşi, K’aramet’işi, Demiralişi, Yamağalişi, Bulutişi, Kuçuğalişi, Dişloğlişi, Buyuklişi, Çeboğlişi, Koroğlişi, Babamedoğlişi, Terzoğlişi, K’asimoğlişi, Kuçukxasanoğlişi.
|
TÜRKÇE
