|
MAARTANİ P'REZİDENT'İ: MUSTAFA KEMAL ATATURK
Mustafa Kemali 1881-s Selanik’is dibadu. Hafiz Mehmet Efendi coxoni maxallaşi n3’opulas ok’itxus gyoç’k’u. Arm3ika p’eriodi şk’ule am n3’opula naşkvu. Şemsi Efendi coxoni n3’opulas ok’itxus gyoç’k’u. 1893-s Selanik’işi malimeluri oşkenduri n3’opulas ok’itxuşa kogyoç’k’u. 1896-şen 1899-şakis, Manast’irişi malimeluri lises ik’itxu. 1902-s mulazimişi rutbeten Dixaluri Malimobaşi N3’opula oçodinu. 1905-s dudoşişi rutbeten Malimobaşi Ak’ademia oçodinu. 1905-şen 1907-şakis Damask’is na rt’u maxutani armias ixandu. 1907-s k’idemoni dudoşi iqu. 13 İgrik’a 1909-s, 31 Mirk’anişi oğoda oqopinot na içkinen ti-ezdoba na oçodinu Hareketişi Armias rt’u. Mustafa Kemalik 1910-s Picardieşi manevrapeşa Osmanuri Armiaşi coxoten na ak’atu k’omisias rt’u. 1911-s, Mp’olis Osmanuri Armiaşi Dudmaxvencobas ixandu. İt’alianepeşi Trablusgarp’işa oyoluten na gyoç’k’u limas, Tobruki do Derne coxoni zonapes gurişari namtini p’art’izanepes go3’oncğoneroba qu. 6 Mirk’ani 1912 şi tariğis Derneşi sardali i3xunu. 1912-s Balk’aniş limaşi geç’k’uten Mp’olişa guiktu. Gelibolu do Bolayiris na rt’u malimepe k’ala arto limaşa ak’atu. 1913-s malimuri at’aşe iqu Sofiaşa.
Maçxorani armiaşi insp’ekt’ori i3xunu. 19 Mbuloba 1919-s Samsonişa idu k’araviten. İngilizepeşi guri şeni insp’ekt’orobaşen get’k’oçu unt’es, mara Mustafa Kemalik mtel malimoba do ofi3ialuri dulyape muşi naşkvu. 8 X3ala 1919-s na qu oqnapaten, Anatoliaşi ti-moşletinoba şeni na ixandasunt’u mtel kianas oxo3’onapu. 23 X3ala -7 Mariaşina 1919 tariğepeşi oşkendas Erzurumişi K’ongresi k’orobu. 4- 11 St’aroşina 1919 ndğalepeşi oşkendas Sivasişi K’ongresi k’orobu, mandaşi xe3ala mtelot ek’iktinu. 7 3’ilva 1919-s, Mp’olis ok’oxtalu şeni k’arari muşi na niçinu Osmanuri Meclisişa Erzurumişen dep’ut’at’i i3xunu. Murenki 16 Mirk’ani 1920-s Mp’olişa ofi3ialurot imp’erialist’epeşk’elen xe na gidvinu şeni, Mustafa Kemalik, na geink’ilu Meclisi Ankaras guin3’k’asunon yado mtel kianas ognapu. Maartani Meclisi 23 İgrik’as1920-s Ankaras ok’oxtalu do Mustafa Kemali i3xunu Meclisişi Dudmaxvenci. 11 Pukrik’a 1920-s Mp’olişi xe3alaşk’elen go3’ok’iduten oğurinuşi ceza niçinu emus.
Regularuli armiak 11 3’anağani 1921-s, Maartani İnonu; 31 Mirk’ani 1921-sti Majurani İnonuşi gecginobape mogu. 20 3’anağani 1921-s iptineri dudk’anoni k’abuli ixvenu. 5 Mariaşina 1921-s, sum tutaş morgvalis dido mçire avt’orit’epe niçinu Mustafa Kemalis Meclisişk’elen. Sardali iqu. 23 Marişina- 13 St’aroşinaşi ndğalepeşi oşkendas, 22 ndğa do 22 seri na naqonu ok’ok’idinupe şk’ule Berz’enuri armia mtelot icginu Sakariaş ğalişi yulvas. 29 3’anağani 1923-s Gazi Mustafa Kemalik Latife Uşakligili k’ala içilu. 13 Mariaşina 1923-s, Turkiaşi Na3iaş Didi Meclisişi Dudmanvance i3xunu. 9 St’aroşina 1923-s, Resp’ublik’aşi Xalk’uri P’art’ia k’idu. 29 Gimua 1923 şi ndğas, saat’i 20.30-s Resp’ublik’aşi ok’idu mtel kianas ignapinu. Mustafa Kemali i3xunu P’rezident’i. 30 Mbulobas 1927-s malimobaşen t’ek’avudi iqu. 1 3’ilva 1927-s majurani, 4 Pukrik’a 1931-s masumani do 1 Mirk’ani 1935-s maotxani fara P’rezident’i i3xunu. 15 St'aroşina 1938-s vesiet’i muşi oxazirapu. 10 3’ilva 1938-s Dolmabahçeşi sarayis doğuru. Xura muşi 21 3’ilvaşi ndğas Et’nografiaşi muzeumis na ixazirinu k’at’afalk’aşa gidvinu. Ğura muşişi 15. 3’anas, 10 3’ilva 1953-s, cenaze muşi didi ar 3eremoniaten Anitkabiris let’as niçinu.
|
TÜRKÇE
