|
SİMP'AT'İK'URİ MAXVAT'E: Z'ENURİ
Z’enuri ren z’enurapeşi (Sciuridae) familiaşen k’udeluri ginz’e bundğape na uğun do maxvat’e buz’oni 3xovarepeşi oşkendari coxo. Xura muşişi jileni burme çkvadoçkva peroni iqven. Am burmes gon3’k’imeri skit’aşen k’aveşperi do uçaşa mtel perepeşi t’onepe aqven. Xura muşişi tudeni burmeti mtelot xçe ren. Qinoraşi tutapes, p’uzurepeşi k’un3’ulepes uça p’igment’epe manz’inen. Emuşeni, mç’ita peroni z’enurepe, qinoraşi morgvalis na rt’espeşen m3’k’upi peroni iz’irenan. Entepeşi k’udeluri bundğape ginz’e ren. Entepes nan3’enan k’udelepeşi k’un3’uli ciniki mutepeşişa. Mçxu do k’op’a tolepe uğunan. Qinoras, qucepe mutepeşi dido ibundğalinen. K’ap’uloni k’uçxepe muşi 3’oxleni k’uçxepe muşişen ginz’e do menceloni ren. T’ani mutepeşi 18 sant’imet’roşen 25 sant’imet’roşakis, k’udeli mutepeşi 14 sant’imet’roşen 20 sant’imet’roşakis iqven. Monk’anoba mutepeşiti 280 gramişen 480 gramişakis iqven.
Mt’k’alepuna do nca na dgin t’erit’oriapes skidunan. T’exlik’eşi moment’is oambaru şeni cok’-cuk’-cuk’ do xru-xru-ru yado xonari eşimernan. Entepes qinoraşi nciri (hiberna3ia) var aqven. Qinoraşi ndğalepeş morgvalis çiçia iqvenan. Omzik’uşi p’eriodiş met’i, mteloras xvalot skidunan. K’ailot memxu3’upan do 3xont’unan. Ncalepeşi jin skidunan. Ncaşi jinşen 3’aleşakis dudi e3’azderi do gendrikeri yalenan do gyalenan. Ç’umaneris do limcineris umosi ak’sioneri iqvenan.
Xçemzoğaluri k’un3’ulape do İzlandas var mara mtel Avrop’aşen Japoniaşakis skidunan. Turkiasti T’rak’ia do Oçildreyulva Anatolias (K’arsişi gomorgva) İzmitişi oput’e Balabanişi gomorgvas skidunan. X3aperi t’ot’epeten 30 sant’imet’roşen 40 sant’imet’roşakis k’erk’eloba na uğun, ncalepeşi dudari burmes varna pesoşa xolosoni na ren didi t’ot’epe artikartişen na ok’ui3’k’en çkipepes varna k’idepeşi xut’ulapes obğe ikipan. Obğeşi amaxtimoni tude iqven. Aşopeten k’vinçepeşi obğepeşen çkvaneri obğe uğunan. Obğeşi doloxe ğlep’i do tipi norçapan. Artneri semt’is na skidun artneri z’enurik artişen met’i obğe ikips do entepe ixmars. Ar 3’anas ar varna jur faras, jur varna şkvit motali dorinapan. Mara ar 3’anas jurneçi motali na dorinaps z’enurepeti iz’iren. Nanak obğeşen gamaxtaşi, obğeşi amaxtimonis do motalepe muşişi jin tipi motumers. Z’enuri uğun nanç’inerot şkvit 3’anaşi skidala.
Lemşi but’k’aloni ncalepeşi tasepe k’ibiri mutepeşiten, k’ozalak’epeti ok’ibinuten gamiğapan. Ç’k’onepe, nez’i, bademi, txiri, k’imp’irepe, çiçape, çiçku ncalepeşi kerkepe, bombolape, pen3’ope do k’vinçepeşi motalepeten skidunan. Tasepe do t’k’ebiloni xilepe let’aşa doxvuten şinaxupan. Xonk’orepes ok’obğapan. Z’enurepes var az’irenen, let’as na şinaxupan mtel tasepe. Let’as na guiç’k’ondinen tasepek ağani ncalepeşi omraluşa sebebi iqvenan. Meavepek z’enurepe t’k’ebi mutepeşi şeni oxre3kinapan. Turkias am avepeşi sebebiten k’arta na mek’ilaps ndğas, z’enurepeşi nak’onobas dvark’inen. Maxare 3xovarepeşk’elenti iç’k’omilinenan. Z’enurapeşi familias uğun 5 tudeloni familia, 51 ç’eşidi ve 278 sort’i.
|
TÜRKÇE
